Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn

Tuyển chọn những bài văn Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn hay nhất. Các bài văn mẫu được biên soạn, tổng hợp chi tiết, đầy đủ từ các bài viết hay, xuất sắc nhất của các bạn học sinh trên cả nước. Mời các em cùng tham khảo nhé!  

Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn - Mẫu số 1

Trong văn học trung đại, có nhiều bài thơ hay và ý nghĩa của các thi sĩ đương thời. Trong đó bài Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những bài thơ tiêu biểu, thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhân cách của tác giả, tôn cao triết lí sống.

Bài thơ Nhàn được sáng tác trong hoàn cảnh tác giả về quê ở ẩn. Chữ “nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm không hề tầm thường như trong câu “nhàn cư vi bất thiện” mà là thái động sống, một triết lí sống của tác giả được bộc lộ rõ ràng. Bài thơ mang bốn triết lí sâu sắc gói gọn trong chữ “nhàn” được phân chia bố cục chặt chẽ. Bốn câu cuối bài thơ là một đoạn thơ hay và đặc sắc:

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắp

Nhìn xem phú quý, tựa chiêm bao

Không những tác giả chọn cuộc sống thanh cao, tránh xa tham vọng, tác giả còn hết mình hòa nhập với thiên nhiên, Đến với hai câu luận đã gợi mở cho người đọc về cuộc sống bình dị, giản đơn của nhân vật trữ tình:

Thu ăn măng trúc đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Ai cũng biết măng, tre, trúc, giá là đồ ăn dân dã từ thiên nhiên rất dễ tìm thấy, gắn liền với cuộc sống của nhà nghèo nơi thôn dã đậm đà vị quê. Những thức ăn ấy trở nên quen thuộc mỗi ngày trong đời sống sinh hoạt, thu ăn măng trúc trên rừng, mùa đông về ăn giá. Đặc biệt câu thơ: “xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao” đã phác họa hình ảnh quen thuộc ở làng quê, lối sinh hoạt dân dã. Khi trở về với thiên nhiên, với làng xóm, Nguyễn Bỉnh Khiêm thực sự hòa mình với thôn quê thuần hậu. Cuộc sống thanh đạm, mang lại thú vui an nhàn, thảnh thơi mùa nào thức nấy, đó là một cuộc sống được nhiều người ngưỡng mộ mà chẳng mấy ai có được. chính cảnh sinh hoạt đời thường ấy đã thể hiện sự đồng điệu nhịp bước của thiên nhiên và của con người. Hẳn phải sống hết mình, sống hòa hợp với thiên nhiên mới có sự đồng điều kì diệu như vậy.

Từ những thứ sinh hoạt đời thường ở những câu thơ trên thì đến với hai câu kết, tác giả đúc kết tinh thần, triết lí sống cao đẹp:

Rượu đến cội cây ta sẽ uống

Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Trong câu thơ, tác giả có sử dụng điển tích “cội cây” ý muốn nói rằng phú quý công danh là thứ phù phiếm ,chỉ là áng phù vân trôi nổi có rồi lại mất như một giấc mơ mà thôi. Đó là một thái độ rất đáng trọng bởi Nguyễn Bỉnh Khiêm sống trong thời đại mà chế độ phong kiến bắt đầu khủng hoảng, nền tảng đạo đức nho giáo bị phá vỡ, rạn nứt, đó là thời đại mà con người lấy tiền làm thước đo cho mọi giá trị khác. Vậy, “nhàn” ở đây là coi thường vinh hoa phú quý. Và ta hiểu rằng “nhàn” ở đây là một triết lí sống chứ không phải quan niệm nhân sinh, không phải là cứu cánh mà chỉ là một phương thức tư duy. Bản chất chữ “nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm không phải nhân tâm mà là nhân thân. Nhân mà vẫn phải âu lo việc nước. Nhàn là tìm kiếm sự thanh thản trong tâm hồn chứ không phải là lười nhác, suy cho cùng cũng là giữ gìn danh tiếng của mình, giữ tròn thanh giá của mình trong thời loạn, là lạc đạo vong bần giữ những phần tử gian xảo tranh đua danh lợi. Nhàn là không để dục vọng xấu xa làm mờ ám lương tâm, làm vẩn đục tâm hồn, không tham dự vào vòng danh lợi, còn lòng ái quốc sẽ không bao giờ nguội lạnh.

