Tổng hợp Dàn ý phân tích đoạn 4 bài thơ “Tây Tiến” dưới đây hy vọng sẽ là một trong những gợi ý giúp các em hoàn thiện bài viết của mình một cách tốt nhất.
I. Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu đoạn 4
II. Thân bài
1. Khái quát:
“Tây Tiến” được xem là tác phẩm đỉnh cao của đời thơ Quang Dũng.
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được viết năm 1948, tại Phù Lưu Chanh, trong nỗi nhớ nồng nàn với Tây Tiến – đơn vị chiến đầu cũ – cũng là nỗi nhớ núi rừng rải về miền Tây Tổ quốc có vẻ tuyệt kì mà Quang Dũng một thời gắn bó.
- Xuất xứ: tập “Mây đầu ô” (1986)
Nội dung: Không khí lãng mạn rất riêng của những ngày đầu kháng chiến, tư thế dấn thân đầy kiêu hùng, quả cảm của người con Hà Nội hào hoa, đa tình đã được thể hiện đậm nét ở từng câu thơ chưa đầy chất nhạc, chất họa, vừa trang trọng, cổ kính, vừa tươi tắn, trẻ trung.
- Vị trí đoạn 4: đoạn cuối cùng của bài thơ, là lời hẹn ước của tác giả
2. Phân tích
a) Hai câu đầu: Tinh thần của đoàn quân
Nhắc lại lời hẹn ước của đoàn quân Tây Tiến thuở lên đường: “Người đi không hẹn ước”
- “Chí lớn chưa về bàn tay không” => Mang theo chí làm trai của những chinh phu tráng sĩ thời xưa, ra đi không hẹn ngày trở về, ra đi vì nghĩa lớn (Liên hệ với “Tống biệt hành” – Thâm Tâm).
“Đường lên thăm thẳm một chia phôi”: ý niệm của chung cả một thời kì, một thế hệ con người về ý niệm của những bậc nam nhi quyết chí vì lí tưởng.
b) Hai câu sau:
“Mùa xuân ấy”:
+ Thời điểm đoàn quân Tây Tiến được thành lập
+Mùa xuân của đời người: một thời gian khổ mà ân nghĩa, khó khăn mà hào hùng.
+Mùa xuân của những chiến thắng, của niềm vui lớn đất nước
Một từ “ấy” mất đi chút rõ ràng nhưng mở ra mênh mông tình nghĩa
“Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”
+ Những người chiến sĩ đã bỏ mình trên đường hành quân, không còn cơ hội trở về
+ Tấm lòng, linh hồn vẫn mãi thuộc về mảnh đất ấy, nơi đậm tình đậm nghĩa ấy. Dù ở nơi nào, những kỉ niệm, ân tình về đồng đội, anh tôi có nhau vẫn luôn ở trong trái tim người lính.
Vừa là lời tự nhắc nhở vừa là sự duyệt lại của kí ức để đi đến khẳng định: không thể quên những chặng đường đã qua, người dù có đi nơi đâu vẫn gửi hồn về Sầm Nứa. Bởi vì chặng đường đã qua là kỉ niệm, là đồng đội, là sự hiến dâng, là cuộc đời riêng có dịp phát sáng trong cuộc đời chung của dân tộc, cách mạng.
c) Đánh giá
Nội dung: “Tây Tiến” tràn đầy nỗi nhớ, hay nói đúng hơn chính là nỗi nhớ. Đó cũng có thể coi là lời nguyện ước của một thế hệ thanh niên sẵn sàng hiến dâng cả tuổi xanh của mình cho đất nước thân yêu.
- Nghệ thuật:
+ Thể “Cổ phong trường thiên” (một thể loại hành) để những tình cảm, cảm xúc không bị bó buộc mà có thể trải dài theo đầu ngọn bút, trong những con chữ.
+ Hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc nhưng khi được ứng hiện vào nhau trong sự sắp xếp của Quang Dũng lại đem đến hiệu quả không ngờ.
Nếu nói “thi trung hữu họa”, “thi trung hữu nhạc” thì “Tây Tiến” là một dẫn chứng tiêu biểu. Với sự tài hoa trong cách sử dụng và sáng tạo từ ngữ, Quang Dũng khiến người đọc như “ngậm nhạc trong miệng”, như thưởng tranh trong chữ.
