Trả lời câu hỏi GDCD 8 Cánh Diều Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc

Hướng dẫn Soạn GDCD 8 Cánh Diều Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc

Lý thuyết GDCD 8 Cánh Diều Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc

Mở đầu trang 10 Bài 2 GDCD 8: Em hãy đoán tên các quốc gia dựa trên những biểu tượng văn hóa - lịch sử của các quốc gia đó qua các hình dưới đây:

Trả lời:

Hình 1: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh - Việt Nam

Hình 2: Núi Phú Sĩ - Nhật Bản

Hình 3: Tháp Eiffel - Pháp

Hình 4: Tượng Nữ thần tự do - Mỹ

Khám phá trang 11 GDCD 8: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi

Thông tin 1. Ngày 16/11/1995, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hợp quốc (UNESCO) đã thông qua Ngày Quốc tế Khoan dung và lấy ngày 16/11 hằng năm để kỉ niệm Ngày Quốc tế Khoan dung. Đại diện của 185 quốc gia đã kí vào bản Tuyên bố đưa ra tại Hội nghị toàn thể lần thứ 28 của UNESCO, theo đó cam kết: “Tôn trọng, chấp nhận và hiểu đúng sự đa dạng, phong phủ các nền văn hoá của thế giới, những hình thức tự biểu hiện và những khả năng thể hiện cá tính của con người". Các quốc gia cũng công nhận một thực tế là con người khác nhau về hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các giá trị, song đều có quyền được sống trong hoà bình và duy trì cá tính của riêng mình.

(Theo dangcongsan.vn, Ngày Quốc Tế Khoan Dung. 16/11/2014)

      Thông tin 2. Trang phục của mỗi quốc gia trong cộng đồng ASEAN chứa dựng những nét văn hoá khác nhau, thể hiện bản sắc của đất nước.

      Với người Cam-pu-chia, trang phục truyền thống có tên gọi là Sam-pot. Trang phục này có nhiều loại khác nhau thể hiện nét riêng của mỗi vùng miền, Sam-pot thường là một tấm lụa dài và rộng được dùng để quấn xung quanh thắt lưng, giúp tôn dáng người phụ nữ khi mặc và được sử dụng như trang phục gia truyền trong nhà, trong tiệc cưới, ma chay, trong dón năm mới. Sự dộc đáo về trang phục truyền thống của người Sin-ga-po chính là Ba-ju Ke-ba-ya. Trang phục này gồm váy và một chiếc áo dài được trang trí công phu với hoa văn tôn lên vẻ e lệ, nhu mì cho người con gái. Ngày nay, trang phục này được cách tân khi kết hợp áo với quần bò hoặc chân váy ngắn để sử dụng rộng rãi hơn trong cuộc sống hằng ngày. Trang phục truyền thống của người Lào rất đặc biệt, có tên gọi là Sinh (dành cho nữ giới) và Sa-long (dành cho nam giới). Trang phục được thiết kế với với nhiều màu sắc khác nhau để phù hợp với hoàn cảnh cũng như những ngày lễ truyền thống.

(Theo Quang Vinh, Khám phá nét đẹp trang phục truyền thống các quốc gia ASEAN, Tạp chí con số sự kiện, Kì I+II, 01/2022)

Câu hỏi:

a) Theo em, sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới được biểu hiện như thế nào trong các thông tin trên?

b) Hãy kể thêm những biểu hiện khác về sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới mà em biết.

Trả lời:

a) - Trong thông tin 1: Sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóatrên thế giới được biểu hiện ở chi tiết: Các quốc gia cũng công nhận một thực tế là con người khác nhau về hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các giá trị, song đều có quyền được sống trong hòa bình và duy trì cá tính của riêng mình.

- Trong thông tin 2: Sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóatrên thế giới được biểu hiện ở chi tiết:

+ Trang phục truyền thống của các quốc gia trong cộng động ASEAN có sự khác nhau. Ví dụ: ở Campuchia, trang phục dân tộc được gọi là Sam-pót; ở Sin-ga-po, trang phục dân tộc được gọi là Ba-ju Ke-ba-ya,…

+ Thậm chí, trong cùng một quốc gia, trang phục dân tộc cũng có những nét khác biệt giữa các vùng, miền hoặc giữa trang phục dành cho nữ giới với nam giới.

b) Những biểu hiện khác về sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới: chủng tộc, lịch sử hình thành, phát triển, ngôn ngữ, chữ viết, màu da, ẩm thực,....

