Trong chặng đường văn học dài, những tác giả đã dần sáng tạo ra nhiều thể thơ, bài thơ hay và phong phú. Các thể thơ hiện đại được sử dụng rất nhiều trong thơ ca Việt Nam. Bởi nó có ưu điểm là dễ liên tưởng, dễ đi vào lòng người đọc. Và cũng “tự do” hơn trong việc chuyển tải cảm xúc của mình. Một số thể loại thường gặp có thể kể đến như lục bát, tự do, đường luật,… Trong bài viết này, để hiểu hơn về cách xác định thể thơ thường gặp và dấu hiệu nhận biết thể thơ nhanh nhất, mời các bạn cùng Toploigiai tìm hiểu ngay nhé!
Dựa vào số câu, số chữ và cách gieo vần ta có thể có cách xác định thể thơ thường gặp và dấu hiệu nhận biết thể thơ nhanh nhất:
- Là thể thơ dân tộc.
- Luật thơ:
+ Số chữ và số câu: Một cặp hai câu thơ, câu trên sáu chữ (lục), câu dưới tám chữ (bát). Một bài thơ có thể có nhiều cặp lục bát, số lượng cặp câu không hạn định.
+ Gieo vần lưng (eo vần): vần ở giữa câu thơ – chữ cuối câu sáu chứ thường bắt vần với chữ thứ sáu câu tám chữ, chữ cuối câu tám chữ bắt vần với chữ cuối câu sáu chữ ở cặp tiếp theo.
- Vần luật phổ biến:
Các từ số: 1 2 3 4 5 6 7 8
Câu lục 1: + B + T + B
Câu lục 2: + T T + + B
Câu bát 1: + B + T + B + B
Câu bát 2: + T + B + T + B
( Đường luật có nhiều loại: Thất ngôn bát cú, thất ngôn tứ tuyệt, )Nhận biết :Bố Cục Của Thơ Đường Luật
Trong thơ Thất ngôn bát cú Đường Luật, mỗi một câu đều có chức năng của nó:
Câu 1 và 2 là phá đề và thừa đề.
Câu 3 và 4 là Thực hay Trạng, dùng để giải thích hoặc đưa thêm chi tiết bổ nghĩa đề bài cho rõ ràng
Câu 5 và 6 là Luận, dùng để bàn luận cho rộng nghĩa hay cũng có thể dùng như câu 3 và 4
Câu 7 và 8 là Kết, kết luận ý của bài thơĐiểm khó nhất trong Đường Thi là câu số ba và câu số bốn, bởi vì hai câu này được gọi là hai câu Thực và hai câu năm và câu sáu là hai câu Luận, hai cặp câu này luôn luôn đối nhau, Danh Từ đối Danh Từ, Động Từ đối Động Từ, Tính Từ đối Tính Từ, quan trọng hơn cả là hai câu 5,6 phải đối ý với hai câu 3,4 hoặc bổ sung cho ý của câu 3,4 .Thơ thất ngôn tứ tuyệt có 4 câu, mỗi câu có 7 chữ. Nó là 1 nửa của bài thất ngôn Bát cú. Niêm luật cũng chặt chẽ
Các thể thơ này Việt Nam này thường là những thể thơ vô cùng đơn giản trong việc nhận dạng các thể thơ. Bởi các câu thơ thuộc thể thơ này được viết tiếp nối với nhau để tạo thành một bài thơ.
Cùng với đó một dấu hiệu đơn giản chính là tên gọi của thể thơ đúng với số chữ trong một câu thơ. Và để phân biệt được những thể thơ này, người sáng tác chỉ cần nắm rõ và xác định rõ chúng với một số thể thơ đường luật.
Tham khảo qua bài thơ 5 chữ về thầy cô.
Bao mùa thu đi quaGói hành trang thêm nặngMái đầu thầy bạc trắngHòa trong nắng thời gianNhững vất vả gian nanƠn thầy, sao đếm được?Mênh mông như biển nướcCao lớn tựa núi non
Là thể thơ hiện đại, thể hiện được sự cái tôi và sự phá cách, sáng tạo của người thi sĩ. Trong một bài thơ tự do, số chữ trong câu, số câu trong một khổ và số lượng khổ thơ của toàn bài đều không bị giới hạn. Các quy luật về hiệp vần, bằng trắc cũng vô cùng linh hoạt, tùy theo cảm xúc và chủ ý của người viết.
Ví dụ:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
(Sóng – Xuân Quỳnh)
Đây cũng là một thể thơ dân tộc với phần luật cũng khá tương tự với thể thơ lục bát. Cụ thể:
Số chữ, số câu: Thể thơ này mỗi khổ có 4 câu: gồm 2 câu 7 chữ gọi là song thất, và một cặp lục bát. Mỗi bài thơ có thể gồm nhiều khổ song thất lục bát và số lượng khô rhtow cũng không hạn định.
Gieo vần chủ yếu là cả vần chân và vần lưng.
Để bạn hiểu thêm về thể thơ này chúng tôi sẽ lấy bài thơ Chinh phụ ngâm làm ví dụ:
Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước,
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.
Ngoài rèm thước chẳng mách tin,
Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?
Đèn có biết, dường bằng chẳng biết,
Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.
Buồn rầu nói chẳng nên lời,
Hoa đèn kia với bóng người khá thương!
>>> Tham khảo: Chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa thể thơ bốn chữ và thể thơ năm chữ
Thơ 5 chữ:
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
Thơ lúc bát:
Tôi về thăm mái trường xưa
Bao nhiêu kỷ niệm như vừa mới đây
Pha sương mái tóc cô thầy
Bảng đen phấn trắng…còn đây căn phòng
Con đò neo đậu bến sông
Đưa đàn em nhỏ ấm nồng yêu thương
Bằng lăng tím rụng cuối đường
Phượng buồn nỗi nhớ vấn vương níu hè
Ríu ran chim hót cành me
Cánh diều mơ ước ta về tuổi thơ
Bên trang giáo án từng giờ
Lặng thầm thầy vẫn đưa đò qua sông
Ngoài sân vương sợi nắng hồng
Chuyến đò tri thức mênh mông tình thầy.
>>> Tham khảo: Thơ 7 chữ là thể thơ gì?
----------------------------
Vậy là trên đây Toploigiai đã giới thiệu đến bạn cách xác định thể thơ thường gặp và dấu hiệu nhận biết thể thơ nhanh nhất. Chúc các bạn học tốt!