Bài Đức tính giản dị của Bác Hồ SGK 7 trang 40, 41, 42 - Văn Cánh diều

Hướng dẫn Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ SGK 7 trang 40, 41, 42 - Văn Cánh diều ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Cánh diều Ngữ văn lớp 7 chi tiết. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất. 

Chuẩn bị soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ

Câu 1 (trang 40, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Đọc trước văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Phạm Văn Đồng.

Trả lời:

Tác giả Phạm Văn Đồng (1906 - 2000) sinh ra tại xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Đồng chí tham gia cách mạng từ rất sớm và là nhà hoạt động cách mạng xuất sắc, nhà giáo tâm huyết, nhà văn hóa nghệ thuật lớn. Phạm Văn Đồng là Thủ tướng đầu tiên của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1976 cho đến khi ông nghỉ hưu vào năm 1987. Phạm Văn Đồng là Thủ tướng tại vị lâu nhất của Việt Nam (1955-1987) và là một học giả. Vai trò và đối tác của Hồ Chí Minh => Với kinh nghiệm hơn 70 năm hoạt động cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, trong đó nhiều năm giữ cương vị lãnh đạo chủ chốt, Phạm Văn Đồng đã được nhiều nhà lãnh đạo ghi nhận. Với tư cách là lãnh đạo của Đảng Cộng sản và các học giả trong nước, những người thân cận đánh giá ông là người có nhiều đóng góp quan trọng trên nhiều lĩnh vực: chính trị, quân sự, văn học,...

Sự nghiệp văn chương: Lối lập luận của ông đầy nhiệt huyết, lôi cuốn người đọc bởi lập luận mới mẻ, sâu sắc, lời văn trong sáng, nhiều hình ảnh. Các tác phẩm chính: Hồ Chí Minh - Một con người, một dân tộc, một thời đại; Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ dân tộc, văn nghệ đổi mới...

Câu 2 (trang 40, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Sưu tầm một số mẩu chuyện về đức tính giản dị của Bác Hồ.

Trả lời:

Câu chuyện: Đôi dép Bác Hồ - Lối sống giản dị

Đôi dép Bác Hồ “ra đời” năm 1947, được “chế” từ một chiếc lốp ô tô quân sự của thực dân Pháp bị bộ đội ta phục kích ở Việt Bắc. Dép không dày lắm, quai trước to, quai sau nhỏ, rất vừa chân Bác.

Trên đường đi công tác, Bác vui vẻ nói với các đồng chí đi cùng:

- Đây là một đôi vạn dặm trong truyện cổ tích ngày xưa... Một đôi hài của trần gian, đi đâu không được. Nếu gặp suối hoặc trời mưa, bùn và nước khó đi, Bác phải cởi dép bằng tay. Đến thăm bà con nông dân, sải bước trên cánh đồng gieo cấy, thu hoạch, Bác xắn quần lội ruộng, tay xách hoặc nách mang đôi dép... Mười một năm sau, Bác vẫn còn đôi dép ấy... Người lính cảnh vệ cũng đã mấy lần “xin” Bác đổi dép nhưng Bác nói “còn đi được”. Cho đến chuyến thăm Ấn Độ, khi Bác xuống máy bay và ngồi trong phòng riêng, mọi người trong đội bảo vệ đã bày ra trò giấu đôi dép đi trong nhà và chuẩn bị sẵn một đôi giày mới...

Máy bay hạ cánh ở Niu-de-lan, Bác đang tìm đôi dép. Người ta nói:

- Có thể nó được cất trong khoang hành lý của máy bay... Bác.... - Chú biết cất dép của Bác đấy. Nước ta chưa hoàn toàn độc lập, đồng bào còn khó khăn, Bác đi dép cao su nhưng bên trong có tất mới, thế là đủ mà vẫn lịch sự - Bác ôn tồn nói. Thế là các chiến sĩ phải trả lại dép cho Bác mang vì chủ nhà đang sốt ruột chờ dưới đất... Trong thời gian Bác ở Ấn Độ, nhiều chính khách, nhà báo, nhà quay phim... rất được trọng dụng. quan tâm đến đôi giày của Bác. Họ cúi xuống sờ quai dép, chụp nhau từ nhiều góc độ, ghi chép,... khiến chú bảo vệ phải canh chừng, bảo vệ "cặp đôi thần kỳ" ấy.

Năm 1960, Bác đến thăm một đơn vị Hải quân nhân dân Việt Nam. Vẫn đi đôi dép “thâm niên” ấy, Bác đi thăm nơi ăn, ở, trang trại chăn nuôi của đơn vị. Các chiến binh rồng rắn kéo theo, ai cũng muốn chen chân lại gần Bác. Bác cười, nắm tay chiến sĩ này và vỗ vai chiến sĩ khác. Chợt Bác dừng lại.

