Soạn KHTN 8 Cánh diều Bài 38: Môi trường và các nhân tố sinh thái

Hướng dẫn Soạn KHTN 8 Cánh diều Bài 38: Môi trường và các nhân tố sinh thái ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới

Bài 38: Môi trường và các nhân tố sinh thái

Lý thuyết Khoa học tự nhiên 8 Cánh Diều Bài 38: Môi trường và các nhân tố sinh thái

Mở đầu trang 179 Bài 38 KHTN lớp 8: Lấy ví dụ một sinh vật và cho biết những yếu tố ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của sinh vật đó.

Trả lời:

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của cây lúa như: nước, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, cỏ dại, các loài động vật, con người,…

Câu hỏi 1 trang 179 KHTN lớp 8: Quan sát hình 38.1 và cho biết:

a) Nơi sống của các sinh vật có trong hình. Từ đó, rút ra các loại môi trường sống của sinh vật.

b) Những sinh vật nào có cùng loại môi trường sống.

Trả lời:

a) Nơi sống của các sinh vật có trong hình:

- Con sùng đất: Trong lòng đất.

- Con giun: Trong lòng đất.

- Con bò: Trên mặt đất.

- Con sâu: Trong thân cây.

- Cây đước: Đầm lầy, đất bùn ở vùng nước mặn, nước lợ.

- Cây gỗ, cỏ,…: Trên mặt đất.

- Cá: Trong nước.

- Vi khuẩn đường ruột: Trong đường ruột của người.

→ Các loại môi trường sống của sinh vật: Môi trường trên cạn, môi trường dưới nước, môi trường trong đất và môi trường sinh vật.

b) Các sinh vật có cùng loại môi trường sống:

- Môi trường trong đất: Sùng đất và giun đất.

- Môi trường sinh vật: Sâu đục thân và vi khuẩn đường ruột.

- Môi trường trên cạn: Cây đước, con bò, cây gỗ, cỏ.

- Môi trường dưới nước: Cá.

Luyện tập trang 180 KHTN lớp 8: Kể tên các loại môi trường sống. Lấy ví dụ một số sinh vật sống trong môi trường theo mẫu bảng 38.1.

Bảng 38.1. Môi trường sống và một số sinh vật sống trong môi trường đó

Môi trường sống	Sinh vật
?	?

Trả lời:

Bảng 38.1. Môi trường sống và một số sinh vật sống trong môi trường đó

Môi trường sống	Sinh vật
Môi trường trên cạn	Trâu, bò, gà, mèo, hươu, hổ, ngựa, gấu, châu chấu, cây bàng, cây dương xỉ, cây đào, cây táo,…
Môi trường dưới nước	Cá mè, cá chép, bạch tuộc, mực, tôm, cá voi, san hô, cây rong đuôi chó,…
Môi trường trong đất	Giun đất, sùng đất, chuột chù, sên ma,…
Môi trường sinh vật	Giun đũa, giun kim, sán dây, sán lá gan, rận, chấy,…

Câu hỏi 2 trang 180 KHTN lớp 8: Quan sát hình 38.2 và cho biết:

a) Có những nhân tố nào của môi trường tác động đến sự sinh trưởng và phát triển của cây?

b) Trong các nhân tố đó, những nhân tố nào là nhân tố vô sinh, những nhân tố nào là nhân tố hữu sinh?

Trả lời:

a) Những nhân tố của môi trường tác động đến sự sinh trưởng và phát triển của cây: Ánh sáng, gió, nhiệt độ, độ ẩm, con người, động vật ăn thực vật, sinh vật trong đất.

b) Trong các nhân tố trên:

+ Nhân tố vô sinh gồm: Ánh sáng, gió, nhiệt độ, độ ẩm.

+ Nhân tố hữu sinh gồm: Con người, động vật ăn thực vật, sinh vật trong đất.

Câu hỏi 3 trang 181 KHTN lớp 8: Phân biệt nhóm nhân tố sinh thái vô sinh và nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh. Cho ví dụ.

Trả lời:

Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh	Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh
- Là những nhân tố vật lí, hóa học của môi trường; các nhân tố này tác động đến đặc điểm hình thái, chức năng sinh lí và tập tính của sinh vật.	- Là các nhân tố sống tác động đến sinh vật; các nhân tố này tạo nên mối quan hệ giữa các sinh vật trong môi trường (quan hệ hỗ trợ, cạnh tranh hoặc đối địch).
- Ví dụ: Ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, không khí,… là các nhân tố vô sinh tác động đến cây xanh.	- Ví dụ: Cùng sống trên một cánh đồng lúa, cỏ dại cạnh tranh chất dinh dưỡng với lúa nên khi cỏ dại phát triển thì năng suất lúa giảm.

Câu hỏi 4 trang 181 KHTN lớp 8: Quan sát hình 38.3, cho biết:

a) Gấu có đặc điểm gì thích nghi với nhiệt độ giá lạnh ở vùng Bắc cực?

b) Xương rồng có đặc điểm gì thích nghi với điều kiện khô hạn ở sa mạc?

