Soạn Công nghệ 10 Bài 3: Giới thiệu về đất trồng

Hướng dẫn Soạn Công nghệ 10 Bài 3: Giới thiệu về đất trồng ngắn gọn, đầy đủ SGK trang 19, 20, 21, 22 bám sát nội dung bộ sách mới Kết nối tri thức. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Công nghệ 10 Bài 3 ngắn nhất Kết nối tri thức

Mở đầu

Đất trồng là gì? Đất trồng gồm những thành phần nào? Thế nào là đất chua, đất kiềm, đất trung tính? Tìm hiểu về các loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam.

Khám phá

I. Khái niệm về đất trồng

Trả lời câu hỏi trang 19 sách giáo khoa Công nghệ 10

Mở đầu

Đất trồng là gì? Đất trồng gồm những thành phần nào? Thế nào là đất chua, đất kiềm, đất trung tính?

Lời giải:

+ Những lớp bề mặt tơi xốp của vỏ trái đất, ở đó thực vật có thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm được gọi là đất trồng

+ Đất trồng có 4 thành phần: phần lỏng, phần rắn, phần khí, sinh vật đất.

+ Đất có độ pH < 6,6 là đất chua; pH > 7,5 là đất kiềm; pH từ 6,6 đến 7,5 là đất trung tính.

Kết nối năng lực

Tìm hiểu về các loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam.

Lời giải:

Đất phù sa, đất thịt đen, đất đỏ bazan, đất đá ong, đất thịt pha cát, đất sét, đất cát, đất thịt... là các loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam

Đặc điểm một số loại đất:

* Đất thịt: có thành phần cát chiếm 25 – 50%, mùn chiếm 30 – 50% và 10 – 30% sét. Bởi vì loại đất này có tính chất trung gian giữa sản phẩm đất cát và đất sét nên thích hợp cho đa số các loại cây trồng.

- Ưu điểm: 

+ Các quá trình lý hoá diễn ra trong đất một cách dễ dàng vì chế độ thấm nước, nhiệt độ, không khí thuận lợi.

+ Cày bừa và làm đất được thực hiện dễ dàng, công sức và thời gian của mọi người được tiết kiệm.

+ Đất mềm, cảm giác hơi sạn và hơi nhờn dính khi ẩm lúc sờ vào. Đất không bị vỡ khi nén đất thành khối.

- Nhược điểm:

+ Không được cung cấp độ ẩm đầy đủ thì sẽ dễ bị vỡ vụn.

+ Nếu bạn tưới quá nhiều thì sẽ bị úng nước dẫn đến thối cây.

* Đất cát: là loại đất thô, những hạt cát rời rạc, khi sờ vào cảm giác sạn vì chúng có kích thước từ mịn (0,05mm) đến thô (2mm). Thành phần gồm chiếm 80 – 100% cát,  mùn chiếm 0 – 10% và 0 – 10% sét.

- Ưu điểm:

+ Nhờ các kẽ hở của hạt cát lớn nên khả năng thoát nước và thấm nước nhanh chóng.

+ Hệ thống các loại vi sinh vật háo khí hoạt động một cách mạnh mẽ vì đất rất thoáng khí

+ Cày bừa một cách dễ dàng, khi tiền hành làm đất trồng cây công sức người nông dân được tiết kiệm đáng kể.

- Nhược điểm:

+ Đất sẽ bị rời rạc khi khô và dính và bí khi ướt.

+ Tuy nhiên cây trồng cũng gặp bất lợi vì cỏ mọc nhanh, các loại vi sinh vật phát triển kém.

+ Đất thường nghèo mùn vì chất hữu cơ trong đất cát bị phân giải nhanh 

+ Tình trạng khô hạn và cây bị thiếu nước dễ xảy ra vì khả năng giữ nước, giữ phân bón kém.

II. Các thành phần và vai trò cơ bản của đất trồng

Khám phá

Theo em, sỏi và đá có phải đất trồng không? Vì sao?

Lời giải:

Sỏi và đá không phải là đất trồng vì: thực vật không thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm trên sỏi và đá được.

Trả lời câu hỏi trang 20 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát Hình 3.2 và nêu các thành phần cơ bản của đất trồng, vai trò của từng thành phần đối với cây trồng.

Lời giải:

Các thành phần cơ bản của đất trồng:

- Phần lỏng: chủ yếu là nước. Cung cấp nước cho cây, duy trì độ ẩm đất, hòa tan các chất dinh dưỡng để cung cấp cho cây trồng nhờ môi trường nước là vai trò của nước trong đất.

