Dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước

Tham khảo Dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm, tổng hợp đầy đủ dàn ý chung và những bài văn cảm nhận ngắn gọn, chi tiết, hay nhất. Qua các bài văn mẫu sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, cùng tham khảo nhé!

Sơ đồ tư duy Phân tích 9 câu thơ đầu bài Đất Nước

Dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước - Mẫu 1

Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Giới thiệu đoạn trích

Thân bài:

Luận điểm 1: Đất nước có từ bao giờ?

- Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”

Đất Nước là những thứ thân thuộc, gần gũi, gắn bó vỡi mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai. Thể hiện tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân”

- Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa – lịch sử và cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” à gợi những bài học về đạo lí làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình.

Luận điểm 2: Quá trình hình thành đất nước?

- Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc, gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.

- Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam, cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói quá trình trưởng thành của Đất Nước, nói lớn lên trong chiến tranh nghĩa là nói truyền thống chống giặc kiên cường, bền bỉ.

- Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ cồng sắc son, sâu nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.

- Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý:“Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.

- Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.

=>Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán cảu người Việt Nam, gắn liền với đời sóng gia đình. Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh ồn dân tộc. Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.

Kết bài:

- Khái quát vấn đề

Dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước - Mẫu 2

Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Khoa Điềm, đoạn thơ Đất nước và 9 câu thơ đầu.

Thân bài

- "Khi ta lớn lên, đã có rồi": Đất Nước ra đời từ rất xa xưa như một sự tất yếu, trong chiều sâu của lịch sử thời các vua Hùng dựng nước và giữ nước.

- "Ngày xửa ngày xưa, mẹ thường hay kể": những câu chuyện cổ tích, những bài học đạo lí làm người, ước mơ khát vọng của nhân dân về lẽ công bằng → góp phần tạo nên Đất nước.

- "Miếng trầu": phong tục ăn trầu của dân gian gắn với ta nhiều đời nay và gợi nhớ sự tích Trầu cau.

- "Biết trồng tre mà đánh giặc": gợi nhớ truyền thống chống giặc ngoại xâm và truyền thuyết đầy tự hào của người Việt và truyền thuyết về người anh hùng Thánh Gióng.

- "Tóc mẹ bới sau đầu": những phong tục lâu đời của người Việt, người phụ nữ để tóc dài và bới lên.

- "Cha mẹ, gừng cay muối mặn": gắn với câu ca dao của dân tộc, nói về tình cảm thủy chung của người Việt.

- "Cái kèo, cái cột, hạt gạo, xay, giã, giần, sàng": những vật quen thuộc trong đời sống hằng ngày của người Việt Nam gắn với lao động sản xuất và nền văn minh lúa nước.

→ Đất Nước là những gì có thể bắt gặp ở ngay trong cuộc sống của mỗi gia đình, mỗi người: câu chuyện cổ tích của mẹ, miếng trầu bà ăn, hạt gạo ta ăn, ngôi nhà ta ở....

- "Đất Nước có từ ngày đó": Đất Nước có từ khi dân mình biết yêu thương, sống tình nghĩa, từ ngày dân tộc có nền văn hóa riêng, từ khi dân mình biết dựng nước và giữ nước, từ trong cuộc sống hằng ngày của con người.

→ Sự cảm nhận về chiều sâu của lịch sử của Đất Nước thể hiện ngay trong đời sống hằng ngày của nhân dân. Đất Nước được hình thành từ những gì nhỏ bé, gần gũi trong cuộc sống của mỗi con người, từ bề dày của truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam.

Kết bài

- Tổng kết về nội dung, nghệ thuật và nêu cảm nhận về đoạn trích.

Dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước - Mẫu 3

Mở bài

- Giới thiệu nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, trường ca Mặt đường khát vọng và chương Đất nước.

- Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ với phong cách thơ mang đậm chất trữ tình chính luận.

