C6H6 là gì?

Câu hỏi: C₆H₆ là gì?

Trả lời:

 Là 1 hiđro cacbon thơm, mạch hở, đơn giản trong dãy đồng đẳng của hiđro cacbon thơm.

Cùng Top lời giải tìm hiểu C6H6 nhé!

I. C₆H₆ là gì?

Benzen là hydrocarbon hữu cơ, thơm đơn giản nhất. Benzen là một trong những hóa dầu cơ bản và là thành phần tự nhiên của dầu thô. Nó có mùi giống như xăng và là một chất lỏng không màu. Benzen có độc tính cao và gây ung thư trong tự nhiên. Nó chủ yếu được sử dụng trong sản xuất polystyrene.

II. Cấu tạo:

- Gồm 6 nguyên tử C trong phân tử tạo thành 1 lục giác đều.

- Chúng cùng nằm trên 1 mặt phẳng (gọi là mặt phẳng phân tử) và các góc liên kết đều bằng 120 độ.

- Mô hình rỗng và đặc của phân tử C₆H₆:

III. Tính chất vật lý của benzen

Benzen (C₆H₆) là một chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước và không tan trong nước. Benzen hòa tan được nhiều chất như: dầu ăn, cao su, nến, iot… và nhiều dung môi hữu cơ khác. Benzen độc và dể cháy.

C₆H₆ có khối lượng riêng bằng 0,8786 kg/m³, nóng chảy ở 5,5 °C, sôi ở 80,1 °C.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thế:

Phản ứng halogen hóa: Benzen tác dụng với brom (khi có bột sắt) để tạo thành brombenzen và khí hidro brommua.

(Brom benzene)

Lưu ý: trong trường hợp không dùng sắt mà thay vào đó là điều kiện ánh sáng, brom sẽ thế cho hidro ở nhánh.

2. Phản ứng cộng của Benzen

a) Benzen phản ứng cộng hiđro: Benzen + H₂

C₆H₆ + 3H₂ → C₆H₁₂ (xiclohexan)

b) Benzen phản ứng cộng clo: Benzen + Cl₂

– Dẫn lượng nhỏ khí clo vào bình chứa một ít benzen, đậy kín lại rồi đưa bình ra ngoài ánh nắng. Trong bình xuất hiện khói trắng và thành bình xuất hiện một lớp bột màu trắng, đó là 1,2,3,4,5,6-hexa clo xiclohexan (hexacloran).

C₆H₆ + 3Cl₂ → C₆H₆Cl₆ (hexacloran)

3.Phản ứng nitro hóa

Benzen tác dụng với hỗn hợp axit HNO₃ đặc và H₂SO₄ đậc tạo thành nitrobenzen: 

nitrobenzen

4. Phản ứng oxi hóa

- Benzen dễ tham gia phản ứng thế và khó tham gia phản ứng cộng, bền vững với các chất oxi hóa. Đây cũng là tính chất hóa học đặc trưng của các hidrocacbon thơm => được gọi là tính thơm.

→  Benzen không phản ứng với KMnO₄.

- Benzen tạo ra nhiều muội than khi cháy trong không khí, tạo ta khí cacbonic, nước và nhiệt độ,

IV. Ứng dụng của benzen

Benzen là một nguyên liệu quan trọng trong nhành công nghiệp chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu…

V. Điều chế

- Benzen, toluen, xilen,… tách được bằng cách chưng cất dầu mỏ và nhựa than đá. Chúng còn được điều chế từ ankan, hoặc xicloankan:

VI. Bài tập ví dụ

Bài 1: Chất nào sau đây làm mất màu dung dịch KMnO₄ ở nhiệt độ thường?

A. benzen        B. toluen        C. propan        D. stiren

Hướng dẫn:

- Stiren làm mất màu dung dịch KMnO₄ và bị oxi hóa ở nhóm vinyl (giống như etilen) nên phản ứng xảy ra ngay nhiệt độ thường.

- Toluen làm mất màu dung dịch KMnO₄ ở đk nhiệt độ 80-100ºC

- Benzen và Propan không làm mất màu dung dịch KMnO₄

Đáp án D

Bài 2: Dãy các nhóm thế làm cho phản ứng thế vào vòng benzen dễ dàng hơn và ưu tiên vị trí o- và p- là:

A. C_nH_2n+1, -OH, -NH₂        B. -OCH₃, -NH₂, -NO₂

C. -CH₃, -NH₂, -COOH        D. - NO₂, -COOH, -SO₃H

Hướng dẫn:

Đáp án A