logo

Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản

Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Tổng hợp lý thuyết Lịch sử 11 trọn bộ chi tiết, đầy đủ.

Bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản


1. Tiền đề của cách mạng tư sản 

Cách mạng tư sản là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản lãnh đạo nhằm chống lại chế độ phong kiến, thiết lập nhà nước tư sản, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. 

Cách mạng tư sản có thể bùng nổ và giành được thắng lợi dựa trên các tiền đề về kinh tế, chính trị, xã hội và tư tưởng. 


a) Kinh tế 

- Kinh tế tư bản chủ nghĩa ra đời và phát triển trong lòng chế độ phong kiến hoặc chế độ thuộc địa.

- Tuy nhiên, sự phát triển đó gặp phải nhiều rào cản của nhà nước phong kiến hay chính sách cai trị hà khắc của chính quốc ở thuộc địa. Để mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, cần phải xóa bỏ những rào cản đó.


b) Chính trị

- Chính sách cai trị của nhà nước phong kiến gây ra sự bất mãn ngày càng lớn cho giai cấp tư sản và các tầng lớp khác trong xã hội. Mâu thuẫn chính trị gay gắt dẫn tới sự bùng nổ các cuộc cách mạng tư sản.

- Chính sách chính quốc đối với các thuộc địa ở Bắc Mỹ đã tác động tiêu cực đến quyền lợi của các tầng lớp nhân dân.


c) Xã hội

Kinh tế đang thay đổi, dẫn đến sự xung đột xã hội gia tăng ở Tây Âu và Bắc Mỹ. Giai cấp tư sản và các đồng minh của họ đang tăng cường quyền lực chính trị và tìm cách kích động các cuộc cách mạng. Ở Pháp, giai cấp tư sản là một bộ phận của Đẳng cấp thứ ba và có tiềm lực kinh tế.


d) Tư tưởng

- Giai cấp tư sản cần hệ tư tưởng để kích động cách mạng và họ đã mượn ngọn cờ tôn giáo cải cách để tập hợp quần chúng.

- Triết học Ánh sáng là nền tảng của dân chủ tư sản ở Pháp, được đại diện bởi Mông-te-xki-ơ, Vốn-te và Rút-xô.


2. Mục tiêu, nhiệm vụ, giai cấp lãnh đạo, động lực của cách mạng tư sản 


a) Mục tiêu và nhiệm vụ 

Các cách mạng tư sản xóa rào cản thống trị giai cấp tư sản. Bao gồm nhiệm vụ dân tộc: xóa bỏ cát cứ phong kiến và hình thành thị trường dân tộc thống nhất; và nhiệm vụ dân chủ: xác lập nền dân chủ tư sản.


b) Giai cấp lãnh đạo và động lực cách mạng

* Giai cấp lãnh đạo

Giai cấp lãnh đạo cách mạng tư sản là giai cấp tư sản và đồng minh của họ

* Động lực cách mạng

- Quần chúng nhân dân giữ vai trò quan trọng, động lực của cách mạng tư sản.

- Tham gia đông đảo, liên tục của quần chúng giúp cách mạng thắng lợi (tiêu biểu cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII).


3. Các hình thức, tính chất và đặc điểm của cách mạng tư sản


a) Các hình thức

Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1. Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản

b) Tính chất và đặc điểm

- Tính chất: Các cách mạng tư sản nhằm xóa bỏ rào cản và bảo vệ quyền lợi của giai cấp tư sản để phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa.

- Đặc điểm: Cách mạng tư sản Anh và Mỹ đều diễn ra dưới sự lãnh đạo của liên minh tư sản và quý tộc mới hoặc chủ nô, trong khi cách mạng Pháp được lãnh đạo bởi giai cấp tư sản và mang lại lợi ích cho nông dân.


4. Kết quả và ý nghĩa

Thắng lợi của các cuộc cách mạng tư sản đã lật đổ nền quân chủ chuyên chế, giành độc lập dân tộc, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Đầu thập kỉ 70 của thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản được xác lập với tư cách là một hệ thống trên phạm vi thế giới.


5. Trắc nghiệm Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1 (có đáp án)

Câu 1. Nội dung nào sau đây phản ánh đúng tiền đề về kinh tế của các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại?