Đoạn thơ là sự kết hợp hài hòa giữa triết lí và trữ tình thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhân cách ẩn sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm, là một tâm hồn yêu thiên nhiên, hòa mình cùng thiên nhiên, phủ nhận danh lợi. Bài thơ mang một triết lí sống đẹp đẽ đáng nể, làm gương cho bao thế hệ mai sau.

Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn - Mẫu số 2

Nguyễn Bỉnh Khiêm không những là một ông quan thanh liêm và có học vấn uyên thâm, nhưng vì sống trong cảnh quan trường có nhiều bất công cho nên ông đã cáo quan về ở ẩn. Ông lựa chọn một nơi an nhàn, thảnh thơi nơi thôn quê và bài thơ “Nhàn” là một bài thơ viết về những tháng ngày tác giả ở ẩn. Bài thơ đã thể hiện được tiếng lòng của Nguyễn Bỉnh Khiêm về một cuộc sống nhiều niềm vui có biết bao nhiêu an nhàn và thanh thản nơi đồng quê. Bốn câu thơ cuối bài đã thể hiện cuộc sống thanh cao bình dị và quan niệm sống đáng trân trọng của ông:

Thu ăn măng trúc đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Rượu đến cội cây ta sẽ uống

Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Hai câu thơ luận cũng đã khiến cho người đọc về cuộc sống bình dị, giản đơn và thanh cao của Nguyễn Bỉnh Khiêm:

Thu ăn măng trúc đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Chỉ sử dụng một cặp câu đã lột tả hết tất cả cuộc sống sinh hoạt và thức ăn hằng ngày của “lão nông nghèo”. Cứ mùa nào đều tương ứng với thức ăn đấy, tuy những món ăn của Nguyễn Bỉnh Khiêm không có sơn hào hải vị nhưng những thức ăn có sẵn này dường như lại đậm đà hương vị quê nhà. Tất cả như đã khiến tác giả an phận và hài lòng.

Rượu đến cội cây ta sẽ uống

Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Bài thơ khép lại bởi hai câu thơ triết lý này cũng đã đúc rút được về quan điểm, cách nhìn nhận của Nguyễn Bỉnh Khiêm về cuộc sống về vinh hoa. Đối với ông thì vinh hoa, phú quý như một giấc chiêm bao đến rồi đi.

Với vẻn vẹn 4 câu thơ, đoạn thơ đã khiến người đọc ngưỡng mộ và khâm phục cốt cách, tinh thần và phong thái của một vị quan không màng danh lợi, chi mong yên ổn khi về già.

Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn - Mẫu số 3

Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585), sinh ra và lớn lên tại làng Trung An nay là huyện Vĩnh Bảo, tỉnh Hải Phòng. Ông là người có học vấn uyên thâm, đỗ trạng nguyên ngay từ lần thi đầu, và ra làm quan dưới triều Mạc, tuy nhiên ông chỉ làm quan một thời gian ngắn thì cáo quan về ở ẩn. Sau đó lấy hiệu là Bạch Vân cư sĩ, dạy dỗ rất nhiều học trò giỏi, sau được suy tôn là Tuyết Giang phu tử. Tuy đã rời xa chốn quan trường nhiều năm nhưng ông vẫn có những đóng góp, tham vấn cho triều đình nhà Mạc, nên còn được phong là Trình Tuyền Hầu, dân gian hay gọi là Trạng Trình. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã để lại cho nền văn học Việt Nam hai tập thơ, trong Bạch Vân Am thi tập viết bằng chữ Hán gồm 700 bài thơ, và Bạch Vân quốc ngữ thi gồm 170 bài. Nhàn là bài thơ số 73, nằm trong tập Bạch Vân quốc ngữ thi, trong đó nhan đề "Nhàn" là do người biên soạn đặt, xuất phát từ chủ đề lớn xuyên suốt trong các tập thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm - sống nhàn. Bốn câu cuối bài thơ thật hay, thật đep:

 “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắp

Nhìn xem phú quý, tựa chiêm bao”