- Chà, các cậu dẫm phải dép của Bác...

Nghe Bác nói, mọi người dừng lại nhìn xuống đôi dép rồi lại nhốn nháo:

- Chú, cháu, cháu sửa được...- Chú, cháu sửa được...

Thấy vậy, các anh trong đoàn chỉ cười vì biết đôi dép của Bác đã phải đóng đinh bao nhiêu lần để sửa... Bác cười và nói:

- Các chú cũng phải để Bác sang gốc cây kia, có điểm tựa mà đứng! Bác “dẹp” lết chiếc dép vào gốc cây, một tay vịn vào cây, một chân cúi xuống cởi dép:

- Đây! Bé nào ngoan thì sửa dép Bác Hồ... Một anh vội chụp lấy chiếc dép, giơ lên mà lòng bối rối, bối rối. Anh chàng bên cạnh thoáng thấy, "vượt vòng vây" bỏ chạy...

Bạn phải thúc giục:

- Này, nhìn mãi không ra, mau thả Bác ra. Người lính đã bỏ chạy trước đó đã quay lại với một cái búa và những chiếc đinh. - Em ơi, để anh sửa dép... Mọi người nghỉ ngơi đi. Trong tích tắc, chiếc dép đã được sửa xong. Những người lính không may mắn được sửa dép phàn nàn.- Tại vì đôi dép của Bác cũ quá. Bác thay giày đi..

Bác nhìn các chiến sĩ và nói:

- Chú nói đúng... nhưng chỉ đúng một phần thôi... Đôi dép của Bác cũ rồi, mới tuột quai thôi. Tôi đã dứt khoát sửa cho Bác như thế này thì còn “sống dai” lắm! Mua thêm một đôi dép nữa mà không cần thì cũng không đáng... Mình phải tiết kiệm vì nước mình còn nghèo...

Mẩu chuyện về đức tính giản dị của Bác Hồ: Ở Việt Bắc, có hôm Bác đi làm về muộn, về đến cơ quan Bác nằm nghỉ một lát vì mệt. Anh Hoàng Hữu Kháng, chú bảo vệ nói với nhà bếp:

- Tôi mệt không ăn được. Cô nấu bát cháo cho Bác.

Bác đang nằm nghe thấy vậy liền đứng dậy nói:

- Cô nấu cháo cho Bác bằng cơm nguội đó, nấu nhanh và tiết kiệm gạo, không tốn cơm thừa.

Câu chuyện: Sinh hoạt giản dị của Bác Hồ

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác Hồ sống và làm việc tại Chiến khu Việt Bắc, Bác luôn giữ lối sống giản dị, trong sáng. Đất nước giải phóng, hòa bình lập lại, về Thủ đô, làm Chủ tịch nước nhưng Bác vẫn giữ nếp sống ấy.

Tại Phủ Chủ tịch, Hà Nội, giữa mùa hè oi ả, Bác vẫn đi bộ ra nhà Hội đồng (Hội đồng Chính phủ thường họp ở ngôi đình cổ kính này) cách đó ba, bốn trăm mét. Mồ hôi ướt áo.

Nóng quá, bác sĩ Lê Văn Mẫn đến bên quạt cho Bác. Lúc đầu do chưa chuẩn bị nên Bác mang theo chiếc quạt lông, Bác nhẹ nhàng nhận xét: Bác làm như đang ở trong phiên tòa ấy. Thấy vậy, anh vội cất đi. Khi Bác đi qua chổi, Bác nghĩ ra cách cắt một mẩu lá cọ làm quạt, Bác hẳn bằng lòng.

Quạt lá cọ có cái tiện là nếu tua bị rách thì phải cắt bỏ. Hôm sau, ông có chiếc quạt lá cọ ngồi cạnh Bác. Đi xong, Bác xin để lại cái quạt cho Bác.

Sau đó, có rất nhiều quạt lá cọ trong văn phòng. Bác sợ mất quạt nên châm một điếu thuốc vào quạt làm hiệu. Mình cũng dùng quạt giấy, nhưng quạt giấy có nhược điểm là mới dùng thì có mùi hắc, khó chịu, cũ thì hỏng. Theo lời Bác, Bác phải làm mấy thanh gỗ hỏng, nhưng Bác không chịu thay cái mới.

Bác ăn thanh đạm mà vẫn giữ hương vị xứ Nghệ quê hương: Dưa, cà, cá kho đường khô, chắc. Hàng tuần, Bác ăn chay chiều thứ Năm. Không ai hỏi Bác tại sao, nhưng các bạn đoán rằng Bác muốn chia sẻ nỗi khổ với nhân dân lao động đang gặp khó khăn.

