Hướng dẫn trả lời 3 đề Đọc hiểu Ông ngoại Nguyễn Ngọc Tư trắc nghiệm, tự luận chi tiết, chính xác giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao.
Đọc ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi:
ÔNG NGOẠI
(Tóm tắt đoạn đầu: Gia đình cậu mợ của Dung đậu phỏng vấn và đi định cư nước ngoài. Mẹ Dung quyết định cho Dung sang ở với ông Ngoại để tiện bề trông nom ông. Dung dù không muốn nhưng vẫn nghe lời mẹ.)
Sang bên ấy được hai hôm, Dung chạy về mẹ, than thở lướt sướt: “Ở với ông ngoại buồn muốn chết, đi học về, mở karaoke lại sợ ồn, nói chưa được mấy câu thì hết chuyện. Chẳng lẽ con lại nói chuyện tình yêu với ông ngoại à? Bọn bạn không dám lại nhà chơi. Ông khó lắm. Con mở nhạc cũng ngại, con nấu cơm khét ông mắng cả buổi. Suốt ngày ông cứ lo tỉa tót cho mấy chậu kiểng, mấy con cá vàng. Con hỏi:”Ngoại chăm sóc hoài không chán sao?”, Ngoại nói “Cây cũng có linh hồn. Con không tin, ghé tai vào nghe thử, có cây nào than buồn, có cây nào thèm nghe Michael Jackson đâu”.
Mẹ cười:
- Con vì ông một chút, ông cũng vì con thôi, thử xem.
(…)
Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà. Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay. Sáng nó dậy thật sớm để nấu cơm, sau đó đi học, chiều lại học, buổi tối nó vù xe đến bạn chơi hoặc về nhà nghe mấy đứa em cãi nhau ỏm tỏi. Hai thế giới vừa giành giựt vừa hoà tan nhau.
(…)
Hôm bữa Dung nói với ông:
- Sao ông Chín bên nhà rủ ngoại đi tham gia câu lạc bộ gì đó, ngoại không đi?
Ông nhìn Dung thật lâu:“Ngoại sợ con ở nhà một mình buồn”. Dung chột dạ, có bao giờ đi chơi mà mình nghĩ tới ông không.
(…)
Có những sự thay đổi Dung không thể ngờ được. Bây giờ mỗi đêm Dung trở mình nghe ông ngoại ho khúc khắc. Nghe cây mai nhỏ nứt mình, nảy chồi. Dung nghiện hương trầm tối tối ông thắp lên bàn thờ bà ngoại. Lắm khi lũ em Dung sang, chúng nó phá phách quậy tung cả lên, Dung mắng, chúng nó trề môi “Chị hai khó như một bà già”, Dung giật mình. Có lẽ quen với cái tĩnh lặng trong sân mà mỗi chiều Dung giúp ông tưới cây, cái khoảng không xanh lạc lõng trong khói bụi, đâu đó, trên tàng me già, dăm chú chim hót líu lo Dung quen dáng ông ngoại với mái tóc bạc, với đôi mắt hõm, cái cằm vuông, quen mỗi tháng một lần cọc cạch lên phường nhận lương hưu. Có một điều Dung ngày càng nhận ra tiếng ho của ông ngày càng khô và rời rạc như lời kêu cứu. (…)
Ngày 18 tháng 12, Dung mở tờ lịch mới, hôm nay là sinh nhật của nó. Hôm qua, mẹ cho Dung một món tiền kha khá, bọn bạn reo lên inh ỏi: “Party nghe Dung, làm xôm tụ, tụi này kéo lại”. Dung nói với ông, ông gật đầu:
- Ừ thì sinh nhật mà, con có mua bánh kem chưa? Ông biết làm đấy.
Dung tròn mắt:
- Thật ư?
Ông khẽ cốc đầu nó.
- Đừng có khinh ngoại.
