Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè

Tuyển tập Bộ đề Đọc hiểu Cảnh ngày hè hay nhất. Tổng hợp, sưu tầm các đề Đọc hiểu Cảnh ngày hè có đáp án trả lời chi tiết, đầy đủ nhất.

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

“Rồi hóng mát thuở ngày trường

Hoè lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương

 

Lao xao chợ cá làng ngư phủ

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương.”

( Cảnh ngày hè, Trang 118, Ngữ văn 10, Tập I,NXBGD, 2006)

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 1

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Câu thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường” gợi điều gì về nhân vật trữ tình?

a. Con người bon chen, tất bật

b. Con người nhàn nhã thư thái

c. Con người vất vả mệt mỏi

d. Con người buồn bã, đau khổ

Câu 2. Xác định các loài hoa và màu sắc đặc trưng của từng loài? Cảnh ngày hè được miêu tả như thế nào?

Câu 3. Câu thơ: Lao xao chợ cá làng ngư phủ sử dụng biện pháp tu từ nào? Tác dụng của biện pháp đó?

Câu 4. Từ láy “lao xao” có tác dụng biểu hiện cuộc sống như thế nào?

Câu 5. Nội dung chủ đạo mà anh/chị cảm nhận được từ bài thơ Cảnh ngày hè là gì?

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. Câu thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường” gợi điều gì về nhân vật trữ tình?

a. Con người bon chen, tất bật

b. Con người nhàn nhã thư thái

c. Con người vất vả mệt mỏi

d. Con người buồn bã, đau khổ

Câu 2. 

Các loài hoa và màu sắc đặc trưng của từng loài:

- Hoa hòe màu xanh.

- Hoa lựu màu đỏ.

- Hoa sen màu hồng.

Cảnh ngày hè được miêu tả: bình dị, nhiều màu sắc và âm thanh với những sự vậy đặc trưng của mùa hè.

Câu 3. 

Câu thơ: Lao xao chợ cá làng ngư phủ sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ. 

→ Tác dụng của biện pháp này là: Nhấn mạnh vào âm thanh huyên náo của chợ cá.

Câu 4. 

Từ láy “lao xao” có tác dụng biểu hiện cuộc sống sống động, thể hiện cuộc sống no đủ và hạnh phúc của người dân.

Câu 5. 

Nội dung chủ đạo mà em cảm nhận được từ bài thơ Cảnh ngày hè là Tâm hồn yêu thiên nhiên và yêu quê hương, đất nước của Nguyễn Trãi.

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 2

1/ Xác định chi tiết, cảnh sắc và âm thanh thể hiện đặc trưng cho mùa hè trong văn bản trên. Nêu nhận xét chung về những chi tiết đó ?

2/ Những động từ giương, đùn đùn, phun làm cho bức tranh phong cảnh mùa hè có gì đặc biệt?

3/ Nêu hiệu quả nghệ thuật của các từ láy lao xao, dắng dỏi ?

4/ Xác định những câu thơ lục ngôn trong văn bản ? Nêu hiệu quả nghệ thuật của những câu lục ngôn đó.

Lời giải

1/ Chi tiết, cảnh sắc và âm thanh thể hiện đặc trưng cho mùa hè trong văn bản :

       + Sắc hồng của hoa thạch lựu : Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

       + Màu xanh của tán hoè : Hoè lục đùn đùn tán rợp giương

       + Tiếng ve : cầm ve

       - Sắc hương đã thưa thoảng và dần mất của hoa sen :Hồng liên trì đã tiễn mùi hương

       - Nhận xét chung: Những chi tiết nói trên mang đậm màu sắc của Việt Nam, không vay mượn những thi liệu điển tích từ Trung Quốc

2/ Những động từ giương, đùn đùn, phun làm cho bức tranh phong cảnh mùa hè có điểm đặc biệt:

       - Động từ giương khiến cho sức sống của cây hoè càng thêm sinh sôi, nảy nở trong không gian;

       - Động từ đùn đùn, phun làm cho màu sắc hiện lên tầng tầng lớp lớp. Dường như có một sự thôi thúc từ bên trong khiến hệ thống màu sắc như tràn ra, lan toả.

       - Qua đó, ta thấy Nguyễn Trãi không chỉ tả ngoại cảnh mà còn nhập vào được cái hồn bên trong của cảnh vật, thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ.

3/Hiệu quả nghệ thuật của các từ láy lao xao, dắng dỏi

       - Lao xao là từ láy tả âm thanh từ xa vọng lại. Đó là âm thanh của chợ cá, không ồn ào náo nhiệt mà chỉ là những xáo động, đủ để gợi lên một cuộc sống thanh bình. Đây là âm thanh duy nhất thuộc về thế giới con người trong bài thơ. Nó làm nên chất thơ của cuộc sống nhân sinh.

       - Dắng dỏi cũng là từ láy gợi lên âm thanh như muốn ngân lên không dứt của bản đàn tiếng ve. Chính điều này khiến cho ánh tịch dương trong câu thơ không còn đem lại cái buồn bàng bạc mà đã làm cho ánh nắng chiều bừng lên, ấm áp, thơ mộng.

4/ Những câu thơ lục ngôn trong văn bản:

       - Rồi hóng mát thuở ngày trường. Hiệu quả nghệ thuật: hiện lên con người thi nhân hướng về phía tạo vật;

       - Dân giàu đủ khắp đòi phương.Hiệu quả nghệ thuật: thể hiện tấm lòng của một nhà tư tưởng, nhà chính trị và nhà nhân đạo hướng về phía cuộc sống nhân dân.

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 3

1/ Văn bản trên có mấy ý chính? Đó là những ý nào?

2/ Các từ đùn đùn, giương, phun, đỏ, tiễn, lao xao, dắng dỏi đạt hiệu quả nghệ thuật như thế nào trong việc miêu tả cảnh ngày hè?

3/ Câu thơ mở đầu và kết thúc văn bản có gì lạ so với số tiếng quy định trong thơ thất ngôn bát cú Đường luật? Câu thơ kết thúc bài thơ thể hiện tư tưởng gì của nhà thơ?

4/ Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ bài học lấy dân làm gốc trong cuộc sống hôm nay từ văn bản trên.

Lời giải

1/ Văn bản trên có 3 ý chính: Vẻ đẹp rực rỡ của bức tranh thiên nhiên- Vẻ đẹp thanh bình của bức tranh đời sống con người- Niềm khát khao cao đẹp của nhà thơ Nguyễn Trãi.

2/ Các từ đùn đùn, giương, phun, đỏ, tiễn, lao xao, dắng dỏi đạt hiệu quả nghệ thuật  trong việc miêu tả cảnh ngày hè: tác giả đã sử dụng các động từ, tính từ, từ láy giàu sức gợi hình tượng và cảm giác. Từ đùn đùn gợi tả sắc xanh thẫm của tán hoè lớp lớp, liên tiếp tuôn ra, giương rộng ra; từ phun gợi sự nổi bật, bắt mắt của màu đỏ hoa lựu tiễn (ngát, nức) gợi tả sức lan toả của hương sen ; từ lao xao, dắng dỏi đảo lên trước chợ cá, cầm ve làm nổi bật âm sắc rộn ràng, râm ran rất riêng của mùa hè. Qua đó, nhà thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết, sự đồng cảm, chia sẻ với nỗi vất vả của người dân lao động nghèo.

3/Câu thơ mở đầu và kết thúc văn bản lạ so với số tiếng quy định trong thơ thất ngôn bát cú Đường luật là đều dùng 6 tiếng ( câu lục ngôn). Đó là sự sáng tạo của nhà thơ Nguyễn Trãi khi Việt hoá thơ Đường.

       - Câu thơ kết thúc bài thơ Dân giàu đủ khắp đòi phương thể hiện tư tưởng nhân nghĩa của nhà thơ Nguyễn Trãi.

4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu:

       - Hình thức: đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành;

       - Nội dung: từ niềm khát khao dân giàu của Nguyễn Trãi, thí sinh suy nghĩ về bài học lấy dân làm gốc trong cuộc sống hôm nay. Cần làm rõ các ý: lấy dân làm gốc là gì? Tại sao phải lấy dân làm gốc? Ý nghĩa của việc lấy dân làm gốc? Bài học nhận thức và hành động?

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 4

1/ Xác định thể thơ và ngôn ngữ của văn bản trên .

2/ Tìm những động từ diễn tả trạng thái cảnh vật trong câu thơ 2 và 3? Nêu hiệu quả nghệ thuật của những động từ đó?

3/ Xác định nhịp thơ trong câu thơ 3 và 4 so với nhịp thơ được quy định trong thơ thất ngôn bát cú Đường luật? Nhịp thơ đó đạt hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

4/ So sánh với hình ảnh hoa lựu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du : Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông, cách miêu tả hoa lựu của Nguyễn Trãi có gì khác ?

Lời giải

1/ Xác định thể thơ: thất ngôn bát cú Đường luật ( xen lục ngôn). Ngôn ngữ: chữ Nôm

2/ Những động từ diễn tả trạng thái cảnh vật trong câu thơ 2 và 3: đùn đùn, giương, phun.  Hiệu quả nghệ thuật: các động từ giàu sức gợi hình và tồn tại trong tư thế đang chuyển động, tiếp diễn: một sức sống không kìm nén được, phải trồi ra( đùn đùn), bật lên ( giương), trào ra hết lớp này đến lớp khác ( phun). Từ đó, bức tranh thiên nhiên mùa hè hiện lên đầy sức sống, phong phú, đa dạng.

3/Nhịp thơ trong câu thơ 3 và 4 là nhịp 3/4 ( thơ Đường: nhịp 4/3)

Nhịp thơ đó đạt hiệu quả nghệ thuật: thể hiện sự sáng tạo của nhà thơ, nhấn mạnh đến cảnh vật, gây sự chú ý lớn ở người đọc.

4/ Hình ảnh hoa lựu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du chủ yếu được nhấn mạnh ở hình sắc của hoa, còn thơ Nguyễn Trãi nhấn mạnh sức sống của hoa.

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 5

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản. (0,5 điểm)

Câu 2. Trong câu thơ “Rồi, hóng mát thuở ngày trường”, từ “Rồi” có nghĩa như thế nào? (0,5 điểm)

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được dùng trong câu thơ:“Lao xao chợ cá làng ngư phủ”.(1,0 điểm)

Câu 4. Anh/Chị hãy nêu ngắn gọn vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi được thể hiện qua bài thơ. (1,0 điểm)

Lời giải

Câu 1:

       - Phương thức biểu đạt chính: Phương thức biểu cảm/ biểu cảm

Câu 2: 

       - Từ “Rồi” được dùng trong câu thơ với nghĩa là: rỗi rãi/ rảnh rỗi

Câu 3:

       – Biện pháp tu từ: Đảo ngữ.

       – Tác dụng: Nhấn mạnh âm thanh lao xao, làm nổi bật nhịp sống sôi động của làng chài.

Câu 4: Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ:

       –  Tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống

       –  Tấm lòng ưu ái với dân, với nước

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 6

Câu hỏi:

1. Câu thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường” gợi điều gì về nhân vật trữ tình?

a,Con người bon chen, tất bật

b.Con người nhàn nhã thư thái

c.Con người vất vả mệt mỏi

d.Con người buồn bã, đau khổ

2. Xác định các loài hoa và màu sắc đặc trưng của từng loài? cảnh ngày hè được miêu tả như thế nào?

3. Câu thơ:Lao xao chợ cá làng ngư phủ sử dụng biện pháp tu từ nào? Tác dụng củabiện pháp đó?

4. Từ láy “lao xao” có tác dụng biểu hiện cuộc sống như thế nào?

5. Nội dung chủ đạo mà anh/chị cảm nhận được từ bài thơ Cảnh ngày hè là gì?

6. Viết đoạn văn ( khoảng 10 dòng) miêu tả cảnh ngày hè theo cảm nhận của em.

Lời giải

1. b.Con người nhàn nhã thư thái

2. Hoa hòe màu xanh, hoa lựu đỏ, hoa sen hồng

       - Cảnh tươi tắn, rực rỡ…

       - Cảnh bình dị, đặc trưng cho mùa hè ..

3. Biện pháp đảo ngữ :Đưa 2 từ láy ” lao xao” và “dắng dỏi” lên đầu câu

       - Tác dụng: miêu tả âm thanh sôi động của cuộc sống

4. “lao xao” : từ láy tượng thanh, miêu tả âm thanh huyên náo của chợ cá, cuộc sốngno đủ, thái bình của người dân chài lưới.

5. Nội dung chủ đạo: Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng cao cả gắn liền với tấm lòng yêu nước thương dân của Nguyễn Trãi.

6. Học sinh viết đoạn văn theo yêu cầu của đề ( khoảng 10 dòng), nội dung có thể tham khảo trong bài thơ hoặc tự nghĩ. Diễn đạt lưu loát.

Đề đọc hiểu Cảnh ngày hè - Đề số 7

1. Trình bày xuất xứ, từ đó xác định văn tự của bài thơ (1 điểm)

2. Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong câu thơ sau (2 điểm):            

Lao xao chợ cá làng ngư phủ,

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.

Lời giải

1. Bài thơ nằm trong mục Bảo kính cảnh giới (Gương báu răn mình) thuộc Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi. Bài thơ được viết bằng chữ Nôm (Quốc âm)

2. Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ:

       - Phép đối: lao xao chợ cá làng ngư phủ/dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương => câu thơ cân đối giàu tính nhạc.

       - Đảo trật tự cú pháp: lao xao chợ cá/dắng dỏi cầm ve => nhấn mạnh những âm thanh của một cuộc sống đang sinh sôi, cũng chính là tiếng lòng của tâm hồn Nguyễn Trãi trước cuộc sống no ấm, thịnh vượng của dân chúng.

       - Từ láy tượng thanh: lao xao, dắng dỏi => khắc họa bức tranh cuộc sống một cách sinh động.