Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm

Mời các em tham khảo Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm ngắn gọn, chi tiết, hay nhất của Top lời giải dưới đây để nắm được các ý chính cần triển khai cho bài văn cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng, qua đó củng cố thêm kiến thức về tác phẩm, và tự viết cho mình một bài văn mẫu hay nhất. Cùng tham khảo nhé!

Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước ngắn gọn

    Trong việc phân tích và cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, sau này Ai Bén Nhạy Hơn sẽ giúp cho bạn những nét chính trong dàn ý của nội dung bài viết.

Mở bài:

- Đôi nét về Nguyễn Khoa Điềm, trường ca Mặt đường khát vọng và chương Đất nước.

- Giới thiệu hình tượng Đất nước và 9 câu đầu của bài thơ.

Thân bài:

- Đất nước có từ bao giờ? Sự tồn tại hiển nhiên của Đất nước.

- Quá trình hình thành và phát triển của Đất nước.

- Đất Nước gắn với cuộc sống sinh hoạt và lao động.

Kết bài:

- Khái quát lại giá trị của tác phẩm nói chung và 9 câu thơ đầu nói riêng.

- Đề cập đến giá trị nội dung và thẩm mỹ và làm đẹp của đoạn thơ đầu bài Đất nước.

- Khẳng định tài năng và văn pháp mới lạ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

- Cho thấy tình yêu quê nhà đất nước và niềm tự hào dân tộc bản địa.

Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước chi tiết nhất

Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm:

+ Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ với phong cách thơ mang đậm chất trữ tình chính luận.

 + “Đất nước” được trích từ chương V, trường ca Mặt đường khát vọng. Được sáng tác trong thời kỳ chiến trường Miền Nam vô cùng ác liệt. “Đất nước” ra đời với mục đích khơi gợi tình yêu nước thẳm sâu, kêu gọi giới trẻ miền Nam hòa mình vào cuộc chiến của dân tộc.

- Trích xuất 9 câu thơ đầu.

+ Nội dung chính: thể hiện quan niệm của Nguyễn Khoa Điềm về cội nguồn của Đất nước.

Thân bài:

Luận điểm 1: Đất nước có từ bao giờ?

+ Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy:

“Khi ta lớn lên Đất nước đã có rồi” - Đất nước là những thứ thân thuộc, gần gũi, gắn bó với mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai. 

+ Tác giả cảm nhận Đất nước bằng chiều sâu văn hóa – lịch sử và cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” -> gợi những bài học về đạo lý làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình.

Luận điểm 2: Quá trình hình thành Đất nước?

+ Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc, gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.

+ Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam, cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói quá trình trưởng thành của Đất nước, nói lớn lên trong chiến tranh nghĩa là nói truyền thống chống giặc kiên cường, bền bỉ.

+ Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ chồng sắt son, sâu nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.

+ Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý:“Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.

+ Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.

=> Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán của người Việt Nam, gắn liền với đời sống gia đình. Những gì làm nên Đất nước cũng đã kết tinh thành linh hồn dân tộc. Đất nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.

Kết bài:

- Đúc kết lại cảm nhận của em về 9 câu thơ đầu bài Đất nước

- Khẳng định Đất nước đối với Nguyễn Khoa Điềm chính là những gì bình thường, gần gũi nhất.

Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước hay nhất

Mở bài:

    Giới thiệu nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, trường ca Mặt đường khát vọng và chương Đất nước.

– Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ với phong cách thơ mang đậm chất trữ tình chính luận.

 – “Đất Nước” được trích từ chương V, trường ca Mặt đường khát vọng, sáng tác trong thời kỳ chiến trường Miền Nam vô cùng ác liệt. “Đất Nước” ra đời với mục đích khơi gợi tình yêu nước thẳm sâu, kêu gọi giới trẻ miền Nam hòa mình vào cuộc chiến của dân tộc.

Thân bài:

Luận điểm 1: Đất nước có từ bao giờ?

+ Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”

    Đất Nước là những thứ thân thuộc, gần gũi, gắn bó vỡi mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai. Thể hiện tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân”

+ Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa – lịch sử và cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” à gợi những bài học về đạo lí làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình.

Luận điểm 2: Quá trình hình thành đất nước?

+ Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc, gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.

+ Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam, cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói quá trình trưởng thành của Đất Nước, nói lớn lên trong chiến tranh nghĩa là nói truyền thống chống giặc kiên cường, bền bỉ.

+ Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ cồng sắc son, sâu nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.

+ Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý:“Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.

+ Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.

=>Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán cảu người Việt Nam, gắn liền với đời sóng gia đình. Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh ồn dân tộc. Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.

Kết bài:

    Giọng thơ trữ tình chính luận, khi căng, khi chùng, khi tha thiết, khi lại cuồn cuộn nỗi niềm, đã thể hiện được tinh thần chủ đạo của bài thơ thông qua các chất liệu văn hóa, văn học dân gian: “Đất Nước của nhân dân”. Vì vậy, đoạn thơ không chỉ trữ tình mà đầy sức chiến đấu.

Cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm - Bài mẫu

    Có thể thấy, khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, người đọc thấy hiện lên một hình tượng thật bình dị, đời thường mà rất đỗi gắn bó. Điều này thể hiện nguồn gốc, ở sự tồn tại hiển nhiên lâu lăm của Đất nước, quá trình hình thành và phát triển Đất nước cũng như sự gắn bó với cuộc sống hàng ngày.

Sự tồn tại hiển nhiên lâu năm của Đất nước

    Mở đầu đoạn trích, ngay từ câu thơ thứ nhất, nhà thơ đã gây sự chú ý với những người đọc ở cả hình thức và nội dung trình bày:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”

    Hình thức gây ấn tượng được nhắc đến ở đây là cách viết hoa trang trọng hai tiếng “Đất Nước”. Hai tiếng ấy có lẽ đã tồn tại trong tiềm thức của mỗi người từ rất mất thời gian, rất xưa. Thậm chí còn từ thuở bé thơ, chắc hẳn mỗi người cũng thấp thoáng được nghe nhắc đến dẫu mặt chữ có thể chưa rõ hay câu nói còn chưa tròn vành.

    Thế là từ từ, từng giờ và hằng ngày, không rõ chính xác thời điểm là lúc nào, mỗi một thế hệ sinh ra và lớn lên đều cảm nhận được “Đất Nước” đã có, rồi cứ thế mà hiện hữu và sát cánh đồng hành cùng con người từ lớp này tới trường khác. Và đến một ngày nào đó trong đời, khi ta đã lớn lên và đủ nhận thức về thế giới xung quanh, ta cũng khó lòng lí giải một cách tỏ tường thời điểm xuất hiện bóng hình “Đất Nước”.

    Vậy nên, khi một ai đó tự dưng buông lời hỏi: “Đất Nước có từ bao giờ?”, ta chỉ có thể trả lời một cách rành rọt về việc tồn tại hiển nhiên lâu lăm của “Đất Nước” rằng: “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”. Mà có một điều thật lạ là lời đáp ấy ai cũng có thể có thể tự tin đối đáp, tuy nó không cụ thể nhưng đủ để cho những người thắc mắc cảm thấy sự hợp lí và yên tâm gật đầu đồng ý.

    Với lời đáp ấy, nguồn gốc của “Đất Nước” lại sở hữu thể tự nhiên gắn vào cuộc đời của mỗi người một cách thân mật, thâm thúy. Ta đột nhiên cảm thấy dù thời điểm bắt đầu có sự hiện hữu của “Đất Nước” là từ một cột mốc nào đó rất mất thời gian, rất xa trong lịch sử dân tộc hào hùng của dân tộc bản địa. Nhưng trong hệ quy chiếu ấy, với mỗi người thì “Đất Nước” đã trong tư thế sẵn sàng chào đón ta, sát cánh đồng hành cùng ta lớn lên, “Đất Nước” trở thành tài sản chung, một vốn quý của cộng đồng mà với ai cũng có thể có ý nghĩa gắn bó thiêng liêng và bền vững. Có thể thấy, việc cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước giúp mỗi người đọc cảm nhận được một Đất nước thật thân thương, bình dị và rất đỗi gần gũi.

Quá trình hình thành và phát triển Đất Nước

    Khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta thấy để làm rõ cho lời đáp đầu tiên về việc hiện hữu của “Đất Nước”, ở những dòng viết tiếp theo, tác giả đã nỗ lực cố gắng giúp người đọc đưa ra những lí giải về cội nguồn:

“Đất Nước có trong cái “ngày xửa xa xưa…” mẹ thường hay kể.

