Các loại tơ? Cách phân loại?

Hướng dẫn tìm hiểu Các loại tơ, Cách phân loại các loại tơ đầy đủ, chi tiết nhất cùng phần bài tập vận dụng hay nhất, bám sát nội dung SGK Hóa 12, giúp các em ôn tập tốt hơn.

1. Khái niệm tơ là gì?

    Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định

2. Phân loại tơ

Loại tơ		Nguồn gốc	Ví dụ
Tơ tự nhiên		Có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp	Bông, len, tơ tằm
Tơ hóa học	Tơ tổng hợp	Polime được tổng hợp bằng phản ứng hóa học	Tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic (nitron, vinilon), tơ lapsan...
	Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo	Chế biến polime thiên nhiên bằng phương pháp hóa học	Tơ visco, tơ xenlulozo axetat...

3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp

- Tơ nilon - 6,6

+ Thuộc loại tơ poliamit, được điều chế từ hexametylenđiamin NH₂[CH₂]₆NH₂ và axit ađipic HOOC[CH₂]₄COOH.

+ Có tính dai, bền, mềm mại, óng mượt, ít thấm nước, giặt mau khô, nhưng kém bền với nhiệt, với axit và kiềm.

- Tơ nitron (hay olon)

+ Thuộc loại tơ vinylic được tổng hợp từ vinyl xianua (thường được gọi là acrilonitrin).

+ Có tính dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt, nên thường được dùng để dệt vải may quần áo ấm hoặc bện thành sợi “len” đan áo rét.

+ Các loại tơ được cấu tạo từ các phân tử có liên kết amit thì không bền trong môi trường axit hoặc bazơ.

Xem thêm:

>>> Tơ nitron (olon) là sản phẩm trùng hợp của monome nào sau đây

4. Vải lụa tơ tằm

Là loại lụa ra đời ở Trung Quốc và nghề trồng dâu nuôi tằm lấy tơ củng bắt nguồn từ đây. Bởi vì vẻ đẹp óng ả và độ bền của nó nên nhanh chóng trở thành một mặt hàng cao cấp nơi đây. Được dệt bằng tay, kiểu dệt lụa tơ từ cổ truyền của Việt Nam phối hợp, pha trộn các loại sợi dọc và sợi ngang để tạo ra các mặt hàng thương mại khác nhau.

Quy trình sản xuất lụa tơ tằm

Sợi tổng hợp được tạo ra từ các loại khoáng sản tự nhiên như dầu mỏ, khí đốt… còn vải lụa thì phải trải qua quá trình Trồng dâu – nuôi tằm – lấy tơ – dệt vải.

- Bước 1: Nuôi tằm

- Bước 2: Làm kén-nhả tơ

- Bước 3: Ươm tơ

- Bước 4: Dệt lụa

- Bước 5: Nhuộm màu

5. Bài tập

Bài 1 trang 72 SGK Hóa 12:

Kết luận nào sau đây không hoàn toàn đúng?

A. Cao su là những polime có tính đàn hồi.

B. Vật liệu compozit có thành phần chính là polime.

C. Nilon -6,6 thuộc loại tơ tổng hợp.

D. Tơ tằm thuộc loại tơ thiên nhiên.

Đáp án B.

Bài 2 trang 72 SGK Hóa 12

Tơ tằm và nilon -6,6 đều:

A. Có cùng phân tử khối.

B. Thuộc loại tơ tổng hợp.

C. Thuộc loại tơ thiên nhiên.

D. Có chứa các loại nguyên tố giống nhau trong phân tử.

Đáp án D.

Có chứa các loại nguyên tố giống nhau trong phân tử.

Bài 3 trang 72 SGK Hóa 12

a. Có điểm gì giống nhau và khác nhau giữa các vật liệu polime: chất dẻo, tơ, cao su và keo dán.

b. Phân biệt chất dẻo và vật liệu compozit.

Lời giải:

a.

- Điểm chung: đều có cấu tạo từ các polime.

- Khác nhau: về mặt tính chất của các polime.

+ Chất dẻo: polime có tính dẻ.

+ Tơ: polime mảnh, sợi dài, có độ bền nhất định.

+ Cao su: polime có tính đàn hồi.

+ Keo dán: polime có khả nằng kết dính.

b. Phân biệt chất dẻo và vật liệu compozit.

+ Chất dẻo là những vật liệu polime có tính dẻo.

+ Vật liệu compozit là vật liệu hỗn hợp gồm ít nhất hai thành phần vật liệu phân tán vào nhau mà không tan vào nhau.

Bài 4 trang 72 SGK Hóa 12

Viết các phương trình phản ứng hóa học của các phản ứng tổng hợp

a. PVC, poli(vinyl axetat) từ etilen.

b. Polibutađien và polime đồng trùng hợp giữa butadien và strien từ butan và etylbenzen.

Hướng dẫn giải chi tiết 

a. PVC, poli(vinyl axetat) từ etilen.

Điều chế PVC

b. Polibutađien và polime đồng trùng hợp giữa butadien và strien từ butan và etylbenzen.

Điều chế polibutađien

Điều chế polime đồng trùng hợp

Bài 5 trang 73 SGK Hóa 12

Phân tử trung bình của poli(hexametylen adipamit) để chế tơ nilon -6,6 là 30 000, của cao su tự nhiên là 105 000. Hãy tính số mắt xích (trị số n) gần đúng trong công thức phân tử của mỗi loại polime trên.

Hướng dẫn giải chi tiết 

Số mắt xích của poli(hexametylen adipamit) là

n = 30000 / 227 = 132 (mắt xích)

Số mắt xích của cao su tự nhiên là.

n = 105000 / 68 = 1544 (mắt xích).

Bài 6 trang 73 SGK Hóa 12

Cao su lưu hóa có 2% lưu huỳnh. Hãy tính xem có bao nhiêu mắt xích isopren có một cầu đi sunfua -S-S-, giả thiết rằng S đã thay thế cho H ở cầu metylen trong mạch cao su.

Hướng dẫn giải chi tiết 

Mỗi cầu đi sunfua (-S-S-) có khối lượng 64 đvC; Mỗi monome isopren (C₅H₈) có khối lượng là 68. Mỗi cầu đi sunfua (-S-S-) thay 2H, nên tổng khối lượng đoạn mạch polime chứa một cầu đi sunfua là: 62 + 68n, trong đó thành phần S là 2%, ta có biểu thức: