Dãy hoạt dộng hóa học của kim loại đầy đủ

Dãy hoạt động hóa học của kim loại gồm các kim loại được sắp xếp theo thứ tự phụ thuộc mức độ hoạt động của kim loại. Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại như sau: K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au.

Vậy, dãy hoạt động hóa học của kim loại đầy đủ như thế nào? Toploigiai mời các bạn đọc bài viết sau.

I. Dãy hoạt động hóa học của kim loại đầy đủ

Dãy hoạt động hóa học của kim loại gồm các kim loại được sắp xếp theo thứ tự phụ thuộc mức độ hoạt động của kim loại:

Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại

 II. Ý nghĩa dãy hoạt động hóa học của kim loại

1. Độ hoạt động giảm dần từ trái sang phải

Độ hoạt động hay còn gọi là khả năng phản ứng của các kim loại giảm dần từ K tới Au.

Đặc trưng nhất là phản ứng với nước. Khi 5 kim loại đầu tiên đều tác dụng dễ dàng với nước ở điều kiện thường thì các kim loại từ Mg trở đi khó phản ứng (như Fe phải tác dụng ở nhiệt độ cao) hoặc không phản ứng như Au, Sn, Pb...v..v

K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au.

2. Kim loại đứng trước Mg (Li, K, Ba, Ca, Na) phản ứng với nước ở đk thường tạo thành kiềm và khí H₂.

2K + 2H₂O → 2KOH + H₂ ↑

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂ ↑

3. Kim loại đứng trước H phản ứng với một số dd axit (HCl, H₂SO₄ loãng …) giải phóng khí H₂.

Tác dụng với axit thông thường giải phóng ra hiđro: K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, (H)

Không tác dụng: Cu, Ag, Hg, Pt, Au

Các kim loại trong dãy phản ứng với axit tạo ra muối và khí hidro phải thỏa mãn hai điều kiện:

- Kim loại đứng trước nguyên tố hidro trong dãy hoạt động hóa học

- Dung dịch axit phản ứng phải là axit loãng

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂ ↑

Fe + H₂SO₄ loãng → FeSO₄ + H₂ ↑

Cu + HCl → không phản ứng

4. Kim không tan trong nước (từ Mg trở về sau) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.

- Kim loại của đơn chất phải đứng trước kim loại của hợp chất (xét trong vị trí của dãy hoạt động hóa học)

- Kim loại của đơn chất phải bắt đầu từ Mg trở về sau (tức là: Mg, Al, Zn…)

Mg + FeCl₂ → MgCl₂ + Fe ↓

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO3)₂ + 2Ag ↓

III. Cách học thuộc lòng dãy hoạt động hóa học kim loại

Một số mẹo dùng để học thuộc dãy hoạt động hóa học của kim loại lớp 9

K, Ca, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au

Khi cần nàng may áo giáp sắt nhớ sang phố hỏi cửa hàng Á Phi Âu

Khi cả nhà may áo giáp sắt nhớ sang phố hàn đồng hiệu Á Phi Âu

Li, K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au

Lúc khó bà cần nàng may áo màu giáp có sắt nhớ sang phố hàn đồng hiệu Á Phi Âu

IV. Bài tập về dãy hoạt động hóa học của kim loại

Bài 1: Dung dịch ZnSO₄ có lẫn tạp chất là CuSO₄. Dùng kim loại nào sau đây để làm sạch dung dịch ZnSO₄? Giải thích và viết phương trình phản ứng. Fe, Zn, Cu, Mg.

Bài giải

Dùng Zn. Vì dùng kẽm có phản ứng:

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Nếu dùng dư Zn, Cu tạo thành không tan được tách ra khỏi dung dịch và thu được dung dịch ZnSO₄ tinh khiết.

Bài 2: Viết các phương trình hóa học:

Điều chế CuSO4 từ Cu.

Điều chế MgCl₂ từ mỗi chất sau: Mg, MgSO₄, MgO, MgCO₃ (các hóa chất cần thiết coi như có đủ).

Bài giải

1. Sơ đồ chuyển hóa

Cu → CuO → CuSO₄

Phương trình hóa học:

2Cu+ O₂→ 2CuO

CuO + H₂SO₄→ CuSO₄+ H₂O

Hoặc:

Cu + 2H₂SO₄d → CuSO4 + SO₂ + 2H₂O

2. Cho mỗi chất Mg, MgO, MgCO₃ tác dụng với dung dịch HCl, cho MgSO₄ tác dụng với BaCl₂ ta thu được MgCl2.

Mg+ 2HCl→ MgCl₂+ H₂

MgO+ 2HCl→ MgCl₂+ H₂O

MgCO₃+ 2HCl→ MgCl₂+ CO₂+ H₂O

MgSO₄+ BaCl₂→ MgCl₂+ BaSO₄

Bài 3: Cho 10,5g hỗn hợp hai kim loại Cu (đồng), Zn (kẽm) vào dung dịch H₂SO₄ loãng dư, người ta thu được 2,24 lít khí (đktc).

- Viết phương trình hóa học.

- Tính khối lượng chất rắn còn lại trong dung dịch sau phản ứng.

Bài giải

nk= 2,24/22,4= 0,1(mol)

- Phương trình hóa học của phản ứng:

Zn + H₂SO₄l → ZnSO₄ + H₂

Cu đứng sau H trong dãy hoạt động HH nên không phản ứng với dung dịch H₂SO₄ loãng

- Chất rắn còn lại là Cu

Theo phương trình:

n_Zn= n_H2= 0,1mol

⇒m_Zn= 65.0,1= 6,5g

Khối lượng chất rắn còn lại:

m_Cu= 10,5 - 6,5= 4g

---------------------------

Trên đây, Toploigiai đã giải đáp chi tiết Dãy hoạt động hóa học của kim loại đầy đủ và đưa ra một số bài tập về dãy hoạt động hóa học của kim loại. Hi vọng các bạn có những kiến thức bổ ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tập tốt.