Con sông lịch sử chia cắt đất nước thành Đàng trong và Đàng ngoài?

Đáp án và giải thích chính xác câu hỏi trắc nghiệm: “Con sông lịch sử chia cắt đất nước thành Đàng trong và Đàng ngoài?” cùng với kiến thức lý thuyết liên quan là tài liệu hữu ích môn Lịch sử 10 do Top lời giải biên soạn dành cho các bạn học sinh và thầy cô giáo tham khảo.

Con sông lịch sử chia cắt đất nước thành Đàng trong và Đàng ngoài??

A. Sông Gianh.

B. Sông Mã.

C. Sông La.

D. Sông Bến Hải.

Trả lời:

Đáp án đúng: A. Sông Gianh.

Con sông lịch sử chia cắt đất nước thành Đàng trong và Đàng ngoài là sông Gianh.

Kiến thức tham khảo về Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỉ XVI-XVIII

1. Đất nước bị chia cắt

a) Chiến tranh Nam - Bắc triều 1545 – 1592

Nguyên nhân của chiến tranh Nam - Bắc triều:

- Không chấp nhận chính quyền của họ Mạc, một số quan lại cũ của nhà Lê, đứng đầu là Nguyễn Kim đã họp quân, nêu danh nghĩa “Phù Lê diệt Mạc” nổi dậy ở vùng Thanh Hóa.

- Thành lập một nhà nước mới gọi là Nam triều để đối lập với họ Mạc ở Thăng Long - Bắc triều.

→ Năm 1545, chiến tranh Nam - Bắc triều bùng nổ.

Diễn biến:

- 1527 Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê lập ra Nhà Mạc – Bắc Triều.

- 1533 Nguyễn Kim “Phù Lê diệt Mạc” cùng với cựu thần nhà Lê kéo vào Thanh Hóa lập ra Nam Triều.

- Hai tập đoàn phong kiến đối lập nhau gây chiến tranh liên miên suốt 50 năm tại vùng hạ lưu sông Mã, sông Hồng; đến năm 1592 Nam Triều chiếm Thăng Long nhà Mạc rút lên Cao bằng, chiến tranh chấm dứt, đất nước thống nhất.

b) Chiến tranh Trịnh - Nguyễn 1627 – 1672

Nguyên nhân chiến tranh Trịnh - Nguyễn:

- Sau khi Nguyễn Kim chết, con rể là Trịnh Kiểm tiếp tục sự nghiệp “Phù Lê diệt Mạc”. Để thao túng quyền lực vào tay họ Trịnh, Trịnh Kiểm tìm cách loại trừ phe cánh họ Nguyễn. Lo sợ trước tình hình đó Nguyễn Hoàng (con thứ của Nguyễn Kim) xin vào trấn thủ đất Thuận Hóa.

- Tại Thuận Hóa, Nguyễn Hoàng xây dựng cơ nghiệp của họ Nguyễn, trở thành thế lực cát cứ ở Đàng Trong, dần tách khởi sự lệ thuộc với họ Trịnh ở Đàng Ngoài.

→ Năm 1627, lo sợ thế lực họ Nguyễn lớn mạnh, chúa Trịnh đem quân đánh vào Thuận Hóa, chiến tranh Trịnh - Nguyễn bùng nổ.

Diễn biến:

- Năm 1545 Nguyễn Kim chết, Trịnh Kiểm nắm quyền.

- Nguyễn Hoàng lập cơ sở ở Thuận Hóa, Quảng Nam đối địch với họ Trịnh, chiến tranh quyết liệt giữa Trịnh và Nguyễn (1627-1672), không phân thắng bại, lấy sông Gianh làm giới tuyến phân chia đất nước:

- Từ sông Gianh ra Bắc thuộc Họ Trịnh (Trịnh Tùng nắm quyền) là Đàng Ngoài (Bắc Hà), biến vua Lê thành bù nhìn.

- Từ Sông Gianh vào Nam thuộc Họ Nguyễn là Đàng Trong (Nam Hà)

- Đây là cuộc chiến tranh phi nghĩa, giành giựt quyền lợi và địa vị trong phe phái phong kiến, phân chia 2 miền đất nước.

- Sự chia cắt đất nước làm cản trở sự phát triển kinh tế.

2. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài

- Cuối XVI, Nam Triều chuyển về Thăng Long.

- Chính quyền trung ương gồm:

+ Triều đình: đứng đầu là vua Lê, quyền hành bị thu hẹp.

+ Phủ Chúa: gồm quan văn, quan võ cao cấp cùng Chúa quyết định chủ trương, chính sách của nhà nước và trực tiếp chỉ đạo việc thực hiện.

+ Chính quyền địa phương: chia thành các trấn, phủ, huyện, châu, xã như cũ.

+ Chế độ tuyển dụng quan lại như thời Lê Luật pháp: Tiếp tục dùng Quốc triều hình luật (có bổ sung). Quân đội gồm:

- Quân thường trực (Tam phủ), tuyển chủ yếu ở Thanh Hóa và 1 số huyện ở Nghệ An, còn gọi là ưu binh.

- Ngoại binh: tuyển từ 4 trấn quanh kinh thành.

- Đối ngoại: Hòa hiếu với nhà Thanh ở Trung Quốc.

3. Chính quyền ở Đàng Trong

- Thế kỷ XVII lãnh thổ Đàng Trong được mở rộng từ Nam Quảng Bình đến Nam Bộ ngày nay.

- Địa phương: chia làm 12 dinh, nơi đóng phủ chúa (Phú Xuân) là Chính dinh, do chúa Nguyễn trực tiếp cai quản. Mỗi dinh có 2 hay 3 ty trông coi. Thế kỷ XVII, Phú Xuân (Huế) là trung tâm của Đàng Trong.

- Dưới dinh là phủ, huyện, tổng, xã.

- Quân đội là quân thường trực, tuyển theo nghĩa vụ, trang bị vũ khí đầy đủ.

- Giữa thế kỷ XVII tổ chức các kỳ thi.

- Tuyển chọn quan lại bằng nhiều cách: theo dòng dõi, đề cử, học hành.

- 1744 chúa Nguyễn Phúc Khoát xưng vương, thành lập chính quyền trung ương. Song đến cuối XVIII vẫn chưa hoàn chỉnh.

- Sự chia cắt đất nước làm cản trở sự phát triển kinh tế.