- Phần rắn: cây trồng có chất dinh dưỡng và giúp cây trồng đứng vững là nhờ và phần rắn, bao gồm chất vô cơ và hữu cơ. 

+ Đá mẹ bị phá hủy tạo thành chất vô cơ, chiếm khoảng 95%, trong đó chứa các chất dinh dưỡng như đạn, lân, kali...

+ Sự phân hủy của xác sinh vật chuyển hóa tạo thành chất hữu cơ

- Phần khí: khí oxygen, nitrogen, carbon dioxide, hơi nước và một số khí khác là thành phần chủ yếu. Trong quá trình hô hấp của hệ rễ cây và hoạt động của sinh vật đất thì phần khí đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

+ Sinh vật đất: đất được cải tạo, tàn dư thực vật, động vật được phân giải; chất dinh dưỡng khó tiêu thành dễ tiêu cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng cũng được phân giải là nhờ vào các loại sinh vật đất

III. Keo đất và tính chất của đất

Trả lời câu hỏi trang 21 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát Hình 3.3, trình bày cấu tạo của keo đất, phân biệt keo âm và keo dương.

 

Lời giải:

Keo đất bao gồm nhân keo (nằm trong cùng) và lớp điện kép (nằm trên bề mặt của nhân keo).

- Lớp điện kép gồm:

+ Quyết định keo đất là keo âm hay keo dương là nhờ vào tầng ion quyết định điện, tầng này nằm sát nhân keo

+ Lớp điện bù với tầng ion quyết định điện sẽ có dấu trái nhau

- Phân biệt keo âm và keo dương:

+ Giống nhau: nhân, lớp ion quyết định điện và lớp ion bù. Lớp ion bù gồm lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán.

+ Khác nhau ở lớp ion quyết định: keo đất âm có lớp ion quyết định âm, lớp ion bù dương, còn keo đất dương có lớp ion quyết định dương, lớp ion bù âm.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 22 sách giáo khoa Công nghệ 10

1. Nêu thành phần cơ bản của đất trồng và ý nghĩa từng thành phần trong đất trồng.

Lời giải:

Các thành phần cơ bản của đất trồng:

- Phần lỏng:chủ yếu là nước. Cung cấp nước cho cây, duy trì độ ẩm đất, hòa tan các chất dinh dưỡng để cung cấp cho cây trồng nhờ môi trường nước là vai trò của nước trong đất.

- Phần rắn: cây trồng có chất dinh dưỡng và giúp cây trồng đứng vững là nhờ và phần rắn, bao gồm chất vô cơ và hữu cơ. 

+ Đá mẹ bị phá hủy tạo thành chất vô cơ, chiếm khoảng 95%, trong đó chứa các chất dinh dưỡng như đạn, lân, kali...

+ Sự phân hủy của xác sinh vật chuyển hóa tạo thành chất hữu cơ

- Phần khí: khí oxygen, nitrogen, carbon dioxide, hơi nước và một số khí khác là thành phần chủ yếu. Trong quá trình hô hấp của hệ rễ cây và hoạt động của sinh vật đất thì phần khí đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

+ Sinh vật đất:đất được cải tạo, tàn dư thực vật, động vật được phân giải; chất dinh dưỡng khó tiêu thành dễ tiêu cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng cũng được phân giải là nhờ vào các loại sinh vật đất

2. Nêu một số tính chất của đất trồng

Lời giải:

Thành phần cơ giới của đất:

+ Các cấp hạt có đường kính khác nhau là thành phần của phần vô cơ của đất. Chúng được tạo nên nhờ tỉ lệ các hạt cát, limon và sét trong đất 

+ Càng nhiều chất mùn chứng tỏ đất đó chứa  nhiều hạt có kích thước nhỏ, khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng càng tốt.

Phản ứng của dung dịch đất:

+ Hệ sinh vật đất, khả năng cung cấp chất dinh dưỡng của đất cho cây trồng, sự duy trì cân bằng hàm lượng chất hữu cơ và chất vô cơ ở đất sẽ bị ảnh hưởng khi đất chua ( PH<6)

+ Tính chất vật lí của đất bị xấu, mùn trong đất dễ bị rửa trôi... khi đất có tính kiềm (PH>7)

+ Môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng và hệ sinh vật trong đất khi đất là đất trung tính (PH từ 6,6-7,5)

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 22 sách giáo khoa Công nghệ 10

Tìm hiểu đất trồng ở địa phương em và cho biết, chúng thuộc đất chua, đất kiềm hay đất trung tính.

Lời giải:

HS tự tìm hiểu đất trồng ở địa phương mình.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Công nghệ 10 - Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Công nghệ 10 Bài 3: Giới thiệu về đất trồng trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!