Công thức tính dân số

Câu hỏi: Công thức tính dân số

Lời giải: 

Dân số thế giới được ước tính theo công thức S = A.e^r.N

 trong đó: A là dân số của năm lấy mốc tính, S là dân số sau N năm, r là tỷ lệ tăng dân số hằng năm

Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết về công thức tính dân số nhé!

I. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên

1. Khái niệm, phương pháp tính

Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là mức chênh lệch giữa số sinh và số chết so với dân số trung bình trong kỳ nghiên cứu, hoặc bằng hiệu số giữa tỷ suất sinh thô với tỷ suất chết thô của dân số trong kỳ (thường tính cho một năm lịch).

Công thức tính:

Trong đó:

NIR     : Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên;

B         : Số sinh trong năm;

D         : Số chết trong năm;

P_tb        : Dân số trung bình (hoặc dân số có đến ngày 01 tháng 7) của năm;

CBR     : Tỷ suất sinh thô;

CDR    : Tỷ suất chết thô.

2. Phân tổ chủ yếu

– Thành thị/nông thôn;

– Tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương.

3. Kỳ công bố: Năm.

4. Nguồn số liệu

– Tổng điều tra dân số và nhà ở;

– Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ;

– Điều tra biến động dân số và kế hoạch hóa gia đình.

5. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Tổng cục Thống kê.

II. Tỷ lệ tăng dân số chung

1. Khái niệm, phương pháp tính

Tỷ lệ tăng dân số chung (gọi tắt là tỷ lệ tăng dân số) là tỷ suất mà theo đó dân số được tăng lên (hay giảm đi) trong một thời kỳ (thường tính cho một năm lịch) do tăng tự nhiên và di cư thuần, được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm so với dân số trung bình (hay dân số có đến giữa năm).

Công thức tính:

GR = CBR – CDR + IMR – OMR

Trong đó:

GR : Tỷ lệ tăng dân số chung;

CBR  : Tỷ suất sinh thô;

CDR  : Tỷ suất chết thô;

IMR : Tỷ suất nhập cư;

OMR : Tỷ suất xuất cư.

Hay:                  GR = NIR + NMR

Trong đó:

NIR  : Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên;

NMR : Tỷ lệ di cư thuần.

 2. Phân tổ chủ yếu

– Thành thị/nông thôn;

– Tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương.

3. Kỳ công bố: Năm.

4. Nguồn số liệu

– Tổng điều tra dân số và nhà ở;

– Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ;

– Điều tra biến động dân số và kế hoạch hóa gia đình.

III. Công thức tăng trưởng dân số

Công thức: 

trong đó N0 là dân số năm ban đầu, rr là tỷ lệ tăng dân số/năm, nn là số năm và N là dân số năm cần tìm.

IV. Bài tập trắc nghiệm bài toán thực tế công thức tăng trưởng dân số 

Bài tập 1: Theo báo cáo của chính phủ dân số của nước ta tính đến tháng 12 năm 2018 là 95,93 triệu người, nếu tỷ lệ tăng trưởng dân số trung bình hằng năm là 1,33% thì dân số nước ta vào tháng 12 năm 2025 là bao nhiêu?

Lời giải

Dân số nước ta vào tháng 12 năm 2025 là: 

N=95,93(1+1,33%)7 ≈ 105,23 triệu người.

Bài tập 2: Dân số của một xã hiện nay là 10.000 người, người ta dự đoán sau 2 năm nữa dân số xã đó là 10404 người. Hỏi trung bình mỗi năm, dân số của xã đó tăng bao nhiêu phần trăm.

Lời giải

Theo công thức ta có: 

N= N₀(1+r)ⁿ ⇒10404 = 10000(1 + r )²   ⇒ r = 0,02% / năm

Bài tập 3: Biết rằng ngày 1 tháng 1 năm 2001, dân số Việt Nam là 78.685.800 người và tỉ lệ tăng dân số năm đó là 1,7%. 