Đó chính là phong vị rất riêng của thơ Quang Dũng: vừa dung dị, vừa bay bổng, không đẽo gọt cầu kì mà mới lạ đến đáng ngạc nhiên!
III. Kết bài
Đánh giá lại vấn đề
I. Mở bài
Bài thơ là nỗi nhớ da diết về Tây Tiến và những người đồng đội của Quang Dũng. Đặc biệt qua khổ thơ 4, ta càng thấy rõ được vẻ đẹp hào hoa, anh dũng của những chiến sĩ Tây Tiến, đã hết mình với Tổ Quốc thân yêu.
II. Thân bài
- Tác giả: Quang Dũng tên thật là Bùi Đình Diệm, ông sinh ra và lớn lên tại làng Phượng Trì, Hà Tây, nay thuộc Hà Nội. Ông là một nghệ sĩ tài hoa, vừa làm thơ, vừa làm nhạc, họa, nhưng thành công nhất vẫn là lĩnh vực thơ ca.
- Tác Phẩm Tây Tiến được nhà văn sáng tác vào cuối năm 1948 tại làng Phù Lưu Chanh, là nỗi nhớ Quang Dũng dành cho những người đồng đội cũ.
- Đoạn trích nằm ở phần cuối của bài thơ là đoạn bộc lộ tâm tư, tình cảm của nhà thơ về đoàn binh Tây Tiến, tình đồng đội đồng chí trong những năm kháng chiến gian nan, vất vả.
- Hai câu thơ đầu là ý niệm lên đường của người lính Tây Tiến.
“Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi”
+ Người chiến sĩ Tây Tiến ra đi mà chẳng hẹn ước ngày về, với tinh thần anh dũng, người lính ấy mang trong mình quyết tâm chiến đấu, lập được chiến công để mang vinh quang về cho Tổ Quốc.
+ “Không hẹn ước” rồi lại “một chia phôi”, là bởi hoàn cảnh chiến đấu nơi chiến trường rất khắc nghiệt, gặp phải biết bao gian khổ, thiếu thốn nên hành trình chiến đấu là những hi sinh tiếp nối, càng khó có hi vọng trở về. Nơi đây rừng thiêng nước độc, hoàn cảnh chiến đấu lại quá khó khăn, khắc nghiệt, cuộc kháng chiến chống Pháp trong giai đoạn đầu này chẳng khác nào lấy trứng chọi đá => Cuộc kháng chiến đấu gặp phải bao vất vả, đòi hỏi phải hi sinh xương máu mới có ngày độc lập tự do.
=> Bao thế hệ thanh niên sẵn sàng bỏ sau lưng mọi hoài bão, ước mơ. Họ sẵn sàng cầm súng khi Tổ Quốc cần, với với một lòng trung thành, những người lính ra chiến trường với tinh thần: “Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”. Từ hai câu thơ trên, đã làm cho ta thấy được phẩm anh dũng, hết mình vì dân, vì nước của các chiến sĩ cách mạng.
- Hai câu thơ cuối
“Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”
+ “Mùa xuân” có thể hiểu theo nhiều nghĩa. Là mùa đẹp nhất trong năm, hay đây cũng là thời điểm mà đoàn quân Tây Tiến được thành lập. Và hơn hết “mùa xuân ấy” chính là một thời điểm lịch sử của dân tộc, một mốc thương nhớ, lắng đọng mãi trong tim của nhà thơ và biết bao người chiến sĩ.
+ Cả tuổi trẻ họ trung thành với Tổ Quốc, với nhân dân. Những chàng trai ấy lên đường ra trận mang trong mình bao sức trẻ nhiệt huyết, cháy bỏng, họ đã sống và chiến đấu đến những giây phút cuối cùng.
=> Hai câu thơ trên đã cho ta thấy tình yêu nồng nàn, mãnh liệt của những người lính dành cho đất nước mình. Kể cả khi họ đã nằm xuống, nhưng vẫn không quên cùng đồng đội giữ trọn lời thề với Tổ Quốc.
III. Kết bài
Bằng ngòi bút tài hoa của mình, Quang Dũng đã thành công để lại những tâm tư, tình cảm nơi tác giả gửi gắm cho sự đồng điệu giữa hai tâm hồn nơi người đọc và người nghệ sĩ về tình cảm của người chiến sĩ cách mạng dành cho mảnh đất Tây Bắc phong sương, hùng vĩ.
