Nêu đặc điểm cơ cấu dân số của châu Á

Câu hỏi: Nêu đặc điểm cơ cấu dân số của châu Á?

Trả lời: Châu Á có cơ cấu dân số trẻ nhưng đang chuyển biến theo hướng già hóa và có sự khác biệt giữa các khu vực. Năm 2019, nhóm tuổi 15 - 64 tuổi chiếm tỉ trọng lớn nhất (67%), tiếp đến là nhóm tuổi 0 - 14 (chiếm 24%) và tỉ trọng thấp nhất là nhóm tuổi từ 65 tuổi trở lên (chiếm 9%).

Sự chênh lệch giữa giới nam so với giới nữ: Năm 2019, trung bình cứ 100 nữ thì có 104,7 nam.

Phân bố dân cư không đều: Tập trung đông ở các đồng bằng, ven biển Đông Á, Nam Á, Đông Nam Á (mật độ trên 100 người/km2), thưa thớt ở các vùng núi cao, khí hậu lạnh hoặc khô hạn như: Trung Á, Bắc Á, Tây Nam Á (mật độ chưa đến 1 người/km2).

Dân cư châu Á chủ yếu thuộc các chủng tộc Môn-gô-lô-it, Ơ-rô-pê-ô-it và một số ít thuộc chủng tộc Ô-xtra-lô-it. Các chủng tộc tuy khác nhau về hình thái nhưng đều có quyền và khả năng như nhau trong mọi hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội.

Kiến thức tham khảo về dân cư, xã hội châu Á

1. Đặc điểm về dân cư xã hội châu Á

– Châu Á là châu lục lớn nhất và đông dân nhất thế giới nằm ở Bắc bán cầu và Đông bán cầu. Châu Á chiếm 9% tổng diện tích bề mặt Trái Đất (chiếm 29.9% diện tích mặt đất) và có 4 tỷ người, chiếm 60% dân số hiện nay của thế giới.

- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên bằng mức trung bình của thế giới nhờ thực hiện tốt chính sách dân số ở các nước đông dân.

– Những lý do dẫn đến dân cư Châu Á đông. Cụ thể như sau:

+ Phần lớn diện tích đất đai thuộc vùng ôn đới, nhiệt đới.

+ Châu Á có các đồng bằng châu thổ rộng lớn, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa. Đại bộ phận các nước kinh tế còn đang phát triển, hoạt động nông nghiệp là chính nên vẫn cần nhiều lao động.

+ Nhiều nước vẫn còn chịu ảnh hưởng của các quan điểm lạc hậu, tư tưởng đông con vẫn còn phổ biến.

– Dân cư xã hội Châu Á có những đặc điểm như sau:

+ Châu Á có số dân đứng đầu thế giới.

+ Mức gia tăng dân số châu Á khá cao, chỉ đứng sau châu Phi và cao hơn so với thế giới.

+ Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của châu Á ngang với mức trung bình của thế giới, cao hơn châu Âu và thấp hơn nhiều so với châu Phi.

+ Dân số tăng nhanh mật độ dân số không đồng đều.

+ Hiện nay nhiều nước châu Á đang thực hiện những biện pháp nhằm hạn chế gia tăng dân số do đó tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên mới giảm mạnh qua các năm gần đây.

2. Nguyên nhân dân cư tập trung đông ở châu Á

+ Châu Á có nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên.

+ Có nhiều đồng bằng rộng lớn, màu mỡ, nhiều sông lớn, nguồn tài nguyên nước dồi dào à cần nhiều lao động để phát triển nông nghiệp.

* Đánh giá

- Thuận lợi: Có nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn.

- Khó khăn : Trở ngại lớn cho việc phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân,...

3. Châu Á – nơi ra đời của các tôn giáo lớn

- Châu Á là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn trên thế giới.

- Ở Ấn Độ ra đời 2 tôn giáo lớn:

+ Ấn Độ giáo: hình thành vào thế kỉ đầu của thiên niên kỉ thứ nhất trước Công nguyên, thờ Đấng tối cao Bà La Môn.

+ Phật giáo: hình thành vào thế kỉ VI TCN (545), thờ Phật Thích Ca.

- Trên vùng Tây Á: 

+ Ki-tô giáo (ở Pa-le-xtin): hình thành vào đầu Công nguyên, thờ Chúa Giê-su.

+ Hồi giáo (A-rập Xê-ut): hình thành vào thế kỉ VII sau Công nguyên, thờ Thánh Ala.

4. Dân cư châu Á thuộc chủng tộc nào?

Dân cư châu á thuộc ba chủng tộc lớn trên thế giới bao gồm: Môn-gô-lô-ít; Ơrôpêôít và Nêgrôít.

+ Chủng tộc Môn-gô-lô-ít: Bao gồm cư dân sống ở Đông Á, Đông Nam Á, một phần ở Bắc Á và Nội Á.Người Môn-gô-lô-ít, hay còn gọi là người da vàng, có đặc điểm chung là lớp lông phủ trên mặt và người ít, tóc đen, thẳng và hơi cứng, da màu vàng hung, mũi hơi thấp, mặt rộng, lưỡng quyền cao và xếp nếp mi mắt rõ. Tổ tiên của họ có lẽ là những cư dân cổ sống ở vùng Nam Siberi và Mông cổ. Người Môn-gô-lô-ít chiếm một tỉ lệ rất lớn trong tổng số dân cư châu Á, và được chia thành hai hay nhiều tiêu chủng tộc khác nhau tạo lên đặc điểm dân cư châu Á phong phú.

+ Chủng tộc Ơrôpêôít: bao gồm toàn bộ cư dân sống ở vùng Tây Nam Á và một số ở Bắc Ấn Độ, Trung Á và Nội Á. Để phân biệt với người châu Âu, nhóm người này được gọi chung là tiểu chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-ít phương Nam. Họ có đặc điểm da ngăm, tóc và mắt đen hơn người phương Bắc, đầu dài, tầm vóc trung bình.

+ Chủng tộc Nêgrôít: bao gồm cư dân sống ở vùng Nam Ấn Độ, Sri Lanka và một số rải rác ở Indonesia và Malaysia. Nhóm người này chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong tổng số dân toàn châu lục.

- Tuy khác nhau về hình thái nhưng đều có quyền và khả năng như nhau trong mọi hoạt động kinh tế, văn hoá, xã hội.