Soạn Địa lí 8 Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam

Hướng dẫn Soạn Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam

Lý thuyết Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 9. Thổ nhưỡng Việt Nam

Sơ đồ tư duy Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam

Mở đầu trang 134 Địa Lí 8: Dựa vào hiểu biết của bản thân, hãy kể tên một số loại đất ở nước ta mà em biết.

Trả lời:

- Một số loại đất ở nước ta: đất feralit; đất phù sa; đất badan; đất phèn,…

Câu hỏi trang 135 Địa Lí 8: Đọc thông tin mục 1, hãy chứng minh tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng nước ta.

Trả lời:

- Tính chất nóng ẩm của khí hậu nước ta khiến quá trình phong hóa diễn ra mạnh mẽ. đã lên một lớp phủ thổ nhưỡng dày.

- Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng ở nước ta.

+ Khí hậu nhiệt đới gió mùa với lượng mưa lớn và mưa tập trung theo mùa làm cho quá trình rửa trôi các chất badơ dễ hòa tan xảy ra mạnh, dẫn đến tích lũy các ôxít sắt và ôxít nhôm, hình thành các loại đất feralit điển hình ở Việt Nam.

+ Một số nơi ở trung du và miền núi có sự phân mùa mưa - khô sâu sắc đã làm tăng cường tích lũy ôxít sắt và ôxít nhôm, tạo thành các tầng kết von hoặc đá ong.

- Lượng mưa lớn, tập trung chủ yếu vào 4-5 tháng mùa mưa đã làm gia tăng hiện tượng xói mòn rửa trôi ở  vùng đồi núi. Đất bị xói mòn sẽ theo dòng chảy ra sông ngòi và bồi tụ ở vùng đồng bằng hình thành đất phù sa.

Câu hỏi 1 trang 138 Địa Lí 8: Đọc thông tin 1 2 và quan sát hình 9.3 hãy: Trình bày đặc điểm phân bố của 3 nhóm đất chính ở nước ta.

Trả lời:

- Nhóm đất feralit: Phân bố ở các tỉnh trung du và miền núi, từ độ cao 1600 đến 1700m trở xuống. Đất hình thành trên các đá mẹ khác nhau. Trong đó :

+ Đất feralit hình thành trên đá vôi phân bố chủ yếu ở Tây Bắc, đông bắc và Bắc Trung bộ.

+ Đất feralit hình thành trên đá bazan phân bố tập trung ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

- Nhóm đất phù sa: phân bố chủ yếu ở đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và các đồng bằng duyên hải miền Trung.

- Nhóm đất mùn trên núi: phân bố rải rác ở các vùng núi có độ cao khoảng 1600 đến 1700 m trở lên.

Câu hỏi 2 trang 138 Địa Lí 8: Đọc thông tin 1 2 và quan sát hình 9.3 hãy: Phân tích đặc điểm và giá trị sử dụng của nhóm đất feralit trong sản xuất nông nghiệp.

Trả lời:

- Đặc điểm:

+ Đất Feralit có chứa nhiều oxit sắt và oxit nhôm tạo nên màu đỏ vàng.

+ Đặc tính của đất feralit là: có lớp vỏ phong hóa dày thoáng khí, dễ thoát nước, đất chua, nghèo các chất bazơ và mùn.

+ Đất feralit hình thành trên đá badan và đá vôi có độ phì cao nhất.

- Giá trị sử dụng trong nông nghiệp:

+ Đất Feralit được khai thác và sử dụng chủ yếu để trồng các cây công nghiệp lâu năm (chè, cà phê, cao su, hồ tiêu,…), cây dược liệu (quế, hồi, sâm,…).

+ Ngoài ra đất feralit cũng thích hợp để trồng các loại cây ăn quả như: bưởi, cam, xoài…

Câu hỏi 3 trang 138 Địa Lí 8: Đọc thông tin 1.2 và quan sát hình 9.3 hãy: Phân tích đặc điểm và giá trị sử dụng của đất phù sa trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản.

Trả lời:

- Đặc điểm: đất phù sa được hình thành do sản phẩm bồi đắp của sự phù sa, các hệ thống sông và phù sa biển. Nhìn chung, đất phù sa có độ phì cao, rất giàu dinh dưỡng

- Giá trị sử dụng:

+ Trong nông nghiệp: phù sa là nhóm đất phù hợp để sản xuất lương thực, cây công nghiệp hàng năm và cây ăn quả.

+ Trong thủy sản: đất phù sa ở các cửa sông, ven biển có nhiều lợi thế để phát triển ngành thuỷ sản. Vùng đất phèn, đất mặn tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh bắt thuỷ sản. Ở các rừng ngập mặn ven biển, các bãi triều ngập nước và ở cửa sông lớn thuận lợi cho nuôi trồng nhiều loại thuỷ sản nước lợ và nước mặn.

Câu hỏi 1 trang 140 Địa Lí 8: Đọc thông tin mục 3, hãy: Chứng minh tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất.

Trả lời:

- Thực trạng: Diện tích đất bị thoái hoá ở Việt Nam khoảng 10 triệu ha, chiếm khoảng 30% diện tích cả nước. Một số biểu hiện của thoái hóa đất ở Việt Nam:

+ Nhiều diện tích đất ở trung du và miền núi bị rửa trôi, xói mòn, bạc màu, trở nên khô cằn, nghèo dinh dưỡng; nguy cơ hoang mạc hoá có thể xảy ra ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ.

+ Đất ở nhiều vùng cửa sông, ven biển bị suy thoái do nhiễm mặn, nhiễm phèn, ngập úng. Diện tích đất phèn, đất mặn có xu hướng ngày càng tăng.

- Hậu quả của thoái hóa đất: Thoái hoá đất dẫn đến độ phì của đất giảm khiến năng suất cây trồng bị ảnh hưởng, thậm chí nhiều nơi đất bị thoái hoá nặng không thể sử dụng cho trồng trọt.

=> Vì vậy, việc ngăn chặn sự thoái hoá đất, nâng cao chất lượng đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo tài nguyên đất cho sản xuất nông, lâm nghiệp.

Câu hỏi 2 trang 140 Địa Lí 8: Đọc thông tin mục 3, hãy: Nêu một số giải pháp được sử dụng để chống thoái hoá đất.

Trả lời:

- Bảo vệ rừng và trồng rừng:

+ Bảo vệ rừng phòng hộ đầu nguồn, ven biển;

+ Trồng cây phủ xanh đất trống, đồi núi trọc để hạn chế quá trình xói mòn đất.

- Củng cố và hoàn thiện hệ thống đê biển, hệ thống công trình thủy lợi để duy trì nước ngọt thường xuyên, hạn chế tối đa tình trạng khô hạn, mặn hoá, phèn hoá.

- Bổ sung các chất hữu cơ cho đất, nhằm: cung cấp chất dinh dưỡng, bổ sung các vi sinh vật cho đất và làm tăng độ phì nhiêu của đất.

Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Hoàn thành bảng theo mẫu sau vào vở:

GIÁ TRỊ SỬ DỤNG CỦA ĐẤT FERALIT VÀ ĐẤT PHÙ SA Ở NƯỚC TA

Nhóm đất	Giá trị sử dụng
Đất feralit	?
Đất phù sa	?

