Xung quanh chúng ta có nhiều vật dụng được làm từ tơ, nhất là trang phục. Thế nhưng xét về mặt lý hóa thì Tơ là gì? Phân loại tơ ra sao và Các loại tơ thường gặp gồm những gì thì không phải ai cũng biết tới. Hãy theo dõi bài viết của Toploigiai dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc ngay nhé!
Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định.
Trong tơ, những phân tử polime có mạch không phân nhánh xếp song song với nhau. Polime đó phải rắn, tương đối bền với nhiệt, với các dung môi thông thường, mềm, dai, không độc và có khả năng nhuộm màu.
Loại tơ |
Nguồn gốc |
Ví dụ |
|
Tơ tự nhiên | Có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp | Bông, len, tơ tằm | |
Tơ hóa học | Tơ tổng hợp | Polime được tổng hợp bằng phản ứng hóa học | Tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic (nitron, vinilon), tơ lapsan... |
Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo | Chế biến polime thiên nhiên bằng phương pháp hóa học | Tơ visco, tơ xenlulozo axetat... |
- Tơ nilon - 6,6
+ Thuộc loại tơ poliamit, được điều chế từ hexametylenđiamin NH2[CH2]6NH2 và axit ađipic HOOC[CH2]4COOH.
+ Có tính dai, bền, mềm mại, óng mượt, ít thấm nước, giặt mau khô, nhưng kém bền với nhiệt, với axit và kiềm.
- Tơ nitron (hay olon)
+ Thuộc loại tơ vinylic được tổng hợp từ vinyl xianua (thường được gọi là acrilonitrin).
+ Có tính dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt, nên thường được dùng để dệt vải may quần áo ấm hoặc bện thành sợi “len” đan áo rét.
+ Các loại tơ được cấu tạo từ các phân tử có liên kết amit thì không bền trong môi trường axit hoặc bazơ.
Xem thêm:
>>> Tơ nitron (olon) là sản phẩm trùng hợp của monome nào sau đây
- Vải lụa tơ tằm: Là loại lụa ra đời ở Trung Quốc và nghề trồng dâu nuôi tằm lấy tơ củng bắt nguồn từ đây. Bởi vì vẻ đẹp óng ả và độ bền của nó nên nhanh chóng trở thành một mặt hàng cao cấp nơi đây. Được dệt bằng tay, kiểu dệt lụa tơ từ cổ truyền của Việt Nam phối hợp, pha trộn các loại sợi dọc và sợi ngang để tạo ra các mặt hàng thương mại khác nhau.
+ Quy trình sản xuất lụa tơ tằm
Sợi tổng hợp được tạo ra từ các loại khoáng sản tự nhiên như dầu mỏ, khí đốt… còn vải lụa thì phải trải qua quá trình Trồng dâu – nuôi tằm – lấy tơ – dệt vải.
- Bước 1: Nuôi tằm
- Bước 2: Làm kén-nhả tơ
- Bước 3: Ươm tơ
- Bước 4: Dệt lụa
- Bước 5: Nhuộm màu
Bài 1. Kết luận nào sau đây không hoàn toàn đúng?
A. Cao su là những polime có tính đàn hồi.
B. Vật liệu compozit có thành phần chính là polime.
C. Nilon -6,6 thuộc loại tơ tổng hợp.
D. Tơ tằm thuộc loại tơ thiên nhiên.
Đáp án B.
Bài 2. Tơ tằm và nilon -6,6 đều:
A. Có cùng phân tử khối.
B. Thuộc loại tơ tổng hợp.
C. Thuộc loại tơ thiên nhiên.
D. Có chứa các loại nguyên tố giống nhau trong phân tử.
Đáp án D.
Có chứa các loại nguyên tố giống nhau trong phân tử.
Bài 3.
a. Có điểm gì giống nhau và khác nhau giữa các vật liệu polime: chất dẻo, tơ, cao su và keo dán.
b. Phân biệt chất dẻo và vật liệu compozit.
Lời giải:
a.
- Điểm chung: đều có cấu tạo từ các polime.
- Khác nhau: về mặt tính chất của các polime.
+ Chất dẻo: polime có tính dẻ.
+ Tơ: polime mảnh, sợi dài, có độ bền nhất định.
+ Cao su: polime có tính đàn hồi.
+ Keo dán: polime có khả nằng kết dính.
b. Phân biệt chất dẻo và vật liệu compozit.
+ Chất dẻo là những vật liệu polime có tính dẻo.
+ Vật liệu compozit là vật liệu hỗn hợp gồm ít nhất hai thành phần vật liệu phân tán vào nhau mà không tan vào nhau.
Bài 4.
Viết các phương trình phản ứng hóa học của các phản ứng tổng hợp
a. PVC, poli(vinyl axetat) từ etilen.
b. Polibutađien và polime đồng trùng hợp giữa butadien và strien từ butan và etylbenzen.
Lời giải
a. PVC, poli(vinyl axetat) từ etilen.
Điều chế PVC
b. Polibutađien và polime đồng trùng hợp giữa butadien và strien từ butan và etylbenzen.
Điều chế polibutađien
Điều chế polime đồng trùng hợp
Bài 5.
Phân tử trung bình của poli(hexametylen adipamit) để chế tơ nilon -6,6 là 30 000, của cao su tự nhiên là 105 000. Hãy tính số mắt xích (trị số n) gần đúng trong công thức phân tử của mỗi loại polime trên.
Lời giải
Số mắt xích của poli(hexametylen adipamit) là
n = 30000 / 227 = 132 (mắt xích)
Số mắt xích của cao su tự nhiên là.
n = 105000 / 68 = 1544 (mắt xích).
Bài 6.
Cao su lưu hóa có 2% lưu huỳnh. Hãy tính xem có bao nhiêu mắt xích isopren có một cầu đi sunfua -S-S-, giả thiết rằng S đã thay thế cho H ở cầu metylen trong mạch cao su.
Lời giải
Mỗi cầu đi sunfua (-S-S-) có khối lượng 64 đvC; Mỗi monome isopren (C5H8) có khối lượng là 68. Mỗi cầu đi sunfua (-S-S-) thay 2H, nên tổng khối lượng đoạn mạch polime chứa một cầu đi sunfua là: 62 + 68n, trong đó thành phần S là 2%, ta có biểu thức: