Hoàn thành PTHH Glixerol + Na

Hoàn thành phương trình hóa học:

6Na	+	2C3H5(OH)3	→	3H2	+	2C3H5(ONa)3
natri		Glycerin		hidro		Natri glixerat
23		92		2		158

- Điều kiện phản ứng: Nhiệt độ phòng

- Hiện tượng nhận biết: Có sủi bọt khí (H₂)

Cùng Top lời giải tìm hiểu C₃H₅(OH)₃ nhé.

I. Cấu tạo C₃H₅(OH)₃ (Glixerol)

- Là 1 rượu no, đa chức, mạch hở (3 nhóm -OH).

- Mô hình cấu tạo của phân tử glixerol:

II. Tính chất vật lý của C₃H₅(OH)₃

- Công thức glixerol: C₃H₅(OH)₃

- Khối lượng phân tử: 92,09g/mol

- Tỷ trọng: 1,261g/cm³

- Độ nóng chảy: 17,8^oC

- Điểm sôi: 290^oC

- Độ tan trong nước: có tan

- Áp suất hơi: 0,003mmHg (50^oC)

- Độ nhớt: 1,412

III. Tính chất hoá học của C₃H₅(OH)₃

Hợp chất glixerol là ancol đa chức do đó nó thể hiện các tính chất hóa học đặc trưng như sau:

*Tác dụng với kim loại Na tạo thành muối và giải phóng khí hidro:

Phương trình phản ứng:

2C₃H₅(OH)₃ + 6Na ——> 2C₃H₅(ONa)₃ + 3H₂

*Tác dụng với axit HNO₃ có axit H₂SO₄ đặc làm chất xúc tác tạo thành muối Glycerin trinitrat

Phương trình phản ứng:

C₃H₅(OH)₃ + HNO₃ ——> C₃H₅(ONO₂)₃ + 3H₂O

*Tác dụng với axit HCl tạo thành muối

Phương trình phản ứng:

C₃H₅(OH)₃ + 3HCl  ——> C₃H₅(OCl)₃ + 3H₂O

*Tác dụng với axit hữu cơ

Phương trình phản ứng:

C₃H₅(OH)₃ + 3CH₃COOH ——> C₃H₅(CH₃COO)₃ + 3H₂

*Tác dụng với Cu(OH)₂ 

- Glixerol tác dụng với đồng II hidroxit tạo thành dung dịch đồng II glixerat màu xanh lam trong suốt. Đây là phản ứng đặc trưng dùng để nhận biết dung dịch glixerol và các ancol đa chức. Chính vì vậy chúng ta có thể nhận biết glixerol bằng thuốc thử dung dịch Cu(OH)₂.

Phương trình phản ứng:

2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ ——> C₃H₅(OH)₂O)₂Cu + 2H₂O

IV. Ứng dụng C₃H₅(OH)₃

- Glixerol được điều chế bằng cách đun nóng dầu thực vật hoặc mỡ động vật với dung dịch kiềm đây là phương pháp điều chế glixerol trong công nghiệp.

- Trong phòng thí nghiệm glixerol được điều chế bằng cách đun chất béo với dung dịch kiềm khi đó chất béo bị thủy phân tạo ra muối của các axit béo và glixerol.

- Ngoài ra glixerol còn được điều chế bằng phương pháp cracking dầu mỏ.

- Quy trình điều chế glixerol được thực hiện như sau:

   + Đầu tiên cho propilen tác dụng với clo ở nhiệt độ 450^oC thu được hợp chất 3 clopropen

   + Tiếp theo cho hợp chất 3 propilen tác dụng với clo thu được dung dịch 1,3 điclopropan 2 ol

   + Sau đó thủy phân 1,4 điclopropan 2 ol bằng dung dịch axit thu được glixerol

   + Phương trình phản ứng

C₃H₆ + Cl₂ → C₃H₅Cl + HCl

C₃H₅Cl + H₂O → C₃H₅OHCl₂

C₃H₅OHCl₂ + 2NaOH → C₃H₅(OH)₃ + 2NaCl

V. Bài tập vận dụng

Câu 1: Xà phòng hóa hoàn toàn m gam chất béo X với một lượng vừa đủ NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được 1,84 gam glixerol và 18,36 muối khan. Giá trị của m là:

A. 19,12.

B. 17,8.

C. 19,04.

D. 14,68.

Giải:

n_C3H5(OH)3 = 0,02mol → n_NaOH= 3. n_C3H5(OH)3  = 0,06mol

Bảo toàn khối lượng:

m_X + m_NaOH= m_C3H5(OH)3  + m_muối

→ m_X = 17,8g

Câu 2: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là:

A. 16,68 gam.            

B. 18,38 gam.

C. 18,24 gam.

D. 17,80 gam.

Giải: 

Phương trình hóa học

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

                           0,06 mol                              0,02 mol

Theo ĐLBTKL:

m_muối = m_{chất béo} + m_NaOH - m_glixerol

           = 17,24 + 0,06.40 – 0,02.92

           = 18,8 gam

Câu 3: Đun sôi a gam một triglixerit (X) với dung dịch KOH đến khi phản ứng hoàn toàn được 0,92 gam glixerol và hỗn hợp Y gồm m gam muối của axit oleic với 3,18 gam muối của axit linoleic (C₁₇H₃₁COOH). Giá trị của m là:

A. 3,2.      

B. 6,4.

C. 4,6      

D. 7,5.

Giải:

Ta có n_C3H5(OH)3 = 0,01 mol; n_C17H33COOK = 0,01 mol

Mà cứ 0,01 mol chất béo tạo ra 0,03 mol muối ⇒ n_C17H33COOK = 0,02 mol

⇒ m = 0,02. (282 + 38) = 6,4 g