GDCD 8 Cánh Diều Bài 2 trang 10, 14

1. Em cùng các bạn hãy thiết kế báo tường hoặc tập san về chủ đề: Tôn trọng sự đa dạng ẩm thực của các dân tộc trên thế giới. 2. Em hãy viết một bài thể hiện ý kiến của mình đối với việc kì thị, phân biệt chủng tộc, văn hóa.

Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc

A. Mở đầu

      Mỗi quốc gia dân tộc trên thế giới đều có những đặc điểm khác biệt, được thể hiện ở điều kiện tự nhiên, lịch sử hình thành, phương thức sinh hoạt, chủng tộc, sắc tộc, văn hóa,... Điều đó đã tạo nên sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.

Em hãy đoán tên các quốc gia dựa trên những biểu tượng văn hóa - lịch sử của các quốc gia đó qua các hình dưới đây:

Trả lời:

Hình 1: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh - Việt Nam

Hình 2: Núi Phú Sĩ - Nhật Bản

Hình 3: Tháp Eiffel - Pháp

Hình 4: Tượng Nữ thần tự do - Mỹ

B. Khám phá

1. Biểu hiện sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

Câu hỏi: a. Theo em, sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới được biểu hiện như thế nào trong các thông tin trên?

b. Hãy kể thêm những biểu hiện khác về sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới mà em biết.

Trả lời:

a) 

Thông tin 1: sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới được biểu hiện ở hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các giá trị.

Thông tin 2: sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới được biểu hiện ở trang phục truyền thống. Ở đó, màu sắc, kiểu dáng và vật liệu của trang phục thể hiện các nét đặc trưng và truyền thống riêng biệt của từng dân tộc và nền văn hóa.

b) Các dân tộc và nền văn hóa trên toàn cầu thể hiện sự đa dạng của họ thông qua nhiều biểu hiện khác nhau. Chủng tộc, lịch sử hình thành, phát triển, ngôn ngữ, chữ viết, màu da và ẩm thực là một vài ví dụ điển hình. Mỗi yếu tố đều có vai trò quan trọng trong việc phản ánh các giá trị, thực tiễn, truyền thống và tư tưởng của từng dân tộc và nền văn hóa

2. Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

Câu hỏi: a. Từ thông tin 1, em hãy phân tích ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

b. Từ thông tin 2, theo em, việc tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới mang lại những lợi ích gì cho Việt Nam.

Trả lời:

a. Việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới mang lại ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của văn hóa nhân loại. Bằng cách tôn trọng sự khác biệt, chúng ta đang khuyến khích sự phong phú và đa dạng của văn hóa. Điều này cũng tạo ra nền tảng để các dân tộc trên khắp thế giới giao lưu, học hỏi và hợp tác với nhau, tạo nên một sự kết nối văn hóa toàn cầu. Việc thúc đẩy sự đa dạng và tôn trọng văn hóa cũng có thể giúp các quốc gia phát triển hơn, đóng góp cho sự bình đẳng giữa các dân tộc và bảo vệ hòa bình trên thế giới. 

b. Tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới không chỉ giúp Việt Nam phát triển kinh tế mà còn mang lại nhiều lợi ích khác. Đầu tiên, tôn trọng sự đa dạng giúp nâng cao trình độ sức khỏe và tiêu thụ của dân cư, đồng thời tăng cường độ sôi nổi của các công việc nghiên cứu khoa học và công nghệ. Ngoài ra, việc tôn trọng sự đa dạng còn thúc đẩy sự phát triển của kinh doanh, cộng tác văn hoá và giao lưu quốc tế. Điều này giúp Việt Nam tăng cường quan hệ và hợp tác với các đối tác quốc tế, mở rộng thị trường tiêu thụ và thu hút đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, việc tôn trọng sự đa dạng cũng giúp gia tăng sự tôn trọng và quan tâm đến các địa phương, các dân tộc, các nền văn hoá khác nhau trên toàn thế giới. Những lợi ích này là rất quan trọng và giúp Việt Nam phát triển bền vững trong tương lai.

3. Thực hiện tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới

Câu hỏi: a. Em nhận xét như thế nào về ý kiến của các nhân vật trong mỗi tình huống trên?

b. Hãy kể về một việc em đã làm thể hiện tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.

Trả lời:

a)

Tình huống 1: Ý kiến của H và L đúng, trong việc học hỏi các nền văn hóa trên thế giới cần có sự lựa chọn và tiếp thu những giá trị tích cực, đồng thời bảo tồn và tôn trọng bản sắc dân tộc. Các nền văn hóa khác nhau mang đến những đặc trưng riêng, và sự đa dạng này là một điều quý giá, tạo nên sức hấp dẫn và giá trị cho văn hóa nhân loại.