Nói rồi hai ông cháu lăn vào khuấy bột, trộn sữa. Tay ông nhẹ nhàng, nắn nót mười tám nụ hồng trên mặt bánh, Dung thòm thèm mãi. Buổi sinh nhật thật rôm rả, bọn Dung khiêu vũ với nhau ông ngoại cũng nhảy, ông mặc chiếc áo màu xanh thắt nơ hoa rất đẹp. Lúc ông nắm tay nó, nhạc dạo bài Tango “Xa vắng”. Dung ngạc nhiên và buồn cười đến nỗi giẫm lên cả chân ông. Bọn bạn reo ầm lên, chúng khen bánh kem ngon, khen ông nhảy giỏi, Dung hãnh diện lắm….
(Trích Ông ngoại, Nguyễn Ngọc Tư)
Câu 1. Nhân vật chính trong đoạn trích là ai?
Câu 2. Điều gì khiến cho Dung tỏ ra e ngại khi phải đến sống với ông ngoại?
Câu 3. Chi tiết: “Có lẽ quen với cái tĩnh lặng trong sân mà mỗi chiều Dung giúp ông tưới cây, cái khoảng không xanh lạc lõng trong khói bụi, đâu đó, trên tàng me già, dăm chú chim hót líu lo Dung quen dáng ông ngoại với mái tóc bạc, với đôi mắt hõm, cái cằm vuông, quen mỗi tháng một lần cọc cạch lên phường lương hưu. Có một điều Dung ngày càng nhận ra tiếng ho của ông ngày càng khô và rời rạc như lời kêu cứu.” cho thấy Dung là một cô bé như thế nào?
Câu 4. Câu chuyện trong đoạn trích mang lại thông điệp gì?
Đáp án
Câu 1.
- Nhân vật chính trong đoạn trích là Dung.
Câu 2.
- Điều khiến cho Dung e ngại khi phải về sống với ông ngoại chính là sự khác biệt về lối sống, sở thích "Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay. Sáng nó dậy thật sớm để nấu cơm, sau đó đi học, chiều lại học, buổi tối nó vù xe đến bạn chơi hoặc về nhà nghe mấy đứa em cãi nhau ỏm tỏi. Hai thế giới vừa giành giựt vừa hòa tan nhau."
Câu 3.
- Chi tiết này cho thấy Dung đã thay đổi, trở nên trưởng thành hơn, nhạy cảm tinh tế, biết thấu hiểu, yêu thương ông ngoại hơn, biết lo lắng, quan tâm đến sức khỏe của ông.
Câu 4.
- Câu chuyện trong đoạn trích mang lại thông điệp phải biết yêu thương, quý trọng gia đình, biết hi sinh, chia sẻ, giúp đỡ, đồng cảm, thấu hiểu, gắn kết mối quan hệ trong gia đình, bởi gia đình là nơi ta được sinh ra, lớn lên, trưởng thành, là nơi nuôi dưỡng, dạy dỗ, chở che, yêu thương, quan tâm chúng ta vậy nên hãy sẵn sàng hi sinh cái tôi cá nhân vì người thân vì một tương lai hạnh phúc, đoàn kết, vui vẻ.
>> Đọc thêm: Phân tích đặc điểm nhân vật ông ngoại trong đoạn trích Ông ngoại Nguyễn Ngọc Tư
Câu 1. Người kể chuyện chủ yếu đặt điểm nhìn ở đâu khi miêu tả sự thay đổi trong cảm xúc và nhận thức của Dung?
Câu 2. Nêu chủ đề của truyện thông qua đoạn trích.
Câu 3. Trong đoạn trích có một câu văn gợi suy ngẫm: “Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà”. Anh/ Chị sẽ làm gì để gắn kết gia đình và rút ngắn “khoảng cách thế hệ”? (trả lời bằng đoạn văn từ 7-10 câu văn)
Câu 4. Qua câu chuyện của Dung em rút ra được bài học gì cho bản thân?
Đáp án
Câu 1.
