Đọc hiểu Thanh minh ngẫu hứng

Hướng dẫn trả lời Đọc hiểu Thanh minh ngẫu hứng của Nguyễn Du để thấy được tình yêu quê hương, nỗi nhớ quê hương của tác giả qua văn bản

Nội dung văn bản: Đọc hiểu Thanh minh ngẫu hứng

Đọc hiểu Thanh minh ngẫu hứng

THANH MINH NGẪU HỨNG

Đông phong trú dạ động giang thành,

Nhân tự bi thê, thảo tự thanh.

Xuân nhật hữu thân phi thiếu tráng,

Thiên nhai vô tửu đối thanh minh.

Thôn ca sơ học tang ma ngữ,

Dã khốc thời văn chiến phạt thanh.

Khách xá hàm sầu dĩ vô hạn,

Mạc giao mao thảo cận giai sinh

Dịch nghĩa

TIẾT THANH MINH NGẪU HỨNG

Gió đông thổi qua tòa thành bên sông suốt ngày đêm.

Người buồn thì cứ buồn, cỏ xanh thì cứ xanh.

Ngày xuân, mình có thân nhưng không còn trẻ nữa.

Ở góc trời, không có rượu uống tiết thanh minh.

Câu hát thôn dã giúp ta hiểu tiếng nói của kẻ trồng gai trồng dâu.

Ngoài đồng nội thỉnh thoảng nghe tiếng người khóc như buổi chiến tranh.

Ở nơi lữ xá đã buồn quá rồi,

Chớ để cỏ săng mọc gần thềm!

Dịch thơ:

Gió đông lay động giang thành,

Người buồn buồn rũ, cỏ xanh xanh rì.

Ngày xuân mình đã qua thì,

Thanh minh không rượu lấy gì làm vui.

Ca về vườn ruộng học đòi,

Ngoài đồng nghe khóc tưởng hồi chiến tranh.

Nội buồn lữ khách mông mênh,

Đừng cho săng cỏ mọc quanh thềm nhà.

Bản dịch của Bùi Kỉ, Phan Võ, Nguyễn Khắc Hanh. Nguồn: Kiều Văn, Thanh Hiên thi tập, NXB Tổng hợp Đồng Nai, 2001, tr. 121

Câu hỏi đọc hiểu Thanh minh ngẫu hứng

Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

- Bài thơ được viết theo thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật

Câu 2: Xác định cách gieo vần trong bài th

- Cách gieo vần trong bài thơ là gieo vần chân: “ Thành- thanh-thanh” “minh-sinh”

Câu 3: Chỉ ra cách ngắt nhịp ở hai câu đề.

- Cách ngắt nhịp: 2/2/3

Câu 4: Biện pháp điệp từ trong câu thơ “Nhân tự bi thê, thảo tự thanh” (Người buồn thì cứ buồn, cỏ xanh thì cứ xanh.) có tác dụng gì?

- Câu thơ “Nhân tự bi thê, thảo tự thanh” (Người buồn thì cứ buồn, cỏ xanh thì cứ xanh) sử dụng phép điệp từ “tự” .

- Tác dụng:

Tạo âm điệu nhịp nhàng, lắng đọng cho câu thơ

Nhấn mạnh nỗi cô đơn, khẳng định nỗi sầu trong lòng thi nhân. Nỗi buồn trong lòng và nỗi buồn khi không thấy sự liên kết với thiên nhiên. 

Câu 5: Nêu nội dung khái quát của hai câu thực.

- Hai câu thực: 
“Xuân nhật hữu thân phi thiếu tráng,
Thiên nhai vô tửu đối thanh minh.”

Nói về khung cảnh ngày thanh minh, không có rượu uống làm niềm vui. Bên cạnh đó lại ẩn chứa nỗi buồn, xót xa khi lưu lạc nơi đất khách quê người, sống trong cảnh nghèo khổ, âu lo khi tuổi xuân đã trôi qua.

Câu 6: Anh/Chị hiểu như thế nào về câu thơ “Thôn ca sơ học tang ma ngữ” (Câu hát thôn dã giúp ta hiểu tiếng nói của kẻ trồng gia trồng dâu.)?

Câu thơ :“Thôn ca sơ học tang ma ngữ” (Câu hát thôn dã giúp ta hiểu tiếng nói của kẻ trồng gia trồng dâu) có cách hiểu là:

- Câu hát thôn dã là hình ảnh cuộc sống nơi thôn làng giản dị, mộc mạc, sử dụng ngôn ngữ bình dị, mộc mạc. Ngôn ngữ bình dị mà thấm đượm nghĩa tình của những con người lao động.

- Câu thơ thể hiện sự gắn bó của tác giả đối với cuộc sống con người lao động, thái độ trân trọng khi sử dụng ngôn ngữ lao động mộc mạc bình dị, nhà thơ đề cao sự mộc mạc, dân dã trong lời nói của người lao động, cách nói của người trồng dâu, trồng gai, tiếp thu cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ bình dân của người lao động.

Câu 7: Nhận xét về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ.

- Tâm trạng trữ tình trong bài thơ là nỗi sầu khi nhìn mùa xuân, chìm trong nỗi cô đơn, lạc lõng nơi đất khách quê người, trước cuộc sống xơ xác tiêu điều, xót xa khi nhận thấy tuổi xuân đang qua đi

- Tâm trạng của thi nhân là tâm trạng của một thi sĩ có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, nỗi lòng gắn bó, tha thiết với cuộc sống, ẩn chứa khát khao, ước mong về sự sum họp. Tâm trạng này cũng là nỗi day dứt của một trái tim nhân hậu trước cảnh li tán của con người sau chiến tranh.

Câu 8: Hình ảnh “cỏ săng” khép lại bài thơ có ý nghĩa gì?

- Hình ảnh “cỏ săng” khép lại bài thơ có ý nghĩa khép lại nỗi buồn trong lòng nhà thơ

- Hình ảnh thiên nhiên hoang dại có phần xơ xác làm tăng thêm vẻ tiêu điều cho cuộc sống con người. Hình ảnh “cỏ săng” mang ý nghĩa biểu tượng cho nỗi buồn chồng chất, lạc lõng của con người trước cuộc sống, nỗi buồn ấy lớn đến mức ngay cả ngọn cỏ cũng mang nỗi buồn. Tác giả mang một nỗi buồn đến mức ngọn cỏ mọc lên cũng khơi gợi nỗi cay đắng, như muốn đè xuống sự phát triên của thiên nhiên để không phải đối diện với nỗi buồn của mình.