Tác giả tác phẩm: Trái Đất mẹ của muôn loài (Chân trời sáng tạo)

Giới thiệu Tác giả tác phẩm Trái Đất – mẹ của muôn loài chi tiết nhất về tiểu sử tác giả, tóm tắt, bố cục, giá trị nội dung, nghệ thuật và Sơ đồ tư duy bài học Trái Đất – mẹ của muôn loài.

1. Giới thiệu tác giả

- Trịnh Xuân Thuận, sinh năm 1948. 

- Quê: Hà Nội. 

- Từ năm 1976, ông là Giáo sư ngành Vật lí thiên văn tại Đại học Virginia (Mỹ), Giáo sư thỉnh giảng tại Viện Đại học Paris VII. 

- Các phẩm của ông được viết bằng tiếng Pháp đã dịch sang tiếng Việt và xuất bản tại Việt Nam: Giai điệu bí ẩn,… 

2. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm

- Thể loại: Văn bản thông tin.

- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích Nguồn gốc - nỗi hoài niệm về những thuở ban đầu, 2006.

- Tóm tắt: 

Sự hình thành của Trái Đất trong hệ mặt trời, trái đất là hành tinh xanh duy nhất ảnh hưởng thật sự đến cuộc sống của chúng ta. Trái Đất vô cùng đa dạng có vô số các loại động vật, thực vật, vi sinh vật. Trái Đất đã cho chúng ta và muôn loài môi trường sống, núi non bạt ngàn. Vì vậy, chúng ta những con người có ý thức cần phải chung tay bảo vệ Trái Đất này.

- Bố cục: 

Đoạn 1: Từ đầu đến “ý thức, con người”: Trái Đất là hành tinh xanh.

Đoạn 2: Con lại: Trái Đất mẹ nuôi dưỡng muôn loài

- Giá trị nội dung: 

Văn bản đã nêu lên sự hình thành, mối quan hệ và vai trò của Trái Đất với sự sống của con người.

- Giá trị nghệ thuật: 

Văn bản thông tin với bố cục rõ ràng, số liệu chính xác, chân thực.

3. Soạn bài Trái Đất – mẹ của muôn loài

3.1. Chuẩn bị đọc

Em cảm nhận thế nào về thiên nhiên quanh em? Vì sao Trái Đất - người Mẹ Thiên Nhiên của chúng ta được mệnh danh là hành tinh xanh?

Gợi ý:

- Thiên nhiên xung quanh rất rộng lớn, đa dạng.

- Trái Đất - người Mẹ Thiên Nhiên của chúng ta được mệnh danh là hành tinh xanh vì đây là hành tinh duy nhất có sự sống, các loài động thực vật phát triển phong phú…

3.2. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1. Cụm từ “hành tinh xanh” thể hiện thái độ, tình cảm gì của người viết khi nói về Trái Đất?

Cụm từ “hành tinh xanh” thể hiện sự trân trọng, tự hào của người viết dành cho Trái Đất.

Câu 2. Chú ý cách sử dụng các con số cho thấy quá trình hình thành sự sống trên Trái Đất?

Các con số chính xác, cụ thể giúp cho bài viết thêm chân thực hơn.

3.3. Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. Trong đoạn 1, những chi tiết nào cho biết Trái Đất là hành tinh có sự sống đa dạng và phong phú?

- Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống.

- Những hoạt động địa chất đánh thức và nuôi dưỡng sự sống

- Các sinh vật thích nghi để sống sót và thúc đẩy sự phát triển, tiến hóa.

- Có 3/4 bề mặt là nước.

- Nơi trú ngụ duy nhất của sự sống có ý thức - con người.

Câu 2. Hãy điền vào bảng sau những chi tiết trong đoạn 2 thể hiện sự tiến hóa của sự sống trên Trái Đất theo thời gian:

Mốc thời gian	Các chi tiết
Cách nay 140 triệu năm	Vô số các loài tảo, bọt biển, rêu, nấm, sâu, bọ, tôm, cua; chiêm ngưỡng cảnh tượng đa sắc của hoa, của những cánh bướm, nghe thấy tiếng vo ve của ong, tiếng hót du dương của chim, sửng sốt trước những con khủng long khổng lồ và các loài thằn lằn tiền sử.
Cách nay khoảng 6 triệu năm	Tiền thân của loài người xuất hiện.
Cách nay khoảng 30.000 đến 40.000 năm	Những người tinh khôn đầu tiên xuất hiện.

Câu 3. Cách trình bày chữ viết trong nhan đề, sapô và các đề mục có gì khác với các đoạn khác trong văn bản? Nêu tác dụng của cách trình bày đó.
Phần nhan đề được in hoa, phần sa pô được in nghiêng, các đề mục đánh số thứ tự và in đậm.

Việc trình bày này giúp làm nổi bật các nội dung chính của văn bản, giúp người đọc nắm rõ hơn.

Câu 4. Các hình ảnh, số liệu trong bài này có tác dụng gì đối với việc thể hiện nội dung văn bản?

Các hình ảnh, số liệu trong bài có tác dụng minh họa cho nội dung văn bản, giúp văn bản thêm sinh động thuyết phục hơn.

Câu 5. Em hãy tóm tắt nội dung chính các đoạn trong văn bản.

- Đoạn 1: Trình bày sự sống đa dạng, phong phú trên Trái Đất.

- Đoạn 2: Trình bày tiến trình hình thành và phát triển của Trái Đất.

Câu 6. Tại sao thiên nhiên lại được xem là “mẹ nuôi dưỡng muôn loài”?

Thiên nhiên là nơi vạn vật (ngay cả con người) cùng sinh sống, phát triển.

Câu 7. Chúng ta cần làm gì để giữ cho Trái Đất mãi là “hành tinh xanh”?

Một số biện pháp như:

- Bảo vệ tài nguyên rừng quý giá.

- Không săn bắt các loài động vật quý hiếm.

- Hạn chế sử dụng bao bì ni-lông.

- Xử lí các chất thải, nước thải…