Đất Nước được bắt đầu với miếng trầu thời điểm hiện tại bà ăn.

Đất Nước lớn lên từ khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”

    Như đã nói, sự bắt đầu của “Đất Nước” được xác nhận là từ một thời điểm nào đó rất xa, rất mất thời gian trong lịch sử dân tộc và với những dòng thơ tiếp theo này, tác giả đã cụ thể hơn cho những người đọc về việc bắt đầu ấy. Đó đấy là sự bắt đầu của “Đất Nước” với những gì thân thiết, gần gũi nhất trong cuộc sống tinh thần, vật chất quen thuộc từng ngày của mỗi người.

    Khởi nguồn của “Đất Nước” gắn với lời mở đầu trong những câu truyện cổ xưa mà trẻ em vô cùng thích thú. Đó là những lời kể “ngày xửa xa xưa”. Đất Nước gắn với hình ảnh “miếng trầu” xanh xanh, cay nồng mà bà thường ăn. Và “Đất Nước” lớn lên và trưởng thành từ biết bao khó nhọc của năm tháng “trồng tre mà đánh giặc”. Tất cả những hình ảnh xuất hiện cùng với việc bắt đầu của “Đất Nước” đều sở hữu mang đậm những sắc màu bình dị của đời sống dân gian.

    Khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta thấy dường như trong sự ra đời và phát triển của “Đất Nước” có điểm giao nhau với hành trình dài phát triển của đời người. Trước hết là từ thời điểm ngày thơ bé háo hức nghe truyện rồi đến khi lớn lên đã đủ nhận biết để ghi lại trong trí hình ảnh người bà móm mém với cơi trầu, quả cau mang ý nghĩa sắt son gắn bó của nghĩa tình thân tộc; sau cùng là lúc trưởng thành để cùng ông cha thể hiện tinh thần kiên cường, quật cường trong sự nghiệp đánh giặc cứu nước.

    Như vậy, việc cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước đã cho thấy rõ khi viết về quá trình hình thành và phát triển của “Đất Nước”, thông qua cách sử dụng những hình ảnh thân thuộc với từng phần đường trong cuộc đời mỗi người, tác giả đã thắt chặt sợi dây liên kết giữa “Đất Nước” và từng cá thể trong “Đất Nước” ấy. Chỉ với những dòng thơ ít ỏi mà gọi về biết bao kỉ niệm thân thương của tuổi nhỏ với truyện cổ thú vị, với hương trầu nồng nàn và với cả anh hùng Phù Đổng hiên ngang…

    Cũng chỉ với những dòng thơ ấy, nhà thơ đã bộc bạch biết bao tình cảm trân quý, kính trọng những truyền thống tốt đẹp của dân tộc bản địa, về kiểu cách ăn ở nghĩa tình có trước có sau. Tiếp đó khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta còn thấy đó còn là một niềm cảm kích, tự hào trước tinh thần chiến đấu anh dũng, quật cường của biết bao thế hệ cha anh từ ngàn năm lịch sử dân tộc. Đó là tinh thần đấu tranh anh hùng quả cảm trước bước tiến xâm lược tàn bạo của giặc ngoại xâm. Khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, người đọc đã thấy ở trong nhà thơ có sự khéo léo vô cùng trong việc sử dụng những hình ảnh rất mực gần gũi nhưng lại chuyển tải biết nhiêu bao giá trị lớn lao.

Hình tượng Đất Nước gắn với cuộc sống sinh hoạt lao động

    Đặc biệt quan trọng trong quá trình cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, người đọc còn thấy trong những dòng thơ sau, tác giả đã chỉ ra quan hệ mật thiết của “Đất Nước” với cuộc sống sinh hoạt của con người:

“Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn

Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Đất Nước có từ thời điểm ngày đó…”

    Tất cả những hình ảnh được nhắc tới trong những dòng viết trên: “tóc mẹ bới sau đầu”, “gừng cay muối mặn”, “cái kèo, cái cột”, “hạt gạo” cũng đều là những hình ảnh rất thân thuộc mà chắc chắn con người đất Việt không chỉ một lần được thấy trong đời. Những cái được đề cập ấy đều là những biểu trưng giàu giá trị cho nếp sống, tập tục và nghề lao động truyền thống của dân tộc bản địa ta.