Bữa sáng, Bác ăn cháo hoặc phở. Buổi trưa, Bác ăn hai bát cơm với dưa và vài quả cà tím để chung vào một chiếc đĩa nhỏ. Một đĩa thịt xào nhỏ và một bát canh chua. Khi dọn mâm, Bác thường phải để thêm một bát thức ăn thừa.

Đi ăn, Bác định nếu cháu nào ăn không hết thì múc canh sang bát cháu đó để cháu khác ăn sau. Ăn xong, Bác tự động xếp đĩa to, đĩa nhỏ, bát to, bát nhỏ, để ngay ngắn vào khay, đậy lồng bàn. Đồng chí phục vụ chỉ việc bưng khay đi. Bữa tối tương tự như bữa trưa.

Câu 3 (trang 40, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Trong cuộc sống hằng ngày, em đã gặp được một người có lối sống giản dị chưa? Hãy chuẩn bị giới thiệu về một người có lối sống giản dị mà em biết (ông, bà, bố, mẹ hoặc thầy giáo, cô giáo, bạn bè cùng lớp…)

Trả lời:

Người có lối sống giản dị mà tôi muốn nói đến chính là mẹ tôi. Mẹ giữ quần áo sạch sẽ, gọn gàng để mặc được lâu, ít khi phải mua quần áo mới. Xung quanh nhà trồng rất nhiều rau, bữa ăn có thể thiếu thịt nhưng nhất định phải có rau xanh. Mẹ tôi thường nói: “Có tí rau xanh mới dễ nuốt”. Là một người phụ nữ mẫu mực, luôn yêu thương chồng con, mẹ còn rèn luyện cho chúng tôi lối sống giản dị như giữ gìn đồ dùng được lâu, không lãng phí thức ăn hay lãng phí thời gian vào những trò nghịch dại vô ích.

Đọc hiểu bài Đức tính giản dị của Bác Hồ

Ý nghĩa của bài: Tác phẩm đã nêu lên một trong những đức tính cao quý của Bác Hồ: giản dị. Giản dị là phẩm chất cao quý của Bác. Bác Hồ giản dị trong cuộc sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Ở Bác, sự giản dị hài hòa với đời sống tinh thần phong phú, với những tư tưởng, tình cảm cao cả. Đức tính giản dị của Bác Hồ thể hiện sự thống nhất giữa đức tính ấy với những phẩm chất cao quý khác trong con người Bác Hồ.

Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 40, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Phần (1) nêu vấn đề trực tiếp hay gián tiếp? Câu nào chứa đựng thông tin chính?

Trả lời:

Phần 1 nêu vấn đề trực tiếp.

Câu chứa đựng thông tin chính là: “Điều quan trọng nhất… đời sống bình thường, vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch”

Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Lí lẽ được dùng kết hợp với dẫn chứng phần 2 như thế nào?

Trả lời: 

- Lí lẽ được dùng kết hợp với dẫn chứng phần 2: lí lẽ chặt chẽ và dẫn chứng chính xác, cụ thể để chứng minh cho sự giản dị trong tác phong sinh hoạt, đời sống của Bác Hồ.

Lí lẽ	Dẫn chứng
Con người của bác, đời sống của bác giản dị	- Bữa cơm chỉ có vài ba món, ăn cơm không để vãi hạt nào - Nhà Bác ở đơn giản vài ba phòng lộng gió thoáng mát và phảng phất hương hoa nhài. - Việc gì tự làm được sẽ không phiền hà đến người khác.

Câu 3 (trang 41, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Phần (3) nêu lí lẽ hay bằng chứng?

Trả lời:

Phần 3 sử dụng hệ thống luận điểm, luận cứ để chứng minh, kết hợp với lời bình luận, giải thích sâu sắc:

- Sự khắc khổ của Bác không nằm ở lối sống khắc khổ của các nhà sư, hay các nhà hiền triết.

- Sự giản dị về đời sống vật chất làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, tâm hồn, tình cảm của Bác.

Câu 4 (trang 41, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Tác giả nêu lên vấn đề gì trong phần (4)?

Trả lời:

Đức tính giản dị của Bác được thể hiện trong lời nói và bài viết.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 42 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Vấn đề chính mà tác giả Phạm Văn Đồng nêu lên trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ là gì? Người viết đã làm sáng tỏ quan điểm đó từ những phương diện nào trong đời sống và con người của Bác?

Trả lời: 

- Vấn đề chính mà tác giả Phạm Văn Đồng nêu lên trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ là: Sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động chính trị chấn động thế giới với cuộc sống đời thường giản dị và vô cùng khiêm tốn.