Trả lời:

Nhóm đất	Giá trị sử dụng
Đất feralit	- Đất feralit là một lựa chọn lý tưởng trong lĩnh vực lâm nghiệp để phát triển rừng sản xuất, bởi đây là loại đất phong phú chất dinh dưỡng và khả năng thoát nước tốt. Nó cho phép trồng nhiều loại cây gỗ lớn như thông, bạch đàn, xà cừ, keo,..., cung cấp nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp chế biến gỗ. - Trong ngành nông nghiệp, đất feralit thường được khai thác và sử dụng để trồng các loại cây công nghiệp lâu năm như chè, cà phê, cao su, hồ tiêu, cũng như các loại cây dược liệu như quế, hồi và sâm. Bên cạnh đó, đất feralit còn là nơi lý tưởng để trồng các loại cây ăn quả như bưởi, cam, vải, xoài, nhãn, sầu riêng và chôm chôm.
Đất phù sa	- Nông nghiệp là một lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, trong đó đất đai được sử dụng để sản xuất nhiều loại cây trồng khác nhau. Đối với đất đai thuộc loại phù hợp, nó thường được sử dụng để trồng các loại cây lương thực như lúa, ngô,..., cùng với đó là cây công nghiệp hàng năm như dâu tằm, thuốc lá, bông,... Ngoài ra, đất đai phù hợp còn là nơi thích hợp để trồng các loại cây ăn quả, giúp đáp ứng nhu cầu thực phẩm của người tiêu dùng. - Trong lĩnh vực thủy sản, đất đai phèn và đất mặn được xem là một điều kiện thuận lợi cho việc đánh bắt thủy sản như tôm, cua, cá. Các vùng rừng ngập mặn ven biển, bãi triều ngập nước, và cửa sông lớn cũng là những địa điểm lý tưởng để nuôi trồng nhiều loại thủy sản nước lợ và nước mặn như cá và tôm.

Câu 2. Tìm hiểu về tài nguyên đất ở địa phương (tỉnh/thành phố) nơi em sinh sống và viết một báo cáo ngắn về một trong hai nội dung dưới đây:

Nội dung 1: Nhóm đất chủ yếu ở địa phương và giá trị sử dụng

Nội dung 2: Hiện tượng thoái hóa đất ở địa phương và biện pháp cải tạo.

Trả lời

Báo cáo về tài nguyên đất tại Tỉnh Thanh Hóa

Nội dung 1: Nhóm đất chủ yếu ở địa phương và giá trị sử dụng

Tỉnh Thanh Hóa nằm ở vùng đồng bằng sông Hồng, nơi có các dòng sông lớn như Sông Mã, Sông Lô, Sông Đáy và Sông Hồng đổ ra biển. Tài nguyên đất ở địa phương được phân loại thành các loại đất chính sau đây:

- Đất phù sa: chiếm diện tích lớn nhất trong tỉnh Thanh Hóa, có màu đen, chứa nhiều phân bón tự nhiên và được sử dụng để trồng lúa, rau, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản.

- Đất đỏ: có màu nâu đỏ, phù hợp để trồng các loại cây công nghiệp như đậu, đỗ, cà phê, hồ tiêu và chuối.

- Đất nâu và đất xám: được sử dụng để trồng các loại cây lương thực như lúa, ngô và khoai mì.

Nội dung 2: Hiện tượng thoái hóa đất ở địa phương và biện pháp cải tạo.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tỉnh Thanh Hóa đã gặp phải vấn đề thoái hóa đất do sử dụng quá mức và không có biện pháp bảo vệ đất đai. Điều này dẫn đến sự giảm sút chất lượng đất và khả năng sản xuất, gây thiệt hại cho nền kinh tế của tỉnh. Do đó, chính quyền địa phương đã áp dụng nhiều biện pháp cải tạo đất, bao gồm:

- Ưu tiên cho việc sử dụng phân bón hữu cơ và phân bón vi sinh vật thay cho phân bón hóa học.

- Xây dựng các hệ thống thủy lợi để cải tạo đất và tăng năng suất sản xuất.

- Áp dụng các kỹ thuật canh tác mới để giảm thiểu tác động của việc sử dụng hóa chất và tăng năng suất đất.

Những biện pháp này đang được chính quyền địa phương triển khai để bảo vệ tài nguyên đất và đảm bảo sản xuất nông nghiệp bền vững.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Địa lí 8 Kết nối tri thức

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!