Trả lời:

a) Đặc điểm của gấu thích nghi với nhiệt độ giá lạnh ở vùng Bắc cực: Có bộ lông và lớp mỡ dày giúp giữ ấm, không có lông mi do lông mi có thể gây đóng băng trên mắt, bộ lông màu trắng giúp chúng ngụy trang, có tập tính ngủ đông và hoạt động trong mùa hạ vào ban ngày.

b) Đặc điểm của xương rồng thích nghi với điều kiện khô hạn ở sa mạc: Lá biến đổi thành gai để hạn chế thoát hơi nước, thân mọng nước giúp dự trữ nước, thân thường xẻ rãnh dọc từ đỉnh thân tới gốc để tạo thành dòng chảy hướng dòng nước mưa hoặc sương xuống gốc, rễ nông và lan rộng để lấy được nhiều nước mưa hoặc sương.

Câu hỏi 5 trang 181 KHTN lớp 8: Quan sát hình 38.4 và cho biết cá rô phi có thể:

a) Tồn tại được trong khoảng nhiệt độ nào?

b) Sinh trưởng, phát triển thuận lợi ở khoảng nhiệt độ nào?

c) Sinh trưởng, phát triển tốt nhất ở nhiệt độ nào?

Trả lời:

Cá rô phi có thể:

a) Tồn tại được trong khoảng nhiệt độ từ 5,6 oC – 42 oC.

b) Sinh trưởng, phát triển thuận lợi ở khoảng nhiệt độ từ 20 oC – 35 oC.

c) Sinh trưởng, phát triển tốt nhất ở nhiệt độ là 30 oC.

Vận dụng 1 trang 181 KHTN lớp 8: Cho biết ưu điểm của trồng cây trong nhà lưới hoặc nhà kính.

Trả lời:

Trồng sinh cây trong nhà lưới hoặc nhà kính có rất nhiều ưu điểm, bao gồm:

- Bảo vệ cây trồng khỏi thời tiết xấu: Nhà lưới và nhà kính cung cấp cho cây trồng một môi trường ổn định và bảo vệ chúng khỏi thời tiết xấu như gió lớn, mưa đá, băng tuyết, nắng nóng quá mức, gió bão...

- Tăng năng suất và năng suất cây trồng: Nhà lưới và nhà kính cung cấp cho cây trồng nhiều ánh sáng mặt trời hơn và độ ẩm tốt hơn, do đó giúp cây trồng phát triển tốt hơn và cho năng suất cao hơn.

- Kiểm soát được sâu bệnh: Việc trồng cây trong nhà lưới hoặc nhà kính giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sâu bệnh, do đó giảm sự tiêu thụ thuốc trừ sâu và tăng năng suất của cây trồng.

- Tiết kiệm nước: Nhà lưới và nhà kính giúp giữ nước tốt hơn, giúp tiết kiệm nước và ngăn chặn sự mất nước.

- Tạo môi trường trồng cây sạch: Nhà lưới và nhà kính cho phép trồng cây trong môi trường sạch, không có bụi bẩn, không khí ô nhiễm và không có côn trùng.

- Kiểm soát được thời gian thu hoạch: Nhà lưới và nhà kính cho phép kiểm soát được thời gian thu hoạch của cây trồng, do đó giúp phân phối sản phẩm một cách hiệu quả và tăng thu nhập cho nông dân.

Vận dụng 2 trang 181 KHTN lớp 8: Giải thích vì sao trong sản xuất nông nghiệp, cây trồng được gieo trồng đúng thời vụ thường đạt năng suất cao.

Trả lời:

Cây trồng được gieo trồng đúng thời vụ có nhiều lợi ích cho sản xuất nông nghiệp vì các loại cây trồng có chu kỳ phát triển và sinh trưởng khác nhau trong năm. Khi gieo trồng đúng thời điểm thích hợp, cây trồng sẽ được cung cấp đầy đủ nguồn dinh dưỡng và ánh sáng từ mặt trời để phát triển mạnh mẽ.

Khi cây trồng được trồng đúng thời vụ, chúng sẽ phát triển đồng đều và tối ưu hóa sự phát triển của các bộ phận, từ rễ, thân, lá đến hoa và quả. Điều này cũng có nghĩa là cây trồng có thể đạt được năng suất cao hơn vì chúng đã có đầy đủ thời gian để phát triển và tích lũy các dưỡng chất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển.

Ngoài ra, khi trồng đúng thời vụ, cây trồng cũng dễ dàng hơn để bảo vệ khỏi các bệnh và sâu bệnh hại, vì chúng đang phát triển trong điều kiện thích hợp và có thể chống lại các mối đe dọa từ bên ngoài tốt hơn.

>>> Xem toàn bộ: Soạn KHTN 8 Cánh Diều

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Trả lời câu hỏi KHTN 8 Cánh Diều Bài 38: Môi trường và các nhân tố sinh thái trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!