Trong dòng lịch sử hàng ngàn ănm của Việt Nam có rất nhiều triều đại từng tồn tại. Tương ứng với mỗi triều đại đó là những vị vua cai trị mang danh hiệu khác nhau. Sau này, dựa theo những niên hiệu ấy mà người dân đã đặt nhiều biệt danh thú vị tạo nên những câu đố dân gian. Ví dụ cái tên Mai Hắc Đế thường gắn với hình ảnh “mặt sắt đen sì”. Để tìm hiểu thêm về những vị vua này, cùng Toploigiai đến với bài viết "Vua nào mặt sắt đen sì, Vua nào trong thuở hàn vi ở chùa" dưới đây.
Vua nào mặt sắt đen sì: Vua Mai Hắc Đế (Mai Thúc Loan)
Vua nào trong thuở hàn vi ở chùa: vua Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn).
>>> Tham khảo: Vị vua đầu tiên của nhà Romanov?
Mai Thúc Loan sinh vào khoảng cuối thế kỷ 7, tại thôn Ngọc Trừng, Hoan Châu, nay thuộc huyện Nam Đàn, Nghệ An. Theo Việt điện u linh, cha của Mai Thúc Loan là Mai Hoàn, mẹ là Mai An Hòa nguyên gốc Thạch Hà - Hà Tĩnh, lưu lạc sang vùng Nam Đàn - Nghệ An.
Năm 605, tướng nhà Tùy là Lưu Phương đánh bại các cuộc chống đối của người Việt, thiết lập sự đô hộ của nhà Tùy. Nhà Tùy mất, nhà Đường lên thay, đặt nước Việt làm An Nam Đô hộ phủ, đóng ở Giao Châu.
Tháng 4 năm 713, Mai Thúc Loan lên ngôi vua, sử gọi ông là Mai Hắc Đế. Theo Việt điện u linh, Mai Hắc Đế mang mệnh thủy tức là nước, mà nước được tượng trưng là màu đen. Vì vậy, ông lấy hiệu là Hắc Đế để hợp với mệnh của mình. Một số nguồn cũng cho hay, ông lấy hiệu là Mai Hắc Đế vì ông có màu da đen. Ông cho xây thành lũy, lập kinh đô Vạn An (thuộc xã Vân Diên và thị trấn Nam Đàn hiện nay), tích cực rèn tập tướng sỹ.
Lý Công Uẩn sinh ngày 12 tháng Hai năm Giáp Tuất (năm 974). Ông là người châu Cổ Pháp, lộ Bắc Giang (nay là Bắc Ninh). Mẹ ông họ Phạm, sinh ra ông ở chùa Tiêu Sơn (Bắc Ninh).
Khi Lý Công Uẩn trưởng thành, thiền sư Vạn Hạnh tiến cử ông vào triều vua Lê Đại Hành, đến đời Lê Ngọa Triều (vua Lê Long Đĩnh) được thăng tới chức Tả thân vệ Điện tiền Chỉ huy sứ (tức là chỉ huy đội quân bảo vệ kinh đô). Nhà Tiền Lê suy vi vì thói bạo ngược của vua Lê Ngọa Triều, một triều thần là Đào Cam Mộc đã ngầm mưu với thiền sư Vạn Hạnh khuyên Lý Công Uẩn đứng ra thay nhà Lê. Năm 1009, Lê Ngọa Triều mất, Lý Công Uẩn cùng Hữu điện tiền Chỉ huy sứ Nguyễn Đề mang 500 quân vào cung canh giữ. Nhân thời cơ, Đào Cam Mộc giục ông hành động và cuộc soán ngôi chớp nhoáng đã thành công.
Lý Công Uẩn lên ngôi, sáng lập ra vương triều Lý, lấy niên hiệu là Thái Tổ, đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình). Hoa Lư là kinh đô của nước Đại Cồ Việt dưới hai triều Đinh (968 - 979) và Tiền Lê (980 - 1009), nằm ở vùng núi non hiểm trở với địa thế “tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ” (tiến có thể đánh thắng, thoái có thể bảo vệ). Song vị vua 35 tuổi quyết định dời đô ra thành Đại La.
>>> Tham khảo: Vua Đinh Tiên Hoàng đã chọn đóng đô ở đâu?
- Vua nào từ lúc trị ngôi
Bốn năm chưa trót, khắp nơi khổ trần
Năm Mão thì tụt bảy lần
Bước sang năm Tỵ dần dần lọt to?
Đáp án: Bảo Đại
- Vua nào từ lúc lên ngôi
Cơm chẳng đầy nồi, trẻ khóc như ri
Bao giờ vua ấy chết đi
Thiên hạ bình thì lại dễ làm ăn?
Đáp án: Tự Đức
- Vua nào gian khổ chẳng sởn
Chí Linh mấy lượt, Lam Sơn mấy lần
Mười năm uống mật nằm gai
Đánh cho tan tác một bầy giặc Minh ?
Đáp án: Lê Lợi
- Ai từng thủa bé chăn trâu
Trận bày thưởng lấy bông lau làm cờ
Lớn lên xây dựng cơ đồ
Mười hai sứ tướng bấy giờ đều thua?
Đáp án: Đinh Bộ Lĩnh
- Vua nào bạo ngược hôn quân
Giết anh để đoạt ngai vàng làm vua
Đêm ngày mở tiệc say sưa
Đứng ngồi chẳng được ,nằm hoài trên ngai ?
Đáp án: Lê Long Đĩnh
- Đố ai nêu lá quốc kì
Mê Linh đất cũ còn ghi muôn đời
Yếm, khăn đội đá vá trời
Giặc Tô mất vía rụng rời thoát thân?
Đáp án: Hai Bà Trưng (Trưng Trắc, Trưng Nhị)
-Vua nào sống trốn nhân gian
Ban hành Hồng đứng, Tao Đàn hội tho
Vua nào tha thiết chủ quyền
Đầu tiên hoàn tất chủ quyền nước ta ?
Đáp án: Lê Thánh Tông
-Vua nào nhu nhược yếu hèn
Rước voi giày mả tổ tiên ông bà?
Đáp án: Lê Chiêu Thống
-Vua nào thủa bé chăn trâu
Trường Yên một ngọn cờ lau tập tành
Sứ quân dẹp loạn phân tranh
Dựng nên thống nhất, sử xanh lưu truyền ?
Đáp án: Đinh Tiên Hoàng
---------------------------
Vậy là trên đây Toploigiai đã cùng các bạn đi tìm câu trả lời cho câu hỏi "Vua nào mặt sắt đen sì, Vua nào trong thuở hàn vi ở chùa"?. Chúc các bạn một ngày học tập vui vẻ!