    Từ cái dáng vẻ gọn gàng chịu thương chịu khó của búi tóc sau đầu đến cách sống đậm tình nặng nghĩa của tình vợ chồng hiện lên qua chén muối đĩa gừng. Từ sự thủy chung, nâng đỡ, gắn bó của “cái kèo, cái cột” đến thành quả lao động kết tinh của biết bao nhọc nhằn, vất vả trong “hạt gạo” trắng ngần… Tất cả đều nói lên một cách thật đơn sơ, giản dị nhưng thật cụ thể và chắc chắn: “Đất Nước” là việc kết tinh và hiện hữu từ những điều gần gũi và mộc mạc.

    Như vậy, khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta thấy hình tượng thân thương ấy gắn liền với những câu truyện cổ tích diệu kì, trong miếng trầu (vốn là hiện thân của tình yêu thương và lòng chung thủy). Không những thế, hình tượng Đất nước còn gắn bó ngay trong truyền thống chống giặc ngoại xâm anh dũng – mà cây tre là khuôn mặt cho phẩm chất và tinh thần tốt đẹp của dân tộc bản địa Việt Nam. Rộng hơn và sâu hơn, “Đất Nước” còn bắt nguồn từ nghĩa tình thủy chung của cha, của mẹ và từ truyền thống lao động cần cù, lam lũ để tạo dựng cơ đồ của dân ta.

    Khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, người đọc cũng cảm nhận rõ ràng một điều là không phải điều gì cao siêu, cũng không phải ai xa lạ làm ra “Đất Nước”, mà đấy là ông bà, cha mẹ và biết bao nhiêu người lao động vất vả suốt một đời…. Với một loạt các biểu tượng của văn hóa truyền thống dân gian, quả thật, Nguyễn Khoa Điềm đã cho những người đọc một chiếc nhìn thật rõ ràng và đầy xúc động về những người dân góp phần tạo nên “Đất Nước”. Và như vậy, có điều một điều chắc chắn là, khi những tập tục, nếp sống sinh hoạt, lao động của người Việt thành hình thì “Đất Nước có từ thời điểm ngày đó…”

Nhìn nhận và đánh giá tác phẩm khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước

    Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã rất thành công khi xây dựng hình tượng “Đất Nước” với những quan niệm ý nghĩa và mới mẻ. Khi cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta thấy tác giả đã khẳng định và tự hào về việc đóng góp của nhân dân trong quá trình dựng xây và phát triển “Đất Nước”. Với những nội dung giàu giá trị này, nhà thơ đã nhen lên nơi người đọc một tình yêu đất nước nồng nàn, đồng thời cũng gửi gắm niềm hi vọng về thế hệ mai sau hãy tiếp bước cha anh để làm rạng danh đất Việt.

    Về thẩm mỹ và làm đẹp, với đoạn trích “Đất Nước”, nhà thơ đã cho thấy tài năng của mình ở một số phương diện như sử dụng khéo léo và mượt mà các chất liệu văn hóa truyền thống dân gian; ngôn từ chọn lọc với hình ảnh bình dị nhưng giàu sức gợi cảm; giọng điệu có sự kết hợp linh hoạt giữa chất trữ tình và những suy tưởng triết luận…

Kết bài: Qua việc cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước, ta thấy bằng những chất liệu dân gian, hình ảnh gần gũi và giàu sức truyền cảm cùng với chất chính luận và cảm xúc hòa quyện, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã cho thấy những hình dung bước đầu về nguồn cội của “Đất Nước”, tuy bình dị nhưng rất đỗi thân thương. Sự bình dị ấy đã khiến “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm vừa hiện lên quen thuộc vừa mang những nét hấp dẫn riêng so với những bài thơ khác cùng viết về đề tài đất nước. Đoạn thơ đã và đang “nhịp mãi lên một tấm lòng sứ điệp” để ta yêu thêm Đất Nước và tự hào về Đất Nước…

 ---/---

Thông qua dàn ý và một số bài văn mẫu Dàn ý cảm nhận 9 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm tiêu biểu được Top lời giải tuyển chọn từ những bài viết xuất sắc của các bạn học sinh. Mong rằng các em sẽ có khoảng thời gian vui vẻ và hữu ích khi học môn Văn!