Đọc hiểu Cần kiệm liêm chính

Đề Đọc hiểu Cần kiệm liêm chính thuộc bộ Đề thi đánh giá năng lực ĐH QG TP HCM 2023 (minh họa) với các câu hỏi có đáp án đầy đủ. Mời các thầy cô, quý phụ huynh các em học sinh tham khảo.

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

“Chớ tự kiêu, tự đại. Tự kiêu, tự đại là khờ dại. Vì mình hay, còn nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn mình. Tự kiêu, tự đại tức là thoái bộ. Sông to, biển rộng, thì bao nhiêu nước cũng chứa được, vì độ lượng nó rộng và sâu. Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn, thì một chút nước cũng đầy tràn, vì độ lượng nó hẹp nhỏ. Người mà tự kiêu, tự mãn, cũng như cái chén, cái đĩa cạn…”

(Trích "Cần kiệm liêm chính", Hồ Chí Minh, tháng 6-1949)

Đọc hiểu Cần kiệm liêm chính

Câu 1: Đoạn văn trên được viết theo phong cách ngôn ngữ nào?

A. Phong cách sinh hoạt.

B. Phong cách nghệ thuật.

C. Phong cách chính luận.

D. Phong cách khoa học.

Câu 2: Trong đoạn văn trên, tác giả sử dụng những thao tác lập luận nào?

A. Giải thích, bác bỏ, phân tích, so sánh.

B. Chứng minh, bình luận, bác bỏ, giải thích.

C. Phân tích, chứng minh, so sánh, bình luận. 

D. Bình luận, giải thích, chứng minh, phân tích.

Câu 3: Chỉ ra một biện pháp nghệ thuật nổi bật được sử dụng trong đoạn trích trên và nêu tác dụng.

A.Nhân hóa – làm hình tượng trở nên sinh động.

B.Câu hỏi tu từ - bộc lộ cảm xúc của tác giả.

C.Điệp từ - nhấn mạnh thái độ của tác giả trong đoạn trích.

D.Nói quá – làm hình tượng trở nên sinh động hơn.

Câu 4: Giải thích ý kiến “Tự kiêu, tự đại tức là thoái bộ”.

A.Tự kiêu, tự đại là làm suy thoái giống nòi.

B.Tự kiêu, tự đại là làm suy thoái bản thân.

C.Tự kiêu, tự đại làm ảnh hưởng đến tương lai đất nước.

D.Tự kiêu, tự đại làm ảnh hưởng đến những người xung quanh.

Câu 5: Đoạn trích trên khiến ta liên tưởng tới văn bản ngụ ngôn nào đã học?

A. Đeo nhạc cho mèo.

B. Thầy bói xem voi.

C. Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.

D. Ếch ngồi đáy giếng.

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1: Chọn đáp án C

Đoạn trích trên được viết theo phong cách ngôn ngữ chính luận, trong đó:

- Tính công khai về quan điểm chính trị: Tác giả nêu rõ quan điểm của mình về bản tính tự kiêu, tự đại và mối nguy hại của nó đối với con người.

- Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận: Tác giả nêu ra những tác hại của tính tự kiêu và đưa ra ví dụ cụ thể so sánh giúp cho người đọc có cái nhìn cụ thể về vấn đề. Đoạn văn có kết cấu chặt chẽ nhờ các câu văn ngắn nối với nhau bằng các phép liên kết câu.

- Tính truyền cảm và thuyết phục: Đoạn trích trên mang âm hưởng và giọng điệu oai hùng, ngôn từ rõ nét.

Câu 2: Chọn đáp án A

Ta căn cứ vào nội dung của 6 thao tác lập luận đã học là: giải thích, phân tích, chứng mình, so sánh, bình luận và bác bỏ. Trong đoạn văn trên, tác giả sử dụng những thao tác lập luận là:

- Giải thích: “Tự kiêu, tự đại là khờ dại”.

- Bác bỏ: “Chớ tự kiêu, tự đại”.

- Phân tích: các câu tiếp theo.

- So sánh: “Người mà tự kiêu, tự mãn, cũng như cái chén, cái đĩa cạn…”

Câu 3: Chọn đáp án C

Ta căn cứ vào các biện pháp tu từ, biện pháp nghệ thuật nổi bật được sử dụng trong đoạn trích trên là điệp từ: “tự kiêu, tự đại, hơn mình, thì”.

Biện pháp tu từ trên có tác dụng làm cho lời văn giàu giá trị biểu đạt, có vần điệu. Từ đó, nhấn mạnh thái độ phản bác của tác giả về người tự kiêu, tự đại.

Câu 4: Chọn đáp án B

Ta căn cứ vào phương pháp phân tích, lý giải, tổng hợp để giải thích ý kiến “Tự kiêu, tự đại tức là thoái bộ”. Ý kiến trên nói về tác hại của sự tự kiêu, tự đại. Từ “thoái bộ” mang nghĩa là suy thoái, tàn lụi. 

Vậy câu trên có nghĩa là “Tự kiêu, tự đại là làm suy thoái bản thân”. Tức là một người với tính cách tự kiêu, tự đại sẽ không học hỏi, tích lũy được nhiều điều hay, ý đẹp và những kiến thức mới mẻ trong cuộc sống, từ đó sẽ tự khiến bản thân tụt lùi về sau mà không thể phát triển bản thân hơn nữa.

Câu 5: Chọn đáp án D

Ta căn cứ vào phương pháp: Phân tích, liên hệ trả lời cho câu hỏi trên.

Đoạn trích trên khiến ta liên tưởng tới văn bản ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”, đều phê phán, chê trách tính tự kiêu, tự đại.

----------------------------------

Trên đây Toploigiai đã mang tới cho các bạn những kiến thức bổ ích qua bài Đọc hiểu Cần kiệm liêm chính. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập. Mời các bạn đến với câu hỏi tiếp theo.