Soạn bài: Câu nghi vấn - tiếp theo (ngắn nhất)

Soạn bài: Câu nghi vấn - tiếp theo (ngắn nhất)

III. NHỮNG CHỨC NĂNG KHÁC:

- Xác định những câu nghi vấn trong các đoạn trích:

+ Đoạn trích a câu nghi vấn là "hồn ở đâu bây giờ?"

+ Đoạn trích b câu nghi vấn là "Mày định nói cho cha mày nghe đấy à?

+ Đoạn trích c câu nghi vấn là "Có biết không?...phép tắc gì nữa à?"

+ Đoạn trích câu d câu nghi vấn là "Một người hằng năm chỉ cặm cụi lo lắng vì mình...văn chương hay sao?"

+ Đoan trích e câu nghi vấn là "Con gái tôi vẽ đấy ư?"

- Câu nghi vấn trong những đoạn trích trên không dùng để hỏi:

+ Câu a dùng để bộc lộ sự tiếc nuối,hoài niệm của tác giả.

+ Câu b dùng để bộc lộ sự tức giận,đe dọa của tên cai lệ.

+ Câu c dùng để bộc lộ sự đe dọa,quát nạt của tên quan hộ đê.

+ Câu d dùng để khẳng định van chương có vai trò rất quan trọng.

+ Câu e dùng để bộc lộ sự ngạc nhiên của người bố.

- Sau câu nghi vấn thường có dấu “?” dặt sau cùng-đó là hình thức của câu nghi vấn.Nhưng những câu nghi vấn trên mang ý nghĩa biểu lộ cảm xúc,đe dọa,khẳng định,ngạc nhiên...không cần câu trả lời.

IV. LUYỆN TẬP:

1. Xác định câu nghi vấn và tác dụng của nó:

a. Câu nghi vấn là "Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?" có tác dụng biểu đạt sự ngạc nhiên của ông giáo.

b. Câu nghi vấn là "Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?/Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?/Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?/Để ta chiếm riêng ta phần bí mật?/Than ôi thời oanh liệt nay còn đâu?" có tác dụng hoài niệm,bộc lộ sự tiếc nuối những năm tháng huy hoàng trong quá khứ của con hổ.

c. Câu nghi vấn là "Vậy thì sự li biệt...nhẹ nhàng rơi?" có tác dụng phủ nhận sự li biệt khi nhìn chiếc lá rơi.

d. Câu nghi vấn là "Ôi,nếu thế thì đâu còn là quả bóng bay?" có tác dụng khẳng định những đặc tính vốn có của quả bóng bay.

2. Xác định câu nghi vấn:

a. Câu nghi vấn là "Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại?" và câu "Ăn mãi hết đi thì đến lúc ấy lấy gì mà lo liệu?".

- Dấu hiệu nhận biết:cuối câu có dấu "?" và sử dụng từ để hỏi "gì" .

- Tác dụng: câu nghi vấn đầu tiên là lời khuyên ngăn của ông giáo với lão Hạc,còn câu nghi vấn sau thể hiện sự buồn bã,lo lắng về tương lai của lão Hạc.

- Có thể thay thế được bằng các câu khác không phải là câu nghi vấn nhưng phải có chức năng tương đương.

b. Câu nghi vấn là "Cả đàn bò giao cho thằng bé...chăn dắt làm sao?"

- Dấu hiệu nhận biết: có dấu "?" cuối câu và từ ngữ để hỏi "làm sao".

- Tác dụng: thể hiện sự chê bai,không tin tưởng của lão phú ông.

- Có thể thay thế câu nghi vấn bằng câu khác mà chức năng tương đương

c. Câu nghi vấn là "Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?"

- Dấu hiệu nhận biết: kết câu có dấu "?" và có từ ngữ để hỏi "ai".

- Tác dụng:dùng để khẳng định tình mẫu tử của măng tre.

- Có thể thay câu nghi vấn đó bằng câu khác mà chức năng của nó tương đương

d. Câu nghi vấn là "Thằng bé kia,mày có việc gì?Sao lại đến đây mà khóc?"

- Dấu hiệu nhận biết: có dấu "?" ở cuối câu và dùng các từ để hỏi "gì,sao lại"

- Tác dụng:Dùng để hỏi.

- Có thể thay đổi câu nghi vấn bằng những câu khác mà chức năng của bó tương đương.

3. Đặt câu nghi vấn nhưng không dùng để hỏi:

- Mai có thể kể lại bộ phim "Harry Poter" mà sáng nay Mai xem được không?

- Ai nói cuộc đời chị Dậu không đáng thương nào?

4. Trong giao tiếp, những câu đó không dùng để hỏi mà là để chào hỏi. Mối quan hệ của người nói và người nghe đó là quan hệ gần gũi, thân thiện.