Axit lưỡng tính là gì?

Câu trả lời chính xác nhất là: 

Axit lưỡng tính là tên gọi của loại hợp chất vừa có tính axit, vừa có tính bazo. Theo quan niệm mới, axit là chất nhường proton (H⁺) và bazo là chất nhận proton. Phản ứng axit – bazo là phản ứng hóa học trong đó có sự cho và nhận proton.

Hợp chất thỏa mãn tính chất gì sẽ được xếp vào loại hợp chất lưỡng tính? Đó là hai tính chất sau:

Có phản ứng axit – bazo với một axit (ví dụ HCl).

Có phản ứng axit – bazo với một bazo (ví dụ NaOH).

Để hiểu hơn về Axit lưỡng tính, hãy cùng theo dõi phần nội dung dưới đây

1. Tính lưỡng tính là gì?

Lưỡng tính là khả năng của một số chất tùy theo điều kiện mà thể hiện tính chất axit hoặc tính chất bazơ, tạo ra muối khi tác dụng với axit cũng như khi tác dụng với bazơ. Ví dụ:

Al₂O₃ +  6HCl → 2AlCl₃ +  3H₂O

Al₂O₃ +  2NaOH  →  2NaAlO₂ +  H₂O

Zn(OH)₂ +  2HNO₃ →  Zn(NO₃)₂ +  H₂O

Zn(OH)₂ +  2KOH  → K₂ZnO₂ +  2H₂O

Như vậy, Al₂O₃, Zn(OH)₂,…đều là các chất có tính lưỡng tính.

Nói rằng chất có tính lưỡng tính tác dụng được với axit và bazơ; vậy nói ngược lại, chất tác dụng với axit và bazơ là chất có tính lưỡng tính có đúng không?

Không nên nói ngược lại! Chất có tính lưỡng tính khi tác dụng với axit hoặc bazơ gây ra phản ứng trung hòa; nhưng nhiều loại hợp chất khi tác dụng với axit hoặc bazơ không gây ra phản ứng trung hòa. Đa số các muối tác dụng với axit tạo ra muối và axit hoặc tác dụng với bazơ tạo thành muối và bazơ.

Ví dụ:

CuCl₂ +  H₂SO₄ →  CuSO₄ +  2HCl

CuCl₂ +  2NaOH  →2NaCl  +  Cu(OH)₂

Như vậy, tùy theo bản chất của phản ứng mà xác định chất có tính lưỡng tính hay không!

2. Chất lưỡng tính là gì?

Chất lưỡng tính là chất vừa có tính axit, vừa có tính bazơ. Trong đó, axit là chất nhường proton và bazơ là chất nhận proton. Phản ứng giữa axit và bazơ là phản ứng hóa học trong đó có sự cho và nhận proton.

Chất lưỡng tính phải thỏa mãn hai tính chất sau đó là có phản ứng axit – bazo với một axit. Đồng thời có phản ứng axit – bazơ với một bazơ.

a) Chất có tính chất lưỡng tính là gì?

Chất có tính chất lưỡng tính là chất có thể hiện tính chất axit hoặc tính chất bazơ. Chất có tính chất lưỡng tính tạo ra muối khi tác dụng với axit cũng như khi tác dụng với bazơ.

Chất có tính lưỡng tính khi tác dụng với axit hoặc bazơ gây ra phản ứng trung hòa. Nhưng nhiều loại hợp chất khi tác dụng với axit hoặc bazơ không gây ra phản ứng trung hòa. Đa số các muối tác dụng với axit tạo ra muối và axit. Hoặc muối tác dụng với bazơ tạo thành muối và bazơ.

b) Chất không có tính chất lưỡng tính là gì?

Chất không có tính chất lưỡng tính là chất không có khả năng tác dụng với dung dịch axit và bazơ. Theo thuyết điện li thì chất không có tính lưỡng tính là chất trong nước không thể phân li theo cả kiểu axit và kiểu bazơ.

Theo thuyết Bronsted thì chất không có tính lưỡng tính là những chất vừa không có khả năng cho proton H⁺, vừa không có khả năng nhận proton H⁺.

3. Muối trong axit và bazo yếu

Một số muối có tính chất axit yếu mà ta có thể dễ dàng gặp phải được kể đến là: (NH₄)₂CO₃, CH₃COONH₄, CH₂COONH₃CH₃.

Phản ứng xảy ra giữa Muối trong axit và bazơ yếu với HCl

(NH₄)₂CO₃ + 2HCl →2NH₄Cl + H₄O + SO₂

(NH₄)₂S + 2HCl → 2NH₄Cl + H₂S

Phản ứng giữa Muối trong axit và bazơ với NaOH

NH₄⁺ + OH^– → NH₃ + H₂O

Tuy nhiên, với những kim loại Al, Zn, Sn, Pb có hoá trị tuy không thuộc nhóm chất lưỡng tính nhưng lại tác dụng với cả axit cũng như có tác dụng với một số dung dịch bazơ. Ta gọi các chất kim loại trên là C thì ta được phản ứng xảy ra như sau:

C + nHCl → CCl(a) + (n)₂H₂

C + (4-a)NaOH + (a-2)H₂O → Na(4-n)CO₂ + a₂H₂

Trong hai phương trình hoá học như trên thì a chính là hoá trị của C

>>> Xem thêm: Chất chỉ thị màu axit, bazơ là gì?

4. Các loại khác: Amino axit, một số muối của amino axit…

Hợp chất lưỡng tính là tên gọi của loại hợp chất vừa có tính axit, vừa có tính bazo. Theo quan niệm mới, axit là chất nhường proton (H⁺) và bazo là chất nhận proton. Phản ứng axit – bazo là phản ứng hóa học trong đó có sự cho và nhận proton.

Hợp chất thỏa mãn tính chất gì sẽ được xếp vào loại hợp chất lưỡng tính? Đó là hai tính chất sau:

Có phản ứng axit – bazo với một axit (ví dụ HCl).

Có phản ứng axit – bazo với một bazo (ví dụ NaOH)

------------------------------

Trên đây Top lời giải cũng bạn đã tìm hiểu những kiến thức về Axit lưỡng tính. Chúng tôi  mong bạn sẽ có những kiến thức thật bổ ích, chúc bạn học tốt