[Sách mới] Soạn Sử 10 Bài 10 Cánh diều: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (thời kì cổ-trung đại)

Hướng dẫn Soạn Sử 10 Bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (thời kì cổ-trung đại) ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Lịch sử 10 trang 74, 75, 76 bộ Cánh Diều theo chương trình sách mới, mời các bạn cùng tham khảo!

Bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (thời kì cổ-trung đại) trang 74, 75, 76 SGK Lịch sử 10 Cánh Diều

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 10 ngắn nhất Cánh Diều

1. Cơ sở tự nhiên

Trả lời câu hỏi trang 74 SGK Lịch Sử 10

Đọc thông tin và quan sát Bản đồ 10, các hình 10.2, 10.3, hãy:

- Trình bày những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên ở Đông Nam Á.

- Phân tích những tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á.

Lời giải:

* Từ bản đồ 10 và các hình 10.2, 10.3, ta có thể thất những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên ở Đông Nam Á như sau:

- Về vị trí địa lý: 

+ Đông Nam Á nằm ở phía đông nam châu Á, gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.

- Về điều kiện tự nhiên: 

+ Nơi đây gồm hệ thống núi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với đảo và quần đảo,…

+ Ngoại trừ Lào, phần lớn các nước Đông Nam Á tiếp giáp biển. 

+ Hệ thống sông ngòi Đông Nam Á dày đặc. 

+ Đông Nam Á nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đặc trưng là nóng, ẩm, mưa nhiều theo mùa.

* Tác động của vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á:

- Đông Nam Á được coi là cầu nối giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, lục địa Á- Âu và châu Úc, là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa lớn do đó thuận lợi để phát triển nghề đi biển và buôn bán đường biển, nối liền Đông Nam Á với các tuyến thương mại hàng hải quốc tế.

- Những vùng đồng bằng châu thổ màu mỡ, phì nhiêu do hệ thống sông ngòi dày đặc tạo nên thuận lợi cho sự phát triển của nghề nông trồng lúa nước.

- Vai trò của hệ thống sông ngòi là những tuyến đường giao thông huyết mạch, phục vụ cho sự quần cư, đi lại... của cư dân Đông Nam Á. 

=> Nền kinh tế nông nghiệp và trồng lúa nước, giao thương đường biển đã sớm phát triển.

2. Cơ sở xã hội

Trả lời câu hỏi trang 75 SGK Lịch Sử 10

Đọc thông tin và quan sát Sơ đồ 10, Hình 10.4, hãy: 

- Nêu khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á.

- Cho biết những nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á.

Lời giải:

Từ sơ đồ 10 và hình 10.4, ta có thể khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á như sau: 

- Gồm 2 nhóm người là nhóm Nam Á và nhóm Anh-đô-nê-diêng

- Thành phần tộc người ở Đông Nam Á đa dạng, phong phú, mỗi tộc người, hay nhóm tộc người lại có những nét văn hóa khác nhau.

* Những nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á:

- Làng là tổ chức xã hội cơ bản của Đông Nam Á. 

- Vai trò của làng là tạo dựng nên các cộng đồng cư dân có quan hệ gần gũi về địa vực và quan hệ huyết thống. 

- Văn minh Đông Nam Áđã được tạo dựng bởi sự phát triển và ra đời của làng xã.

3. Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc

Trả lời câu hỏi trang 76 SGK Lịch Sử 10

Đọc thông tin và quan sát các hình từ 10.5 đến 10.7, hãy nêu và phân tích những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á.

Lời giải:

Từ các hình 10.5 đến 10.7, ta có thể thấy những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á như sau:

* Ảnh hưởng của văn hóa Đông Nam Á:

- Về tôn giáo: tiếp nhận Hin-đu giáo và Phật giáo để lại dấu ấn sâu đậm trong cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và đời sống tinh thần.

- Văn học và chữ viết: chữ Phạn và tác phẩm Ra-ma-y-a-na và các quốc gia đã sáng tạo ra tác phẩm riêng mình như Riêm Kê (Campuchia), Ra-ma Khiên (Thái Lan),…

* Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc:

- Về tôn giáo: Đông Nam Á được truyền bá Nho giáo, Đạo giáo và nhiều học thuyết tư tưởng. Nho giáo có tác động tới tư tưởng chính trị của một số nhà nước quân chủ, tiêu biểu là Việt Nam.

- Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc được thể hiện qua nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ, văn học, ẩm thực, trang phục, kiến trúc…

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 76 SGK Lịch Sử 10 

1. Văn minh Đông Nam Á được hình thành trên những cơ sở nào?

Lời giải:

Đông Nam Á hình thành nền văn minh tư những cơ sở:

- Cơ sở tự nhiên:

+ Do Đông Nam Á nằm ở phía đông nam của châu Á và gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. 

+ Nơi đây là cầu nối giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, lục địa Á- Âu với châu Úc.

- Điều kiện tự nhiên: 

+ Đông Nam Á gồm hệ thống núi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với đảo và quần đảo,…

+ Ngoại trừ Lào, phần lớn các nước Đông Nam Á tiếp giáp biển. 

+ Hệ thống sông ngòi Đông Nam Á dày đặc. 

+ Đông Nam Á nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đặc trưng là nóng, ẩm, mưa nhiều theo mùa.

- Cơ sở xã hội:

+ Xã hội được hình thành nhờ sự pha trộn giữa hai chủng tộc Môn-gô-lô-ít và Ốt-xtra-lô-ít.

+ Làng là tổ chức xã hội cơ bản. Có vai trò tạo dựng nên các cộng đồng cư dân có quan hệ gần gũi với nhau, cùng đoàn kết, chung sống với nhau.

2. Hãy lựa chọn và phân tích một trong các yếu tố của văn hóa Ấn Độ hoặc Trung Quốc có ảnh hưởng đến văn minh Đông Nam Á.

Lời giải:

Một trong các yếu tố của văn hóa Ấn Độ hoặc Trung Quốc có ảnh hưởng đến văn minh Đông Nam Á là Phật giáo. Tôn giáo này được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm, theo các tài liệu cho biết Phật giáo xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên. Linh hồn của Phật giáo và Bà La Môn giáo được hấp thụ sâu sắc với những lý tưởng về cái thiện, từ bi, lòng nhân ái, cả Phật giáo lẫn Hindu giáo được phổ biến sâu rộng qua những câu chuyện huyền thoại, cổ tích, sử thi, ngụ ngôn và thông qua những câu chuyện kể. Ảnh hưởng tôn giáo Ấn Độ  đã để lại dấu ấn sâu đậm trong cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và đời sống tinh thần của các quốc gia Đông Nam Á.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 76 SGK Lịch Sử 10

Sưu tầm tranh ảnh và tư liệu về một số thành tựu văn minh Đông Nam Á tiêu biểu chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc còn tồn tại đến ngày nay.

Lời giải:

Ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ:

 

Ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc:

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sử 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Sử 10 Bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (thời kì cổ - trung đại) trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!