VD: - Ở Nhật Bản:

+ Người Nhật nổi tiếng với tính kỉ luật, chăm chỉ lao động, trung thành và thượng võ, đúng giờ. Võ sĩ Sa-mu-rai chính là biểu tượng của những đức tính này.

+ Món ăn truyền thống của Nhật Bản là xư-si.

+ Trang phục truyền thống của Nhật Bản là ki-mô-nô.

+ Lễ hội hoa anh đào là một trong những lễ hội truyền thống của Nhật Bản.

- Ở Nga:

+ Món ăn truyền thống của Nga là cháo ka-sa (được nấu từ hạt ngũ cốc) và bánh mì đen.

+ Trang phục truyền thống đa dạng nhưng có điểm chung là màu sắc rực rỡ, lộng lẫy.

+ Nước Nga có nhiều lễ hội đặc sắc gắn liền với sinh hoạt mùa màng, nổi tiếng nhất là lễ hội tiễn mùa đông.

Khám phá trang 12 GDCD 8: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi

 Thông tin 1. Tuyên ngôn thế giới về đa dạng văn hoá năm 2001

Điều 3 (trích)

    Đa dạng văn hoá mang đến nhiều cơ hội lựa chọn hơn cho tất cả mọi người, nó là một trong những căn nguyên của phát triển, được hiểu không chỉ dưới góc độ tăng trưởng kinh tế đơn thuần mà còn được hiểu như một phương tiện đạt được sự tồn tại mãn nguyện hơn về trí tuệ, tình cảm, đạo đức cũng như tinh thần.

     Thông tin 2. Trong thời kì dịch bệnh COVID-19, dù bị tác động không nhỏ bởi dịch bệnh, nhưng cách Việt Nam ứng xử thân thiện, hết mình với công dân các quốc gia khác đã thể hiện giá trị văn hoá của con người Việt Nam như sự cởi mở, bao dung, không hợp hòi, kì thị. Người nước ngoài đến Việt Nam du lịch hay công tác, bị nhiễm COVID-19 đều được đội ngũ y, bác sĩ, chuyên gia y tế điều trị tận tình, chu đáo. Chính phủ cũng đã chỉ thị nghiêm cấm các hành vi phân biệt đối xử, từ chối phục vụ người nước ngoài trong thời gian xảy ra dịch bệnh. Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam đã gửi lời cảm ơn chân thành tới Chính phủ và các y, bác sĩ Việt Nam dã hỗ trợ, giúp công dân Anh trong thời gian dịch bệnh. Bằng chính sách tôn trọng đa dạng văn hoá, Việt Nam đã chủ động và có trách nhiệm hợp tác góp phần xây dựng nhận thức sâu dậm trong cộng đồng quốc tế về một dất nước Việt Nam đổi mới thành công.

(Theo Lê Thị Thảo Trang. Vai trò của ngoại giao văn hoá đối với Việt Nam trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Tạp chí khoa học Đại học Sài Gòn, số 78 (8/2021), 78-9)

Câu hỏi:

a) Từ thông tin 1, em hãy phân tích ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

b) Từ thông tin 2, theo em, việc tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới mang lại những lợi ích gì cho Việt Nam.

Trả lời:

a) Ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới: tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới sẽ làm cho văn hóa nhân loại thêm phong phú, đặc sắc; tạo nền tảng để các dân tộc trên thế giới giao lưu, học hỏi, hợp tác với nhau; giúp cho các nước có cơ hội vươn lên phát triển, góp phần thực hiện bình đẳng giữa các dân tộc và bảo vệ nền hòa bình trên thế giới.

b) Tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới không chỉ giúp Việt Nam phát triển kinh tế mà còn mang lại nhiều lợi ích khác. Đầu tiên, tôn trọng sự đa dạng giúp nâng cao trình độ sức khỏe và tiêu thụ của dân cư, đồng thời tăng cường độ sôi nổi của các công việc nghiên cứu khoa học và công nghệ. Ngoài ra, việc tôn trọng sự đa dạng còn thúc đẩy sự phát triển của kinh doanh, cộng tác văn hoá và giao lưu quốc tế. Điều này giúp Việt Nam tăng cường quan hệ và hợp tác với các đối tác quốc tế, mở rộng thị trường tiêu thụ và thu hút đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, việc tôn trọng sự đa dạng cũng giúp gia tăng sự tôn trọng và quan tâm đến các địa phương, các dân tộc, các nền văn hoá khác nhau trên toàn thế giới. Những lợi ích này là rất quan trọng và giúp Việt Nam phát triển bền vững trong tương lai.

Khám phá trang 13 GDCD 8: Em hãy đọc các tình huống và trả lời câu hỏi

    Tình huống 1. Học sinh lớp 8A tranh luận về những việc làm thể hiện tôn trọng sự đa dạng các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới. L cho rằng: Cần chủ động tìm hiểu nền văn hoá của các nước khác để có cách giao tiếp, ứng xử phù hợp. H đồng tỉnh với L và bổ sung thêm: Nên tích cực giao lưu, học hỏi các nền văn hoá trên thế giới. Ngược lại, B cho rằng không nên học hỏi các nền văn hoá trên thế giới, bởi vì điều này sẽ làm cho mỗi quốc gia mất đi bản sắc riêng.

    Tình huống 2. Bạn T cho rằng chỉ nên học tập, tiếp thu văn hoá của các nước phát triển. Với những nước nghèo, lạc hậu, chậm phát triển thì không có gì đáng học tập, không cần tôn trọng. Bạn thân của T phản đối vì cho rằng mỗi quốc gia, dân tộc đều đáng được tôn trọng, cho dù khác nhau về trình độ phát triển.

Câu hỏi:

a) Em nhận xét như thế nào về ý kiến của các nhân vật trong mỗi tình huống trên?

b) Hãy kể về một việc em đã làm thể hiện tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.

Trả lời:

a) Nhận xét:

- Tình huống 1:

+ Ý kiến của bạn Liên và Hoàng là đúng, thể hiện hai bạn đã có ý thức tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.

+ Ý kiến của bạn Bình không đúng. Vì: mỗi quốc gia, dân tộc đều có những bản sắc văn hóa riêng, có cái hay, cái đẹp đáng để chúng ta học hỏi. Do đó, chúng ta nên tích cực tiếp thu, học hỏi có chọn lọc những nét đẹp văn hóa của các dân tộc khác; việc này vừa thể hiện thái độ tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới; vừa góp phần làm phong phú nền văn hóa dân tộc mình.

- Tình huống 2:

+ Ý kiến của bạn T không đúng. Vì: mỗi quốc gia, dân tộc đều có những bản sắc văn hóa riêng, có cái hay, cái đẹp đáng để chúng ta học hỏi và tôn trọng.

+ Bạn thân của bạn T đã có ý kiến đúng, thể hiện thái độ tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới.

b) Kể một việc em đã làm thể hiện tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới: 

Vài tuần trước, em đã tham gia một hoạt động giao lưu văn hóa với một số bạn đến từ các quốc gia khác nhau. Để thể hiện tôn trọng đến sự đa dạng văn hóa của những bạn bè quốc tế, em đã cố gắng học và thử làm một món ăn truyền thống của một quốc gia mà tôi chưa từng thử trước đây. Tuy nhiên, quá trình làm món ăn đòi hỏi nhiều kỹ năng và kiến thức mới, em đã cảm thấy thật sự tôn trọng và đánh giá cao sự đa dạng của các nền văn hóa trên thế giới.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 13 GDCD 8: Em đồng ý hay không đồng ý với nhận định nào dưới đây? Vì sao?

A. Tất cả các dân tộc tạo nên sự đa dạng và giàu có của những nền văn minh và văn hoá, tạo nên di sản chung của loài người.

B. Các dân tộc chỉ thể hiện bản sắc, giá trị văn hóacủa mình thông qua lễ hội, phong tục, tập quán cổ truyền.

C. Sự đa dạng về ngôn ngữ và chữ viết sẽ làm cho việc giao lưu giữa các quốc gia khó khăn hơn, do đó, cần loại bỏ một số ngôn ngữ và thống nhất một loại chung cho tất cả các quốc gia.