Mở bài
Giới thiệu tác phẩm: Bài thơ là nỗi nhớ về Tây Tiến, về những tháng ngày đã qua đồng thời cũng thể hiện ý chí quyết tâm, và tinh thần hi sinh cao đẹp của của người lính, tinh thần ấy được thể hiện rõ nét qua khổ thơ cuối của bài thơ.
Thân bài
– Hai câu thơ đầu, nhà thơ Quang Dũng đã thể hiện quyết tâm, lí tưởng chung của những người lính trong binh đoàn Tây Tiến.
“Người đi không hẹn ước” là tinh thần chiến đấu tự nguyện, quả cảm.
Lí tưởng cứu nước, tinh thần xả thân ấy thật đẹp đẽ, thật thiêng liêng biết bao, vì dân tộc, tổ quốc họ chấp nhận dâng hiến trọn vẹn mà không chút tính toán cho mình “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”.
– “Đường lên thăm thẳm một chia phôi” bước chân của người lính Tây Tiến bước qua bao núi, bao đèo và cuộc hành quân càng tiến lên phía trước thì những bản làng mờ sương cũng mờ ảo và lùi dần về phía sau.
– Cuộc chiến đấu căng thẳng, khốc liệt lại thêm điều kiện sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn khiến cho hành trình chiến đấu khó khăn, tử thần rình rập làm cho hi vọng trở về càng mong manh.
– Hai câu thơ cuối càng khắc sâu hơn về tinh thần bi tráng, sẵn sàng hi sinh cho nghiệp lớn của binh đoàn Tây Tiến
“Mùa xuân ấy” là mùa xuân năm 1947 khi binh đoàn Tây Tiến được thành lập, cũng có thể là mùa xuân sáng lạn của đất nước khi hòa bình.
“Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi” những người lính dẫu hi sinh nhưng vẫn mang nguyện ước thật đẹp, hòa vào khí thiêng sông núi để mãi bảo vệ cho tổ quốc, non sông.
Kết bài
Khổ thơ đã sử dụng bút pháp lãng mạn để nói về lí tưởng và tinh thần hi sinh cao đẹp của những người lính Tây Tiến đồng thời hoàn thiện cho bức chân dung đẹp đẽ, đáng trân trọng của những người lính trong kháng chiến.
Bài thơ “Tây Tiến” là một trong những bài thơ đặc sắc nhất của Quang Dũng mà người đọc ấn tượng nhất. Bài thơ viết năm 1948. Cảm xúc bao trùm toàn bộ bài thơ là một nỗi nhớ. Qua nỗi nhớ ấy, hình ảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ hiểm trở và dữ dội hiện lên như một bức tranh hoành tráng. Và trong bài thơ, ông cũng không quên lột tả trần trụi những gian khổ hi sinh của người lính Tây Tiến. Chỉ có điều nó thể hiện bằng một ngòi bút lãng mạn. Qua cái nhìn của nhà thơ, cái bi bỗng trở thành cái hùng tráng. Khổ cuối bài thơ cũng rất đặc sắc, gói gọn tình cảm của nhà thơ vào những câu chữ:
“Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”
Thật vậy, đoàn binh Tây Tiến mang trên mình sứ mệnh bảo vệ quê hương tổ quốc. Họ luôn dốc toàn bộ sức lực của mình. Họ hàng ngày vẫn phải chiến đấu ác liệt với kẻ thù nguy hiểm, họ còn phải quật cường trước thiên nhiên hiểm trở với những căn bệnh sốt rét, đói nhưng họ vẫn oai nghiêm hùng dũng vượt lên trên tất cả. Họ là bức tượng cho tinh thần yêu nước vĩ đại, quyết chiến quyết thắng. Trước khi lên đường tham gia chiến đấu, họ chỉ là những cô cậu sinh viên Hà thành với tuổi đời còn rất trẻ, họ có hoài bão ước mơ. Khi tổ quốc gọi, họ sẵn sàng bỏ lại sau lưng tất cả lên đường cầm súng chiến đấu với tinh thần quả cảm. Họ biết ranh giới giữa sự sống và cái chết mong manh như sợi chỉ có thể biến mất bất cứ lúc nào. Họ lên đường chiến đấu, ra đi không hẹn ngày trở về. Họ trao mạng sống của mình cho Tổ quốc - nơi đã sinh ra họ.