- “Đất Nước” được trích từ chương V, trường ca Mặt đường khát vọng, sáng tác trong thời kỳ chiến trường Miền Nam vô cùng ác liệt. “Đất Nước” ra đời với mục đích khơi gợi tình yêu nước thẳm sâu, kêu gọi giới trẻ miền Nam hòa mình vào cuộc chiến của dân tộc.

Thân bài

- Luận điểm 1: Đất nước có từ bao giờ?

+ Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi” Đất Nước là những thứ thân thuộc, gần gũi, gắn bó với mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai. Thể hiện tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân”

+ Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa - lịch sử và cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” à gợi những bài học về đạo lý làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình. - Luận điểm 2: Quá trình hình thành đất nước?

+ Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc, gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.

+ Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam, cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói quá trình trưởng thành của Đất Nước, nói lớn lên trong chiến tranh nghĩa là nói truyền thống chống giặc kiên cường, bền bỉ.

+ Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ chồng sắc son, sâu nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.

+ Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý: “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.

+ Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.

=> Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán của người Việt Nam, gắn liền với đời sống gia đình. Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh hồn dân tộc. Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.

Kết bài

     Giọng thơ trữ tình chính luận, khi căng, khi chùng, khi tha thiết, khi lại cuồn cuộn nỗi niềm, đã thể hiện được tinh thần chủ đạo của bài thơ thông qua các chất liệu văn hóa, văn học dân gian: “Đất Nước của nhân dân”. Vì vậy, đoạn thơ không chỉ trữ tình mà đầy sức chiến đấu.

Dàn ý Phân tích 9 câu thơ đầu bài Đất Nước - ngắn gọn

1. Mở bài 

Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đi vào 9 câu thơ đầu bài thơ Đất Nước.

2. Thân bài

- Nguồn gốc của Đất nước

+ Đất nước có từ bao giờ? 

+ "Khi ta lớn lên, đất nước đã có rồi".

+ Đất nươc đã có từ rất lâu, với chiều dài lịch sử và từ "ngày xửa ngày xưa"

- Quá trình hình thành của đất nước:

+ Ăn trầu và hình ảnh người bà.

+ Hình ảnh cây tre: liên tưởng đến con người Việt Nam kiên cường, bất khuất.

+ Tình cảm vợ chồng son sắt.

+ Tinh thần lao động cần cù trong sinh hoạt.

-> Lối sống hình thành trong đất nước. 

3. Kết bài

Khẳng định sự gần gũi của đất nước.

Video phân tích 9 câu đầu bài Đất nước

Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước ngắn gọn

Đất Nước đối với Nguyễn Khoa Điềm là những gì bình thường, gần gũi nhất. Nó có trong cổ tích, ca dao, gắn liền với nguồn mạch quê hương để làm nên một chân dung trọn vẹn về Đất Nước: Thân thương mà hào hùng, vất vả mà thủy chung.Đất nước, hai từ thiêng liêng mà dâng trào đầy cảm xúc trong mỗi người dân đã được Nguyễn Khoa Điềm dồn nén viết lại trong tác phẩm của mình. Một bài thơ không chỉ nói lên lịch sử dựng xây, con người cũng như niềm tự hào về đất nước của tác giả. Đặc biệt trong 9 câu thơ đầu của bài thơ Đất nước, tác giả đã làm nổi bật lên cội nguồn của đất nước, của dân tộc. 

Đất nước, bài thơ tiêu biểu cho chất suy tư, cảm xúc lắng đọng, thể hiện tâm tư của người tri thức tham gia tích cực vào cuộc chiến đấu của nhân dân, mang màu sắc chính luận của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ được trích thuộc phần đầu, chương V của bản trường ca “Mặt đường khát vọng”. hoàn thành ở chiến khu Trị – Thiên năm 1971, in lần đầu năm 1974, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ ở các đô thị vùng tạm chiếm miền Nam về non sông đất nước, về sự mệnh thế hệ mình, xuống đường đấu tranh chống đế quốc Mĩ.