D. Không có nền văn hóalớn và nền văn hóanhỏ, chỉ có các nền văn hóakhác nhau.

E. Nhận xét, đánh giá người khác dựa trên cơ sở sắc tộc là không tôn trọng sự đa dạng giữa các dân tộc.

Trả lời:

Em tán thành với quan điểm A, D, E vì những quan điểm đó phản ánh sự đa dạng của các dân tộc và nền văn hóa khác nhau trên toàn cầu. Tính đa dạng này được thể hiện qua các ý nghĩa và biểu hiện khác nhau như phong cách sống, ngôn ngữ, chữ viết, trang phục, và ẩm thực.

Em không đồng ý với quan điểm B và C. Bởi vì bản sắc của các dân tộc được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau, không chỉ giới hạn trong các lễ hội, phong tục hay tập quán cổ truyền.

Luyện tập 2 trang 14 GDCD 8: Em hãy lấy ví dụ về bản sắc văn hóa của một dân tộc mà em biết và làm rõ ý nghĩa của việc tôn trọng bản sắc văn hóa dân tộc đó.

Trả lời:

Một ví dụ về bản sắc văn hóa của một dân tộc là văn hóa người Hmong ở Việt Nam. Văn hóa của người Hmong được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau, bao gồm trang phục, ngôn ngữ, văn hóa ẩm thực, âm nhạc, múa, truyền thống tín ngưỡng và các hoạt động thường niên.

Trang phục truyền thống của người Hmong là một phần không thể thiếu của văn hóa của họ. Trang phục của người Hmong thường được làm từ len, vải bông và da, với những họa tiết tinh xảo và màu sắc tươi sáng. Ngôn ngữ của người Hmong là một phần quan trọng của văn hóa của họ, với nhiều thể loại ngôn ngữ khác nhau như Hmong Dương, Hmong Trắng và Hmong Đen.

Văn hóa ẩm thực của người Hmong cũng là một phần quan trọng của văn hóa của họ. Các món ăn truyền thống của họ bao gồm các món ăn từ thịt heo, thịt gà, cá và rau quả. Âm nhạc và múa cũng là một phần không thể thiếu của văn hóa của người Hmong, với những điệu nhảy truyền thống và những bài hát nhạc cụ đặc trưng.

Việc tôn trọng bản sắc văn hóa của người Hmong có thể được thể hiện bằng cách tránh việc xâm phạm, biến tấu hoặc đem đi bán lẻ các sản phẩm truyền thống của họ. Thay vào đó, chúng ta có thể khuyến khích và tôn trọng việc truyền dạy và duy trì những giá trị văn hóa truyền thống của người Hmong.

Luyện tập 3 trang 14 GDCD 8: Em sẽ làm gì để thể hiện việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc trong mỗi trường hợp dưới đây?

A. Chứng kiến một số bạn trong lớp có lời nói và hành động thể hiện sự kì thị văn hóa giữa các dân tộc.

B. Thấy bạn của mình nhận xét không đúng về trang phục của các dân tộc khác.

Trả lời:

A. Nếu chứng kiến một số bạn trong lớp có lời nói và hành động thể hiện sự kì thị văn hoá giữa các dân tộc, em sẽ:

 Giải thích cho các bạn hiểu: mỗi dân tộc trên thế giới đều có những nét đặc trưng riêng về màu da, ngoại hình, truyền thống văn hóa,… => từ đó, yêu cầu các bạn trong lớp chấm dứt những lời nói và hành động mang tính kì thị văn hóa các dân tộc.

 Nếu các bạn trong lớp không chấm dứt hành vi và thái độ kì thị, em sẽ báo cáo sự việc với thầy/ cô giáo chủ nhiệm để nhờ sự can thiệp, hỗ trợ từ phía thầy cô.

B. Nếu thấy bạn của mình nhận xét không đúng về trang phục của các dân tộc khác, em sẽ:

Giải thích cho các bạn hiểu rõ rằng hành vi của các bạn là không đúng, bởi trang phục truyền thống là một biểu tượng của văn hoá, góp phần phản ánh phong tục, tập quán, vẻ đẹp và bản sắc riêng của mỗi dân tộc.