Ở nơi rừng thiêng nước độc, mỗi bước chân hành quân của họ đều rất khó khăn, nhiều gian truân. Họ vẫn đi, họ vượt qua dốc đèo hiểm trở, họ bỏ lại những bản làng khuất dần sau rặng tre: “Đường lên thăm thẳm một chia phôi”. Do hoàn cảnh chiến đấu khắc nghiệt có bao nhiêu gian khổ thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần nên hành trình chiến đấu của họ dai dẳng không có hồi kết. Vì vậy một tia hi vọng trở về là rất mong manh, ngày càng xa xôi khó nắm bắt được trong vô vọng. Trong bối cảnh lịch sử là cuộc chiến tranh kháng chiến chống Pháp, với sự đơn sơ về vũ khí của ta, sự nghèo nàn về vật chất khác nào lấy trứng chọi với đá. Vì vậy sự hi sinh là không thể tránh khỏi. Họ phải vì nước quên thân vì dân phục vụ, hi sinh tính mạng mình để đổi lấy độc lập tự do cho dân tộc. Bao nhiêu thế hệ trẻ cầm súng lên đường chiến đấu chỉ với khẩu hiệu giản dị “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
Họ cống hiến, họ hi sinh thầm lặng cho Tổ quốc không một lời kêu ca hay phàn nàn mà đó là bổn phận, là trách nhiệm nghĩa vụ của một người công dân yêu nước nồng nàn, có ý chí chiến đấu tinh thần thép cao cả. Hai câu thơ đã lột tả ý chí chiến đấu quật cường ấy, làm nổi bật lên phẩm chất yêu nước anh hùng của họ.Với nghệ thuật dùng từ “không hẹn ước”, “chia phôi” kết hợp với giọng điệu chậm rãi nhẹ nhàng, Quang Dũng như lần nữa khắc họa sự hi sinh thầm lặng mà cao cả của đoàn quân Tây Tiến. Nỗi nhớ trào dâng trong lòng nhà thơ để ông tiếp tục chắp bút tô vẽ nên:
“Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”
Có thể thấy “mùa xuân” có nhiều nghĩa. Đó là mùa đẹp nhất trong năm. Đây cũng là thời điểm thành lập đoàn quân Tây Tiến. Mùa xuân còn là mùa của đất nước. Nó cũng ẩn dụ cho tuổi trẻ của người chiến sĩ đã một đi không trở lại. Họ mang theo sức trẻ nhiệt huyết cháy bỏng của mình lên đường hành quân chiến đấu. Tuy nhiên, họ đã hi sinh nhưng hồn của họ không về quê hương vội mà vẫn còn lượn lờ sang nước bạn hợp lực tác chiến với quân dân Lào chống Pháp. Họ quyết tâm thực hiện lí tưởng đến cùng nên kể cả khi họ đã ngã xuống nhưng hồn của họ vẫn chiến đấu tới cùng, vẫn đi cùng đồng đội, sống trong lòng họ mãi mãi. Đó cũng mang tính sử thi cao. Cả tuổi trẻ của họ chỉ với mục tiêu chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Họ vẫn rong ruổi chiến đấu trên suốt cuộc hành trình khó khăn ấy của mình. Phải chăng tình yêu quê hương đất nước của họ sâu đậm thấm nhuần vào máu thịt đến nhường nào mới có thể bất diệt như vậy?
Tóm lại, với giọng điệu trữ tình đằm thắm da diết, bốn câu thơ cuối được viết như những dòng chữ tạc trên bia mộ của những người chiến sĩ gan dạ Tây Tiến. Đó là hình ảnh những người chiến sĩ dũng cảm, nhiệt huyết, đến lúc ngã xuống vẫn giữ trọn lời thề với quê hương tổ quốc. Họ là những con người đau thương nhưng không bi lụy, tràn đầy niềm tin và tinh thần sôi sục nhiệt huyết căng tràn sức sống của tuổi trẻ. Tây Tiến xứng đáng là bài thơ tuyệt vời của Quang Dũng góp nhặt để lại cho thế hệ sau.
>>> Xem thêm: Phân tích bài Tây Tiến học sinh giỏi