Các loại liên kết câu và liên kết đoạn văn

Khi làm một bài văn chúng ta không chỉ cần chú ý đến bố cục, kết cấu mà còn cần phải để ý đến nhiều yếu tố khác để bài văn trở nên hoàn thiện và chau chuốt nhất có thể. Những yếu tố nhỏ nhất như các loại liên kết câu và liên kết đoạn văn cũng được để ý và chỉn chu. Vậy liên kết câu và đoạn văn là gì? Có mấy loại? Hãy cùng Toploigiai tìm hiểu ngay trong bài dưới đây nhé!

1. Liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì?

Liên kết câu và liên kết đoạn văn là sự kết nối ý nghĩa giữa câu với câu, giữa đoạn văn với đoạn văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết làm cho đoạn văn, văn bản có nghĩa và giúp người đọc, người nghe dễ hiểu hơn ý kiến của người viết, người nói.

Nói cách khác, các đoạn văn trong một văn bản cũng như các câu trong một đoạn văn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.

Ví dụ 1

Một con quạ khát nước. Tìm mãi nó mới thấy một cái bình chứa ít nước. Nhưng cổ bình quá cao, nó không tài nào uống được. Quạ bèn đi thả từng hòn sỏi bỏ vào bình. Một lát sau nước dâng lên đến miệng bình, quả uống thỏa thuê.

Ta thấy trong ví dụ 1, các câu trong đoạn văn có tính liên kết về mặt nội dung và làm cho cả đoạn văn có ý nghĩa, người đọc có thể hiểu rõ ý nghĩa của câu chuyện kể về trí thông minh của con quạ.

Ví dụ 2

Một con quạ khát nước. Cừu liền be be toáng lên. Mèo con hé mắt nhìn. Thế rồi dế choắt tắt thở. Từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ thơm nức.

Còn ví dụ 2 thì mỗi câu hướng đến một đối tượng, nội dung không liên quan gì đến nhau và người đọc sẽ không hiểu đoạn văn này đang muốn nói đến chủ đề, câu chuyện gì.

>>> Tham khảo: Bài tập về liên kết câu và liên kết đoạn văn

2. Các loại liên kết câu và liên kết đoạn văn

Có hai phương diện liên kết câu và liên kết đoạn văn là phép liên kết nội dung và phép liên kết hình thức:

– Liên kết về nội dung:

+) Liên kết chủ đề: Các câu phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn, các đoạn văn phải thể hiện được chủ đề chung của toàn văn bản

+) Liên kết logic: Các câu trong đoạn văn và các đoạn văn trong văn bản phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí

Liên kết hình thức: các câu và các đoạn văn có thể được liên kết với nhau bằng 4 phương thức liên kết chính như sau:

+ Phép lặp từ ngữ: lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trước.

+ Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng: sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc cùng trường liên tưởng với từ ngữ đã có ở câu trước.

+ Phép thế: sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trước.

+ Phép nối: sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trước.

>>> Tham khảo: Nêu tác dụng liên kết câu của trạng ngữ trong hai đoạn văn sau:" Năm ấy, Sọ Dừa đỗ trạng nguyên. Chẳng bao lâu, có chiếu nhà vua sai quan trạng đi sứ"

3. Ví dụ minh hoạ các loại liên kết câu và liên kết đoạn văn

Đọc đoạn văn dưới đây và xác định các phép liên kết về mặt hình thức:

Một ông bố đang đọc tạp chí và cô con gái nhỏ của ông cứ làm ông phân tâm mãi.

Để làm cho cô bé bận rộn, ông xé một trang in bản đồ thế giới ra. Ông ta xé nó ra từng mảnh và yêu cầu cô con gái đi vào phòng và xếp chúng lại thành một bản đồ hoàn chỉnh.

Ông chắc mẩm rằng cô bé sẽ mất cả ngày để hoàn tất nó. Nhưng chỉ sau vài phút cô bé đã quay trở lại với tấm bản đồ hoàn hảo ……

Khi ông bố ngạc nhiên hỏi tại sao cô bé có thể xếp nhanh như vậy, cô bé đáp, “Oh …. Cha, có một khuôn mặt của một người đàn ông ở phía bên kia của tờ giấy ….con chỉ việc xếp theo gương mặt đó và sau đó con có được bản đồ hoàn chỉnh!”

(Hành trang cuộc sống – Quà tặng cuộc sống)

Trả lời

Các phép liên kết về mặt hình thức được sử dụng trong văn bản:

– Phép lặp: lặp từ “ông”, “cô bé”, “ản đồ hoàn chỉnh”

– Phép thế:

+ “ông”, “ông ta”, “cha” thay thế cho “ông bố”

+ “cô bé” thay thế cho “cô con gái nhỏ”

+ “nó”, “chúng” thay thế cho “trang in bản đồ thế giới”.

– Phép nối: “nhưng”.

---------------------------------

Vậy là trên đây, Toploigiai đã cùng các bạn đi tìm hiểu về một phần vô cùng quan trọng tạo nên một đoạn văn, đó chính là các loại liên kết câu và liên kết đoạn văn. Việc sử dụng thành thạo các loại liên kết không chỉ giúp bài văn trở nên hay hơn mà còn có thể tránh mắc lỗi lặp từ.