Đến hai câu thơ luận "Thu ăn măng trúc, đông ăn giá/Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao" không chỉ vận dụng nghệ thuật đối hoàn hảo mà Nguyễn Bỉnh Khiêm còn kết hợp dựng lên một bức tranh tứ bình đặc sắc gồm cả bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Điều đó đã gợi ra một nhịp điệu tuần hoàn của thời gian, rất đều đặn, thong thả, gợi ra tâm thế chủ động, ung dung, thoải mái của tác giả khi đã hòa hợp được với cuộc sống dân dã, thôn quê. Cũng là lúc tác giả chạm tới sự tự do, thanh thản, vui thú nhất trong cuộc đời. Nghệ thuật điệp từ lặp lại hai lần động từ "ăn" và "tắm", cho thấy rằng ở sự lựa chọn của mình, tất cả những nhu cầu tất yếu của con người đều được đáp ứng, mùa nào thức ấy, không hề thiếu thốn. Thức ăn sẵn có "măng trúc", "giá" đều là thành quả lao động của tác giả, là những sản vật dân dã, cây nhà lá vườn, không phải tìm kiếm xa xôi. Nơi tắm bao gồm "hồ sen", "ao" cũng là do thiên nhiên ban tặng, sẵn có, không phải cầu kỳ xây dựng, thiết kế. Tất cả những điều ấy điều thể hiện một cuộc sống đạm bạc, nhưng không hề khắc khổ, mang đến cho con người sự tự do, thanh thản, yên tâm vui sống, không cần đua chen, tranh giành với ai. Thông qua đó kín đáo thể hiện triết lý "nhàn" của mình, nhàn tức là sống cuộc sống hưởng thụ những ưu đãi của thiên nhiên, hòa hợp với thiên nhiên, chứ không phải là cố gắng gò bó, đắm chìm trong vòng xoáy vinh hoa, phú quý mà người đời xưa nay vẫn theo đuổi.

Ở hai câu thơ cuối "Rượu đến cội cây ta sẽ uống/Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao", vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm lại một lần nữa được thể hiện rõ hơn. Hình ảnh uống rượu cội cây, là hình ảnh của bậc trí thức nho giả, là thú vui tao nhã, tìm đến rượu không phải để say mà là để tỉnh, để nhìn rõ nhân tình thế sự. Mượn điển tích giấc mộng Nam Kha gắn liền với nhân vật Thuần Vu Phần, để bộc lộ rõ cái nhìn của tác giả về những thứ công danh lợi lộc ở đời, chung quy lại đời người cũng như một giấc mộng, bao nhiêu giàu sang phú quý, rồi cũng tiêu tan tựa giấc mộng Nam Kha. Chỉ có tấm lòng thanh cao, trong sạch, vẻ đẹp tâm hồn nhân cách, mới tồn tại được đời đời kiếp kiếp. Thay vì phải sống vất vả, mệt mỏi bon chen, thì lựa chọn một lối sống an nhàn, cư sĩ, hòa hợp với thiên nhiên, hưởng thụ những thức trời cho, bảo vệ nhân cách thanh cao, mới là lựa chọn sáng suốt của bậc nho sĩ trước thời buổi xã hội còn nhiều rối ren. Có thể nói rằng hai câu thơ cuối chính là lời tổng kết cho lối sống nhàn, kín đáo răn dạy người đời những triết lý sâu sắc về cuộc đời.

Bốn câu cuối bài thơ nói riêng và tác phẩm Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm nói chung đã  thể hiện rất rõ quan điểm của tác giả về lối sống nhàn, bao gồm bốn nội dung, bao gồm tự do lựa chọn lối sống, sống thuận theo tự nhiên, hòa hợp với thiên nhiên, thoát khỏi vòng xoáy danh lợi và cuối cùng là coi nhẹ vinh hoa phú quý mà nhiều người vẫn hằng ao ước. Điều đó khẳng định mạnh mẽ vẻ đẹp nhân cách và trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm, là bài học mà cho đến muôn đời sau vẫn còn giữ nguyên những giá trị ban đầu.

---/---

Trên đây là các bài văn mẫu Cảm nhận về bốn câu thơ cuối của bài thơ Nhàn do Top lời giải sưu tầm và tổng hợp được, mong rằng với nội dung tham khảo này thì các em sẽ có thể hoàn thiện bài văn của mình tốt nhất!