Hãy trình bày những nét chính về tổ chức bộ máy nhà nước, quân đội, luật pháp của Đại Việt thời Lê sơ?

Câu hỏi: Hãy trình bày những nét chính về tổ chức bộ máy nhà nước, quân đội, luật pháp của Đại Việt thời Lê sơ?

Lời giải:

Những nét chính về tổ chức bộ máy nhà nước, quân đội, luật pháp của Đại Việt thời Lê sơ:

- Tổ chức bộ máy nhà nước quân chủ thời Lê sơ tứ Lê Thái Tổ đến Lê Thánh Tông từng bước được hoàn thiện chặt chẽ, quyền lực của triều đình trung ương và nhà vua được tăng cường.

+ Vua trực tiếp nắm giữ mọi quyền hành.

+ Cả nước dưới thời vua Lê Thánh Tổng gồm có 13 đạo thừa tuyến.

+ Dưới đạo là phủ rồi đến huyện hoặc châu, xã Nhà Lê sơ 

- Vua Lê Thánh Tông cho ban hành bộ luật Quốc triều hình luật (tên gọi khác là Luật Hồng Đức).

+ Nội dung chính của bộ luật là bảo vệ quyền lợi của vua, quan lại; bảo vệ chủ quyền quốc gia; bảo vệ quyền lợi của phụ nữ....

+ Trong quan hệ với các nước láng giềng, nhà Lê sơ thực hiện chính sách hoa hiếu nhưng luôn kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

* Tổ chức bộ máy chính quyền thời lê Sơ

Lê Thái Tổ chia nước ra làm 5 đạo, đạo mới đặt gọi là Hải Tây đạo, gồm cả Thanh Hóa, Nghệ An, Tân Bình và Thuận Hóa. Trong các đạo, đạo nào cũng có quan Hành khiển để giữ sổ sách về việc quân-dân.

Dưới đạo là phủ huyện, xã, thôn. Đến thời vua Lê Thánh Tông đổi chia làm 5 đạo thành 13 đạo thừa tuyên thay chức An phủ sứ đứng đầu ở mỗi đạo bằng 3 ti phụ trách ba mặt hoạt động khác nhau ở mỗi đạo thừa tuyên. Dưới đạo thừa tuyên có phủ, châu, huyện, xã, thôn. Đứng đầu triều đình là vua. Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành kể cả chức tổng chỉ huy quân đội. Giúp việc cho vua có các quan đại thần.

Lại Bộ: Trông coi việc tuyển bổ, thăng thưởng và thăng quan tước;
Lễ Bộ: Trông coi việc đặt và tiến hành các nghi lễ, tiệc yến, học hành thi cử, đúc ấn tín, cắt giữ người coi giữ đình, chùa, miếu mạo;
Hộ Bộ: Trông coi công việc ruộng đất, tài chính, hộ khẩu, tô thuế kho tàng, thóc tiền và lương, bổng của quan, binh;
Binh Bộ: Trông coi việc binh chính, đặt quan trấn thủ nơi biên cảnh, tổ chức việc giữ gìn các nơi hiểm yếu và ứng phó các việc khẩn cấp;
Hình Bộ: Trông coi việc thi hành luật, lệnh, hành pháp, xét lại các việc tù, đày, kiện cáo;
Công Bộ: Trông coi việc xây dựng, sửa chữa cầu đường, cung điện thành trì và quản đốc thợ thuyền.

Dưới thời Lê Thánh Tông, các quan chỉ được làm việc tối đa đến tuổi 65 và ông bãi bỏ luật cha truyền con nối cho các gia đình có công - công thần. Ông tôn trọng việc chọn quan phải là người có tài và đức.

* Giáo dục và luật pháp thời lê Sơ

Giáo dục khoa cử

- Dựng lại Quốc Tử Giám, ở các đạo, phủ đều có trường công

- Mở khoa thi để tuyển chọn quan lại

- Đa số đều được đi học, trừ kẻ phạm tội& làm nghề ca hát

- Nội dung học tập là các sách đạo Nho

- Thời Lê Sơ(1428-1527) tổ chức được 26 khoa thi, lấy đỗ 989 tiến sĩ &20 trạng nguyên

Luật pháp

- Vua Lê Thánh Tông cho ban hành bộ luật mới là bộ luật Hồng Đức

- Nội dung:

+ Bảo vệ quyền lợi của vua, giai cấp thống trị

+ Khuyến khích phát triển kinh tế

+ Bảo vệ chủ quyền quốc gia, các giá trị truyền thống

+ Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ

⇒ Luật pháp Hồng Đức có kỹ thuật pháp lý hoàn thiện hơn

⇒ Tiến bộ mang tính nhân văn sâu sắc, tiếp cận gần gũi với kĩ thuật pháp lý hiện đại