Khuyến khích các bạn cùng nhau tìm hiểu thêm về bản sắc văn hóa của các dân tộc khác nhau, đồng thời trân trọng và tôn trọng sự đa dạng văn hoá đó. Chúng ta nên hiểu rõ rằng mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa riêng, và điều này là đáng trân trọng và kính phục.

Luyện tập 4 trang 14 GDCD 8: Em hãy xử lí các tình huống sau

a. Công ty A kí kết hợp tác với một công ty nước ngoài. Khi các nhân viên của công ty nước ngoài tới làm việc tại Công ty A thì một số nhân viên có ý né tránh tiếp xúc.

Em hãy nhận xét hành vi của nhân viên văn phòng Công ty A.

Nếu là đồng nghiệp của các nhân viên này, em sẽ ứng xử như thế nào?

b. M rất thích tìm hiểu về các nền văn hóakhác nhau của các dân tộc trên thế giới. M mong muốn khi có điều kiện sẽ đến nhiều quốc gia để khám phá về văn hóavà giới thiệu những nét đặc sắc của văn hóaViệt Nam.

Em nhận xét gì về sở thích, mong muốn của M?

Theo em, M nên làm gì để thực hiện mong muốn của mình?

Trả lời:

a. Hành vi của một số nhân viên Công ty A tránh tiếp xúc với nhân viên của công ty nước ngoài không phải hành vi tốt. Nếu là đồng nghiệp của các nhân viên này, em sẽ ứng xử bằng cách thống nhất và đề nghị họ lập tức thay đổi hành vi của họ để có một môi trường làm việc thân thiện và bền vững.

b. Theo em, sở thích và mong muốn của M để khám phá và giới thiệu về văn hoá Việt Nam là một điều đáng khích lệ. Để có trải nghiệm du lịch thú vị hơn, em nghĩ M nên tự học về văn hóa các nền khác trước khi đi du lịch. M cũng nên tìm hiểu về các biểu tượng văn hoá của quốc gia mình sắp đến, đó là một cách tuyệt vời để truyền tải sự tôn trọng và sự quan tâm đến văn hoá của đất nước đó. Ngoài ra, nếu có thể, M cũng nên học một ngôn ngữ của quốc gia đó để tạo kết nối và giao tiếp tốt hơn với người dân địa phương.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 14 GDCD 8: Em cùng các bạn hãy thiết kế báo tường hoặc tập san về chủ đề: Tôn trọng sự đa dạng ẩm thực của các dân tộc trên thế giới.

Trả lời:

Vận dụng 2 trang 14 GDCD 8: Em hãy viết một bài thể hiện ý kiến của mình đối với việc kì thị, phân biệt chủng tộc, văn hoá.

Trả lời:

Hiện nay, việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa vẫn diễn ra khá phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, đây là một hành vi rất đáng lên án và không được chấp nhận trong một xã hội hiện đại và tiến bộ.

Tôi tin rằng mỗi người đều có quyền được tôn trọng và đối xử công bằng, không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, giới tính hay bất kỳ yếu tố nào khác. Việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa không chỉ là một hành vi xúc phạm đến nhân phẩm, danh dự của người khác mà còn là một hành động gây ra sự chia rẽ, xung đột và gây hại cho cả xã hội.

Để đối phó với việc kì thị và phân biệt chủng tộc, văn hóa, chúng ta cần phải cùng nhau xây dựng một môi trường sống và làm việc lành mạnh, tự do, bình đẳng và tôn trọng sự khác biệt. Chúng ta cần phải giáo dục và nâng cao nhận thức của bản thân và xã hội về sự đa dạng văn hóa, giá trị của sự khác biệt và tôn trọng quyền tự do cá nhân của mỗi người.

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh rằng, việc kì thị, phân biệt chủng tộc, văn hóa là một hành vi vô lý và phi nhân đạo. Chúng ta cần phải cùng nhau chống lại những hành vi này để xây dựng một xã hội văn minh, tự do và bình đẳng.

>>> Xem toàn bộ: Soạn GDCD 8 Cánh diều

-----------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Trả lời câu hỏi GDCD 8 Cánh Diều Bài 2:  Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!