- Người kể chuyện chủ yếu đặt điểm nhìn ở nhân vật Dung và điểm nhìn bên trong khi miêu tả sự thay đổi trong cảm xúc và nhận thức của Dung.
Câu 2.
- Chủ đề của truyện thông qua đoạn trích: Rút ngắn lại khoảng cách thế hệ để chúng ta hiểu nhau hơn, chúng ta biết cách yêu thương, quan tâm, chăm sóc, chia sẻ cho nhau như Dung và ông ngoại và đồng thời hướng tới những giá trị nhân văn: truyền thống thương yêu gia đình, biết quan tâm chia sẻ, hi sinh vì lợi ích chung.
Câu 3.
- Trong đoạn trích có một câu văn gợi suy ngẫm: “Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà":
+ Phản ánh được thực trạng về sự xa cách hay gọi là khoảng cách thế hệ, người xưa sống theo lối an nhàn, thanh tĩnh, người trẻ lại ưa náo nhiệt, sống động. Việc khác biệt về quan điểm lối sống, sở thích trở thành vấn nạn khiến cho các mối quan hệ trong gia đình trở nên tách biệt, khó khăn hơn trong giao tiếp, sinh hoạt chung gây mất đoàn kết, xung đột, mâu thuẫn.
+ Giải pháp: Mỗi thành viên trong gia đình đều phải bỏ qua cái tôi cá nhân vì lợi ích chung của gia đình, cha mẹ, ông bà cần quan tâm, trò chuyện, chia sẻ, thấu hiểu con cháu nhiều hơn, sẵn sàng đổi mới tư tưởng, sống hiện đại hơn, gạt bỏ đi những tư tưởng cổ hủ, lỗi thời, các bạn trẻ cần được giáo dục, tôn trọng, tinh tế, biết chia sẻ, quan tâm, giúp đỡ gia đình mình. Cả nhà có thể trò chuyện chia sẻ với nhau thật nhiều điều, thực hiện các hoạt động chung để gắn kết tình yêu thương như: cắm trại, du lịch, nấu ăn, dọn dẹp nhà,...
Câu 4.
- Qua câu chuyện Dung em rút ra được bài học cho bản thân rằng hãy luôn vì gia đình mình, vì cái chung mà gạt đi cái tôi cá nhân, biết lắng nghe, hi sinh, quan tâm, giúp đỡ cho gia đình mình và học cách trân trọng, yêu thương, tận hưởng hạnh phúc bên gia đình từng phút giây.
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt của đoạn trích trên.
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
Câu 2. Xác định thể loại của đoạn trích trên.
A. Tiểu thuyết
B. Truyện ngắn
C. Truyện dài
D. Hồi ký
Câu 3. Ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là?
A. Ngôi kể thứ nhất
B. Ngôi kể thứ hai
C. Ngôi kể thứ ba
Câu 4. Vì sao Dung ban đầu không thích sống cùng ông ngọai?
A. Vì ông đang mắc bệnh
B. Vì ông hiền lành
C. Vì ông khó, hay la mắng
D. Vì ông tốt bụng, tỉ mỉ
Câu 5. Sau một thời gian sống với ông ngoại Dung đã thay đổi như thế nào?
A. Trở nên ngỗ nghịch hơn
B. Biết quan tâm, chăm sóc, tinh tế, thay đổi lối sống vì ông ngoại
C. Lười biếng hơn xưa
D. Tất cả đáp án trên
Câu 6. Trong bữa tiệc sinh nhật Dung, ông ngoại đã làm điều gì?
A. Tặng cho Dung chiếc váy
B. Cho Dung nhiều tiền
C. Đưa Dung đi du lịch
D. Làm bánh sinh nhật cho Dung
Đáp án
Câu 1. A => Phương thức biểu đạt của đoạn trích trên là tự sự.
Câu 2. B => Thể loại của đoạn trích trên là truyện ngắn.
Câu 3. C => Ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là ngôi thứ ba (của người kể chuyện).
