logo

Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

Hướng dẫn Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 8 Cánh Diều Bài 6

Mở đầu trang 27 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Vậy khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII nổ ra trong bối cảnh nào? Diễn biến, kết quả, ý nghĩa và tác động của khởi nghĩa nông dân đối với xã hội Đại Việt ra sao?

Trả lời:

- Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Ngoài rơi vào khủng hoảng trầm trọng; đời sống nhân dân cơ cực nên họ đã vùng lên đấu tranh chống lại chính quyền.

- Các cuộc khởi nghĩa của nông dân Đàng Ngoài diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là: khởi nghĩa của Hoàng Công Chất, khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu và khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương,… tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, nên các cuộc khởi nghĩa này cuối cùng đều thất bại.

- Ý nghĩa:

+Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, chống cường quyền và thể hiện sức mạnh của quần chúng nhân dân;

+ Báo hiệu sự suy yếu không thể cứu vãn của chính quyền Lê - Trịnh.

- Tác động:

+ Buộc chính quyền Đàng Ngoài phải thực hiện một số chính sách như khuyến khích khai hoang, cho nông dân lưu tán trở về quê,…

+ Làm lung lay chính quyền Lê - Trịnh.

Câu hỏi trang 28 Lịch Sử 8: 

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát hình 6.1, nêu bối cảnh lịch sử dẫn đến bùng nổ phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.

Đọc thông tin, tư liệu và quan sát hình 6.1, nêu bối cảnh lịch sử dẫn đến bùng nổ

Trả lời:

- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền Đàng Ngoài lâm vào khủng hoảng.

+ Chúa Trịnh Giang không quan tâm đến triều chính, mải lo ăn chơi, hưởng thụ. Tầng lớp quan lại ra sức bóc lột nhân dân.

+ Nhà nước đánh thuế nặng vào các loại sản phẩm, hàng hoá, khiến cho thủ công nghiệp và thương nghiệp sa sút, phố chợ điêu tàn.

+ Ruộng đất của nông dân bị địa chủ, cường hào chiếm đoạt, sản xuất nông nghiệp đình đốn. Hằng năm, tình trạng hạn hán, lụt lội, mất mùa, vỡ đê xảy ra liên tiếp. Nạn đói diễn ra ở nhiều nơi.

=> Cuộc sống khốn khổ đã thúc đẩy nông dân vùng lên đấu tranh.

Câu hỏi trang 29 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình 6.2, 6.3, nêu những nét chính về diễn biến, kết quả của một số cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài trong thế kỉ XVIII.

Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình 6.2, 6.3, nêu những nét chính về diễn biến

Trả lời:

♦ Các cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài trong thế kỉ XVIII là: khởi nghĩa của Hoàng Công Chất, Nguyễn Hữu Cầu, Nguyễn Danh Phương...

- Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất (1739 - 1769):

+ Năm 1739, cuộc khởi nghĩa do Hoàng Công Chất lãnh đạo nổ ra ở vùng Sơn nam.

+ Năm 1751, Hoàng Công Chất rút quân lên vùng Điện Biên xây dựng căn cứ.

+ Sau khi Hoàng Công Chất mất, con trai ông tiếp tục chỉ huy khởi nghĩa kéo dài đến năm 1769 thì bị dập tắt.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương (1740 - 1751):

+ Năm 1740, khởi nghĩa do Nguyễn Danh Phương lãnh đạo nổ ra ở vùng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc), sau đó mở rộng hoạt động sang các trấn Sơn Tây, Tuyên Quang.

+ Năm 1751, Nguyễn Danh Phương bị bắt, khởi nghĩa thất bại.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu (1741 - 1751):

+ Năm 1741, cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Hữu Cầu lãnh đạo nổ ra ở Đồ Sơn (Hải Phòng), sau đó chóng lan rộng ra vùng Kinh Bắc, rồi mở rộng xuống vùng Sơn Nam, Thanh Hóa, Nghệ An.

+ Năm 1751, khởi nghĩa bị dập tắt.

Câu hỏi trang 29 Lịch Sử 8

 Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu, nêu ý nghĩa và tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII đối với xã hội Đại Việt.

Trả lời:

- Ý nghĩa:

+Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, chống cường quyền và thể hiện sức mạnh của quần chúng nhân dân;

+ Báo hiệu sự suy yếu không thể cứu vãn của chính quyền Lê - Trịnh.

- Tác động:

+ Góp phần làm lung lay nền thống trị của chính quyền Lê - Trịnh.

+ Hành động phản kháng trên quy mô lớn của nông dân buộc chính quyền phải điều chỉnh các chính sách quản lí như: giảm nhẹ thuế khóa, tu sửa đê điều,....

Luyện tập & Vận dụng

Câu hỏi 1. Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII theo mẫu:

Khởi nghĩa

Thời gian

Địa bàn hoạt động

Kết quả

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trả lời:

Xem trả lời

Câu hỏi 2. Sưu tầm tư liệu về một trong số những người lãnh đạo tiêu biểu của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII. Giới thiệu những tư liệu đó với thầy cô và bạn học

Tư liệu về Nguyễn Danh Phương

      Nguyễn Danh Phương hay còn gọi Quận Hẻo, tên thật là Nguyễn Danh Ngũ, người làng Tiên Sơn, huyện Yên Lạc, trấn Sơn Tây – nay thuộc Phố Tiên, Phường Hội Hợp, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam. Ông là thủ lĩnh một cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài lớn vào giữa thế kỷ 18. 

Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

      Ông vốn xuất thân từ nhà nho. Nhưng tình hình xã hội Đàng Ngoài từ khi Trịnh Giang lên nắm quyền thay Trịnh Cương (1729) có nhiều biến động tiêu cực: Trịnh Giang không lo việc triều chính, chỉ lo hưởng lạc, tăng cường bóc lột dân chúng; vì thế nhiều người bất bình với chính quyền họ Trịnh. Nguyễn Danh Phương bỏ dở nghiệp văn chương theo nghiệp võ, bỏ đi dự định theo nghiệp văn ban đầu.

      Năm 1751 ông bị bắt và xử tử, mặc dù cuộc khởi nghĩa nông dân do ông chỉ huy không dành được thắng lợi , nhưng ý chí đấu tranh chống áp bức cường quyền của nghĩa quân đã làm cho cơ đồ họ Trịnh bị lung lay.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Lịch sử 8 Cánh diều

-----------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Trả lời câu hỏi Lịch sử 8 Cánh diều Bài 6 Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 07/03/2024