Ngay câu mở đầu, tác giả đã mở ra lời khẳng định:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể”

Lời khẳng định về sự tồn tại lâu đời của đất nước ta. Đất nước tồn tại từ xa xưa, là nơi ta sinh sống và khẳng định chủ quyền . Sự tồn tại của đất nước từ “ngày xửa ngày xưa”, gắn liền với chiều dài lịch sử của dân tộc được đấu tranh và dựng xây sau hàng nghìn năm kháng chiến. Lịch sử ấy đã được mẹ kể lại, là sự ghi nhớ trong chính mỗi người. Đất nước còn gắn liền với chiều dài văn hóa: 

“Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”

Miếng trầu, một nét đẹp trong văn hóa của những người phụ nữ xưa được đưa ra như sự khơi nguồn của đất nước. “Miếng trầu là đầu câu chuyện”, mượn hình ảnh miếng trầu, hình ảnh quen thuộc từ bao đời nay như càng khẳng định về sự tồn tại lâu đời cuả đất nước. Và đất nước “lớn lên”, càng trở nên hùng mạnh, tự do là nhờ dân ta biết trồng tre đánh giặc. Tìm cách bảo vệ đất nước trống giặc ngoại sâm. Đó là truyền thống cha ông ta đoàn kết bảo vệ đất nước. Thể hiện chiều dài lịch sử chung hướng dựng xây đất nước trong mỗi người. Và hình ảnh những con người cũng hiện lên sau đó: 

“Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”

Hình ảnh về những người mẹ bới tóc sau đầu, tần tảo săn sóc cho gia đình. Một hình ảnh đẹp của người phụ nữ Việt Nam vừa truyền thống, vừa dịu dàng, một nét đẹp dịu dàng và cần mẫn. Bên cạnh đó là hình ảnh cặp vợ chồng xưa, biết cách yêu thương lẫn nhau trong bao gian lao đau khổ. Họ yêu thương nhau, bảo vệ cũng như bên nhau. Đó là tình cảm có từ lâu đời và là tinh thần tồn tại vĩnh cửu theo thời gian. Và cuối cùng, cội nguồn ấy còn được bắt nguồn từ: 

“Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Đất Nước có từ ngày đó…”

Hình thành từ khi những “cái kèo, cái cột” bắt đầu hình thành cái tên. Và sự hình thành từ những thóc trở thành những hạt gạo trắng ngần. Trải qua biét bao giai đoạn và cả một quá trình dài. Đó được đúc kết từ những kinh nghiệm xa xưa, những điều được truyền lại từ dân gian. Thời gian tồn tại ấy đã từ rất lâu, xa xưa mà không phải dễ dàng mà biết được cụ thể. Và chính thời điểm xa xưa ấy là lúc hình thành và có Đất nước. 

Với giọng thơ tâm tình bài thơ đã nói lên cội nguồn đất nước trong 9 câu thơ đầu của bài thơ. Thể thơ tự do kết hợp với những từ ngữ dễ hiểu. Bên cạnh đó là hàng loạt hình ảnh quen thuộc trong văn hóa người Việt, những ân tình cùng chiều dài lịch sử được gợi lên làm tăng sức gợi về cội nguồn của đất nước trong những dòng thơ. 

Đất nước, một bài thơ đặc biệt trong lịch sử văn chương của Nguyễn Khoa Điềm mang đến rất nhiều ý nghĩa và giá trị tới người đọc. Bên cạnh đó với 9 câu thơ đầu, phần nào tác gải đã khẳng định về cội nguồn của đất nước cũng như khẳng định chủ quyền và sự tồn tại lâu đời của lãnh thổ quốc gia. 
 

[UPDATE 2024] Bài văn mẫu Phân tích 9 câu đầu bài đất nước (cực hay)

...............................

Thông qua dàn ý và một số bài văn mẫu dàn ý Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm tiêu biểu được Toploigiai tuyển chọn từ những bài viết xuất sắc của các bạn học sinh. Mong rằng các em sẽ có khoảng thời gian vui vẻ và hữu ích khi học môn Văn!