Tình huống 2: Ý kiến của T là không đúng. Mỗi quốc gia đều có bản sắc và giá trị văn hóa độc đáo, và không nên phân biệt, chê bai hay đánh giá thấp bất kỳ nền văn hóa của một quốc gia nào. Thay vào đó, chúng ta nên đối xử tôn trọng và học hỏi từ những giá trị của các nền văn hóa khác nhau, giúp chúng ta hiểu biết thêm về thế giới xung quanh và tạo nên một cộng đồng nhân loại đa dạng và đoàn kết hơn.

b) Vài tuần trước, em đã tham gia một hoạt động giao lưu văn hóa với một số bạn đến từ các quốc gia khác nhau. Để thể hiện tôn trọng đến sự đa dạng văn hóa của những bạn bè quốc tế, em đã cố gắng học và thử làm một món ăn truyền thống của một quốc gia mà tôi chưa từng thử trước đây. Tuy nhiên, quá trình làm món ăn đòi hỏi nhiều kỹ năng và kiến thức mới, em đã cảm thấy thật sự tôn trọng và đánh giá cao sự đa dạng của các nền văn hóa trên thế giới.

C. Luyện tập

Câu 1. Em đồng ý hay không đồng ý với nhận định nào dưới đây? Vì sao?

A. Tất cả các dân tộc tạo nên sự đa dạng và giàu có của những nền văn minh và văn hoá, tạo nên di sản chung của loài người.

B. Các dân tộc chỉ thể hiện bản sắc, giá trị văn hoá của mình thông qua lễ hội, phong tục, tập quán cổ truyền.

C. Sự đa dạng về ngôn ngữ và chữ viết sẽ làm cho việc giao lưu giữa các quốc gia khó khăn hơn, do đó, cần loại bỏ một số ngôn ngữ và thống nhất một loại chung cho tất cả các quốc gia.

D. Không có nền văn hoá lớn và nền văn hoá nhỏ, chỉ có các nền văn hoá khác nhau.

E. Nhận xét, đánh giá người khác dựa trên cơ sở sắc tộc là không tôn trọng sự đa dạng giữa các dân tộc.

Trả lời:

Em tán thành với quan điểm A, D, E vì những quan điểm đó phản ánh sự đa dạng của các dân tộc và nền văn hóa khác nhau trên toàn cầu. Tính đa dạng này được thể hiện qua các ý nghĩa và biểu hiện khác nhau như phong cách sống, ngôn ngữ, chữ viết, trang phục, và ẩm thực.

Em không đồng ý với quan điểm B và C. Bởi vì bản sắc của các dân tộc được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau, không chỉ giới hạn trong các lễ hội, phong tục hay tập quán cổ truyền.

Câu 2. Em hãy lấy ví dụ về bản sắc văn hóa của một dân tộc mà em biết và việc tôn trọng bản sắc văn hóa dân tộc đó.

Trả lời: 

Một ví dụ về bản sắc văn hóa của một dân tộc là văn hóa người Hmong ở Việt Nam. Văn hóa của người Hmong được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau, bao gồm trang phục, ngôn ngữ, văn hóa ẩm thực, âm nhạc, múa, truyền thống tín ngưỡng và các hoạt động thường niên.

Trang phục truyền thống của người Hmong là một phần không thể thiếu của văn hóa của họ. Trang phục của người Hmong thường được làm từ len, vải bông và da, với những họa tiết tinh xảo và màu sắc tươi sáng. Ngôn ngữ của người Hmong là một phần quan trọng của văn hóa của họ, với nhiều thể loại ngôn ngữ khác nhau như Hmong Dương, Hmong Trắng và Hmong Đen.

Văn hóa ẩm thực của người Hmong cũng là một phần quan trọng của văn hóa của họ. Các món ăn truyền thống của họ bao gồm các món ăn từ thịt heo, thịt gà, cá và rau quả. Âm nhạc và múa cũng là một phần không thể thiếu của văn hóa của người Hmong, với những điệu nhảy truyền thống và những bài hát nhạc cụ đặc trưng.

Việc tôn trọng bản sắc văn hóa của người Hmong có thể được thể hiện bằng cách tránh việc xâm phạm, biến tấu hoặc đem đi bán lẻ các sản phẩm truyền thống của họ. Thay vào đó, chúng ta có thể khuyến khích và tôn trọng việc truyền dạy và duy trì những giá trị văn hóa truyền thống của người Hmong.

Câu 3. Em sẽ làm gì để thể hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc trong mỗi trường hợp dưới đây?

A. Chứng kiến một số bạn trong lớp có lời nói và hành động thể hiện sự kì thị văn hoá giữa các dân tộc.

B. Thấy bạn của mình nhận xét không đúng về trang phục của các dân tộc khác.

Trả lời:

A. Nếu chứng kiến một số bạn trong lớp có lời nói và hành động thể hiện sự kì thị văn hoá giữa các dân tộc, em sẽ:

+ Thông báo ngay cho giáo viên hoặc những người điều hành trong lớp để họ có thể can thiệp kịp thời và giải quyết vấn đề.

+ Đề xuất cho giáo viên hay những người điều hành giảng dạy một cuộc thảo luận hoặc các hoạt động giáo dục khác để tăng cường nhận thức về sự đa dân tộc và khuyến khích sự tôn trọng lẫn nhau.