Câu 4. C => Dung ban đầu không thích sống cùng ông ngọai vì ông khó, hay la mắng mỗi khi Dung nấu cơm khét.
Câu 5. B => Sau một thời gian sống với ông ngoại Dung đã thay đổi biết quan tâm, chăm sóc, tinh tế, thay đổi lối sống vì ông ngoại.
Câu 6. D => Trong bữa tiệc sinh nhật Dung, ông ngoại đã làm bánh sinh nhật cho Dung.
Câu 1. Xác định nhân vật chính trong đoạn trích.
Câu 2. Nêu tác dụng của việc tác giả lựa chọn ngôi kể thứ ba.
Câu 3. Chỉ ra những thay đổi của Dung từ khi bắt đầu sống với ông ngoại. Em hãy nhận xét về sự thay đổi đó.
Câu 4. Phân tích tác dụng của biện pháp liệt kê được sử dụng trong đoạn trích sau:
"Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay."
Câu 5. Ngoại nói với Dung: "Cây cối cũng có linh hồn". Hãy trình bày quan điểm của em về câu nói trên và lý giải vì sao em lại có quan điểm như vậy.
Đáp án
Câu 1.
- Nhân vật chính: Ông ngoại và Dung
Câu 2.
- Tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể thứ ba:
+ Giúp câu chuyện được hiện lên một cách khách quan, đầy đủ, trọn vẹn.
+ Giúp tác giả dễ dàng miêu tả những diễn biến trong cuộc sống của các nhân vật, đặc biệt là sự thay đổi trong tâm lý của Dung.
+ Ngôi kể này cũng tạo ra khoảng cách giữa người kể và nhân vật, từ đó người đọc có thể hình dung được toàn cảnh và có cảm nhận sâu sắc hơn sự khác biệt giữa thế giới của ông ngoại và thế giới của Dung.
Câu 3.
- Từ khi bắt đầu sống với ông ngoại, Dung đã có những thay đổi rõ rệt:
+ Ban đầu, Dung cảm thấy ở với ông ngoại buồn muốn chết
+ Sau đó, Dung trở nên quen thuộc với sự yên tĩnh, thích nghi với lối sống của ông ngoại, và bắt đầu thấu hiểu, yêu thương ông hơn: Dung nghiện hương trầm, quen với cái tĩnh lặng ..., quen với dáng ông ngoại ...
- Sự thay đổi của Dung cho thấy quá trình trưởng thành trong tư duy và cảm xúc của cô bé. Dung không chỉ dần hiểu được tấm lòng của ông ngoại mà còn học cách chấp nhận và trân trọng những giá trị khác biệt, đồng thời thể hiện sự gắn kết đối với ông. Sự thay đổi này là một minh chứng cho việc: tình yêu thương chân thành có thể xóa bỏ những khác biệt giữa các thế hệ.
Câu 4.
- Biện pháp: Liệt kê: Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái.
- Tác dụng:
+ Giúp cho thế giới của ông ngoại và thế giới của Dung được hiện lên một cách cụ thể, chi tiết.
+ Khiến câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn, có nhạc điệu
+ Thể hiện sự khách quan, thấu hiểu, cảm thông và tôn trọng của tác giả đối với hai thế giới hoàn toàn khác biệt.
Câu 5.
Em đồng tình với quan điểm "Cây cối cũng có linh hồn".
Vì: Đây là một cách nói ẩn dụ thể hiện sự gắn bó và tình cảm của con người với thiên nhiên. Cây cối tuy không có suy nghĩ hay cảm xúc như con người, nhưng việc chăm sóc và gắn kết với cây cối giúp tạo ra cảm giác gần gũi, thanh thản, và đem lại niềm vui cho người chăm sóc. Quan điểm này phản ánh triết lý sống sâu sắc của ông ngoại: biết trân trọng những gì xung quanh và tìm thấy niềm vui từ những điều giản dị, nhỏ bé trong cuộc sống.