- Người viết đã làm sáng tỏ quan điểm đó từ những phương diện trong đời sống và con người của Bác:

+ Giản dị trong bữa ăn, đồ dùng, nhà cửa, lối sống

+ Giản dị trong cuộc sống và quan hệ với mọi người

+ Giản dị trong lời nói và chữ viết

Câu 2 (trang 42, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Chỉ ra trình tự triển khai nội dung, từ đó, nêu bố cục của văn bản.

Trả lời:

* Trình tự lập luận của bài:

- Phần thứ nhất: Đức tính giản dị của Bác thể hiện trong bữa cơm, nếp nhà, nếp sinh hoạt.

- Phần tiếp theo: Đưa ra dẫn chứng chứng minh cho nhận định trên

+ Bữa ăn thanh đạm

+ Ngôi nhà đơn giản, gần gũi với thiên nhiên

+ Bận việc nhưng Bác không muốn làm phiền ai

+ Sự giản dị trong ngôn từ của bài viết

=> Bố cục:

- Phần 1 (Từ đầu - trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp): Sự thống nhất giữa cuộc đời cách mạng và cuộc đời giản dị, trong sáng ở Bác

- Phần 2 (Tiếp - trong thế giới ngày nay): Chứng minh Bác Hồ giản dị trong con người, sinh hoạt, lối sống, việc làm.

+ Bữa ăn chỉ có vài món đơn giản

+ Nhà sàn chỉ có hai ba gian, hài hòa với thiên nhiên

+ Công việc: Từ việc nhỏ đến việc lớn, việc ít phải hầu hạ

+ Giản dị trong đời sống vật chất đi đôi với đời sống tinh thần cao đẹp phóng khoáng

+ Sự giản dị trong ngôn từ của bài viết

- Phần 3 (Còn lại): Đề cao tấm gương giản dị của Bác Hồ để chúng ta noi gương Bác

Câu 3 (trang 42, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Nhận xét về cách viết nghị luận của tác giả ở phần (2). Điều gì làm nên sức thuyết phục của phần này?

Trả lời

- Tác giả đã đưa ra các lí lẽ kết hợp với dẫn chứng cụ thể để chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ.

- Điều làm nên sức thuyết phục của phần này: Lí lẽ và dẫn chứng rõ ràng, phong phú.

Câu 4 (trang 42 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Trong phần 4, để người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác và sức mạnh của phẩm chất cao quý đó, người viết đã thuyết phục như thế nào?

Trả lời: 

Ở phần 4, để người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị và sức mạnh của phẩm chất cao quý đó của Bác Hồ, người viết đã thuyết phục bằng cách đưa ra những câu văn súc tích, dễ thấy về nội dung ý nghĩa. và ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thuộc. Rồi tác giả đưa ra nhận xét: Những chân lý giản dị mà sâu sắc ấy, thấm nhuần trái tim và khối óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, đó là sức mạnh vô địch, đó là anh hùng cách mạng. Lời nhận xét này của tác giả đã làm nổi bật sức mạnh phi thường của những chân lý mà Bác đã nêu dưới hình thức những câu nói tự nhiên, mộc mạc, giản dị mà sâu sắc. Lời nói của Bác đã khơi dậy lòng yêu nước và ý chí cách mạng trong nhân dân.

Câu 5 (trang 42, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Theo em, tác giả muốn khẳng định điều gì qua câu kết này: “Những chân lí giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả tim và bộ óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch, đó là chủ nghĩa anh hùng cách mạng.”? 

Trả lời:

Câu kết “Những chân lí giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả tim và bộ óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch, đó là chủ nghĩa anh hùng cách mạng." nhằm khẳng định và nhấn mạnh tầm ảnh hưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chung, đức tính giản dị của Bác Hồ nói riêng đối với dân tộc Việt Nam. Anh là tấm gương sáng về phẩm chất và lý tưởng cho hàng triệu người noi theo.

Câu 6 (trang 42 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Qua văn bản, em hiểu như thế nào là đức tính giản dị? Em sẽ làm gì để rèn luyện đức tính ấy?

Trả lời: 

- Qua văn bản em hiểu được giản dị là một trong những đức tính, phẩm chất cao quý mà mỗi người cần phải tạo dựng cho mình. Đức tính ấy được thể hiện ở lối sống giản dị, không xa hoa, không cầu kì; về nhiều mặt: ăn mặc, lời nói, hành động,…

- Để rèn luyện đức tính đó, em sẽ:

+ Nói nhỏ nhẹ, dễ nghe, dễ hiểu, lịch sự với mọi người

+ Ăn uống đơn giản, cả nhà muốn ăn gì cũng được, không cần hỏi.

+ Học tập: thực hành tiết kiệm, tích cực, sáng tạo, thân thiện.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 7 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ SGK 7 trang 40, 41, 42 trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!