+ Giải thích cho các bạn hiểu rõ về hậu quả của sự kì thị văn hóa giữa các dân tộc, đồng thời khuyến khích họ cùng nhau học hỏi, tìm hiểu và tôn trọng bản sắc văn hóa của nhau.

B. Nếu thấy bạn của mình nhận xét không đúng về trang phục của các dân tộc khác, em sẽ:

Giải thích cho các bạn hiểu rõ rằng hành vi của các bạn là không đúng, bởi trang phục truyền thống là một biểu tượng của văn hoá, góp phần phản ánh phong tục, tập quán, vẻ đẹp và bản sắc riêng của mỗi dân tộc.

Khuyến khích các bạn cùng nhau tìm hiểu thêm về bản sắc văn hóa của các dân tộc khác nhau, đồng thời trân trọng và tôn trọng sự đa dạng văn hoá đó. Chúng ta nên hiểu rõ rằng mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa riêng, và điều này là đáng trân trọng và kính phục.

Câu 4. Em hãy xử lí các tỉnh huống sau:

a. Công ty A kí kết hợp tác với một công ty nước ngoài. Khi các nhân viên của công ty nước ngoài tới làm việc tại Công ty A thì một số nhân viên có ý né tránh tiếp xúc.

Em hãy nhận xét hành vi của một số nhân viên Công ty A. Nếu là đồng nghiệp của các nhân viên này, em sẽ ứng xử như thế nào?

b. M rất thích tìm hiểu về các nền văn hoá khác nhau của các dân tộc trên thế giới. M mong muốn khi có điều kiện sẽ đến nhiều quốc gia để khám phá về văn hoá và giới thiệu những nét đặc sắc của văn hoá Việt Nam.

Em nhận xét gì về sở thích, mong muốn của M?

Theo em, M nên làm gì để thực hiện mong muốn của mình?

Trả lời:

a. Hành vi của một số nhân viên Công ty A tránh tiếp xúc với nhân viên của công ty nước ngoài là không tốt và không đáng được khuyến khích. Nếu em là đồng nghiệp của các nhân viên này, em sẽ ứng xử bằng cách:

Thông qua trao đổi và đối thoại, thuyết phục các nhân viên này hiểu được tầm quan trọng của việc tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và bền vững, một môi trường đa văn hoá và đa dạng. Đây là yếu tố quan trọng giúp cho sự phát triển của công ty.

Đề nghị cho các nhân viên của công ty A thay đổi hành vi của mình, tìm cách tạo điều kiện cho việc tiếp xúc và giao lưu với nhân viên của công ty nước ngoài, đồng thời đảm bảo sự tôn trọng và khuyến khích mối quan hệ hợp tác và phát triển chung của hai công ty.

b. Theo em, sở thích và mong muốn của M để khám phá và giới thiệu về văn hoá Việt Nam là một điều đáng khích lệ. Để có trải nghiệm du lịch thú vị hơn, em nghĩ M nên tự học về văn hóa các nền khác trước khi đi du lịch. M cũng nên tìm hiểu về các biểu tượng văn hoá của quốc gia mình sắp đến, đó là một cách tuyệt vời để truyền tải sự tôn trọng và sự quan tâm đến văn hoá của đất nước đó. Ngoài ra, nếu có thể, M cũng nên học một ngôn ngữ của quốc gia đó để tạo kết nối và giao tiếp tốt hơn với người dân địa phương.

D. Vận dụng

Bài tập 1: Em cùng các bạn hãy thiết kế báo tường hoặc tập san về chủ đề: Tôn trọng sự đa dạng ẩm thực của các dân tộc trên thế giới.

Bài tập 2: Em hãy viết một bài thể hiện ý kiến của mình đối với việc kì thị, phân biệt chủng tộc, văn hóa

Trả lời:

Hiện nay, việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa vẫn diễn ra khá phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, đây là một hành vi rất đáng lên án và không được chấp nhận trong một xã hội hiện đại và tiến bộ.

Tôi tin rằng mỗi người đều có quyền được tôn trọng và đối xử công bằng, không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, giới tính hay bất kỳ yếu tố nào khác. Việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa không chỉ là một hành vi xúc phạm đến nhân phẩm, danh dự của người khác mà còn là một hành động gây ra sự chia rẽ, xung đột và gây hại cho cả xã hội.

Để đối phó với việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa, chúng ta cần phải cùng nhau xây dựng một môi trường sống và làm việc lành mạnh, tự do, bình đẳng và tôn trọng sự khác biệt. Chúng ta cần phải giáo dục và nâng cao nhận thức của bản thân và xã hội về sự đa dạng văn hóa, giá trị của sự khác biệt và tôn trọng quyền tự do cá nhân của mỗi người.

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh rằng, việc kì thị, phân biệt chủng tộc, văn hóa là một hành vi vô lý và phi nhân đạo. Chúng ta cần phải cùng nhau chống lại những hành vi này để xây dựng một xã hội văn minh, tự do và bình đẳng.