A. Chế độ phong kiến chuyên chế hoặc chế độ thuộc địa kìm hãm kinh tế tư bản chủ nghĩa.

B. Chế độ phong kiến chuyên chế đã thúc đẩy kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ.

C. Sự cai trị của chính quốc đối với thuộc địa đã thúc đẩy kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.

D. Kinh tế tư bản chủ nghĩa ra đời đồng thời với sự xác lập của chế độ phong kiến chuyên chế.

Giải thích

Trước các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại, kinh tế tư bản chủ nghĩa ra đời và phát triển trong khuôn khổ của chế độ phong kiến hoặc chế độ thuộc địa. Tuy vậy sự phát triển của kinh tế tư bản bị ảnh hưởng bởi những rào cản của nhà nước phong kiến hoặc chính sách cai trị hà khắc của chính quyền thuộc địa. Do đó để phát triển chủ nghĩa tư bản thì cần phải xóa bỏ đi những rào cản này.

Câu 2. Ở Anh, vào cuối thế kỉ XV - đầu thế kỉ XVI, sự xâm nhập của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa vào nông nghiệp được biểu hiện rõ nét thông qua phong trào nào sau đây?

A. “Phát triển ngoại thương”.

B. “Phát kiến địa lí”.

C. “Rào đất cướp ruộng”.

D. “Cách mạng Xanh”.

Giải thích

Cuối thế kỉ XV - đầu thế kỉ XVI tại Anh, sự phát triển của ngành công nghiệp len làm cho nghề nuôi cừu trở nên có lợi và dẫn đến phong trào "rào đất cướp ruộng". Nhiều quý tộc phong kiến đã sang kinh doanh theo phương thức tư bản chủ nghĩa bằng cách đuổi nông nô khỏi lãnh địa, biến ruộng thành đồng cỏ và thuê nhân công nuôi cừu để lấy lông cung cấp cho thị trường.

Câu 3. Nội dung nào sau đây phản ánh đúng về tiền đề chính trị của các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại?

A. Chính sách cai trị của nhà nước phong kiến chuyên chế, thực dân gây bất mãn cho nhân dân.

B. Sự tồn tại của nhà nước quân chủ lập hiến gây bất mãn cho giai cấp tư sản và quý tộc mới.

C. Mâu thuẫn dân tộc gay gắt giữa nhân dân thuộc địa với chính quyền thực dân xâm lược.

D. Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản, quý tộc mới với nhân dân lao động ngày càng sâu sắc.

Giải thích

Chính sách cai trị của nhà nước phong kiến chuyên chế, thực dân đã gây ra sự bất mãn ngày càng lớn cho giai cấp tư sản và các tầng lớp khác trong xã hội, dẫn đến mâu thuẫn chính trị và sự bùng nổ các cuộc cách mạng tư sản. Ở Anh, việc nhà vua cai trị độc đoán, đàn áp các tín đồ Thanh giáo và lập ra các toà án để buộc tội những người chống đối đã dẫn đến các cuộc cách mạng. Còn ở Bắc Mỹ chính sách đối với các thuộc địa của Chính quốc Anh đã ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của các tầng lớp nhân dân.

Câu 4. Sự bùng nổ cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ (cuối thế kỉ XVIII) xuất phát từ tiền đề chính trị nào sau đây?

A. Chính sách cai trị của nhà nước quân chủ lập hiến đã xâm phạm quyền lợi của tư sản.

B. Sự tồn tại của nhà nước phong kiến chuyên chế gây bất mãn cho quần chúng nhân dân.

C. Chế độ cai trị của thực dân Anh đã gây bất bình cho nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mỹ.

D. Sự tồn tại của chế độ nô lệ (ở miền Nam) đã kìm hãm sự phát triển của kinh tế Bắc Mỹ.

Câu 5. Ở Anh, vào cuối thế kỉ XV - đầu thế kỉ XVI, sự xâm nhập của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa vào nông nghiệp đã dẫn đến sự ra đời của tầng lớp nào?

A. Quý tộc phong kiến.

B. Quý tộc mới.

C. Chủ nô.

D. Nông nô.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1. Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.

icon-date
Xuất bản : 07/03/2023 - Cập nhật : 08/08/2023