Câu 4.20*. Hàm lượng glucose có trong mẫu dược phẩm có thể được xác định bằng phương pháp chuẩn độ với iodine như sau: Cho một thể tích chính xác dung dịch chứa glucose vào một thể tích chính xác và dư nước iodine. Sau đó, thêm vào dung dịch sau phản ứng vài giọt dung dịch X, rồi vừa lắc vừa nhỏ từ từ dung dịch sodium thiosulfate (Na2S2O3) có nồng độ xác định vào dung dịch ở trên đến khi mất màu xanh thì dừng lại. Ghi thể tích dung dịch sodium thiosulfate đã tiêu tốn. Biết rằng, glucose phản ứng với iodine tương tự như với bromine và phản ứng giữa iodine với sodium thiosulfate xảy ra như sau:
I2+2Na2S2O3→ 2NaI + Na2S4O6
a) Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa glucose và iodine.
b) Dự đoán chất X trong thí nghiệm trên là gì và X có vai trò gì trong thí nghiệm.Trình bày nguyên tắc xác định hàm lượng glucose trong thí nghiệm trên.
Lời giải
a) Phương trình hoá học của phản ứng giữa glucose và iodine:
b) Chất X trong thí nghiệm trên là hồ tinh bột, có vai trò là chất chỉ thị cho phản ứng giữa iodine và sodium thiosulfate. Khi còn iodine, dung dịch có màu xanh (là màu của phức chất giữa tỉnh bột và iodine). Kết thúc chuẩn độ, dung dịch chuyển từ màu xanh sang không màu.
c) Dựa vào thể tích sodium thiosulfate tiêu tốn và nồng độ (đã biết) của dung dịch, tính được lượng sodium thiosulfate và suy ra lượng iodine còn dư sau phản ứng với glucose. Do lượng iodine ban đầu đã biết nên tính được lượng iodine đã tham gia phản ứng với glucose, từ đó tính được lượng glucose có trong mẫu.