Cho biết sự tăng dân số được ước tính theo công thức   S =A.e^Nr  (trong đó A: là dân số của năm lấy làm mốc tính, S là dân số sau N năm, r là tỉ lệ tăng dân số hằng năm). Cứ tăng dân số với tỉ lệ như vậy thì sau bao nhiêu năm dân số nước ta ở mức 120 triệu người. (Kết quả có thể tính ở mức xấp xỉ).

Lời giải

Một số công thức tính dân số chi tiết khác

1. Tỉ số giới tính = số nam / số nữ  x 100    ( không có đơn vị)

2. Tỉ lệ nam trong dân số = số nam / dân số x 100%  ( đơn vị % )   

3. Tỉ lệ nữ trong dân số = số nữ / dân số x 100 %   ( đơn vị % ) 

4. Tỉ suất sinh = sinh suất = số trẻ em sinh ra trong năm / số dân trung bình x 1000  (đơn vị: phần ngàn = ‰ )

5, Tỉ suât tử = tử suất = số người chết trong năm / số dân trung bình x 1000  (đơn vị: phần ngàn = ‰ )

6, Tỉ lệ gia tăng tự nhiên = tg = sinh suất – tử suất   ( đơn vị % )

[đổi phần ngàn ra phần trăm = cách  lùi lại  1 số, ví dụ 15‰ = 1,5%]

7 Tính mật độ dân số = số dân chia diện tích (đơn vị: người / km2 )     lưu ý: không lấy số lẻ

8. Tỉ lệ dân thành thị = số dân thành thị x 100% chia cho số dân cả nước

Tỉ lệ dân nông thôn = số dân nông thôn x 100% chia cho số dân cả nước

                          Hay = 100% - tỉ lệ dân thành thị

9. Tính dân số năm sau:

+ Gọi D0 : dân số đầu kì

             D1 : dân số năm kế tiếp (liền sau)

                 D2 : dân số năm thứ hai

                      Dn : dân số năm thứ n

Ta có: D­1 = d0  + do x tg = do (  1 + tg )

          D2 = d1 ( 1 + tg) = do ( 1+tg)²

          D3 = do ( 1+tg)³

                               Tương tự, ta có Dn = do ( 1+tg)ⁿ   

10. Tính tỉ lệ gia tăng tự nhiên: 
tg = căn bậc n của tỉ số dn/do trừ cho 1 rồi đổi ra phần trăm.

Tỉ lệ tăng dân số trung bình:    tg = - 1

Cách bấm:

Cách bấm máy Casio Fx – 570 ES

1. ấn Shift và dấu căn hai  (√) ra căn 3 √

2. ấn phía trái nút tròn lớn (nút replay) à xuất hiện dấu nhắc gần số 3I và ở bên phải

3. ấn nút DEL để xóa số 3 và ấn số n để có (n√ ) căn n

4. ấn nút phải replay à dấu nhắc vô trong căn  (√I)

5. ấn nút phân số □

6. ấn tử số theo bài cho

7. ấn nút dưới replay à dấu nhắc nhảy xuống dưới  - ấn mẫu số

8. ấn 2 lần dấu phải nút replay (nút tròn lớn) để dấu nhắc ra khỏi dấu căn

9. ấn dấu trừ và số 1 à trong màn hình máy tính xuất hiện bài toán như trên giấy của mình

10. ấn dấu = là ra kết quả rồi nhân cho 100 để có kết quả %

Ví dụ: năm 1986: giá trị xuất khẩu đạt 3 tỉ USD

     2005: ……………………… 69,2 tỉ USD

Mức tăng trung bình về xuất khẩu từ 1986 - 2005  

(19 năm = 2005 - 1986) được tính theo công thức:

             Tg = - 1  = 0,1796   đổi ra % = 17,96%      (0,1796 x 100 = 17,96%)