Andehit là gì? Công thức và tính chất hóa học vật lý của andehit?

Andehit là gì? Công thức và tính chất hóa học, vật lý của andehit ra sao? Hãy cùng Toploigiai tìm hiểu kĩ hơn về Andehit để mở rộng hành trang tri thức của mình nhé.

1. Andehit là gì?

Andehit là hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm -CH=O liên kết với gốc hiđrocacbon, với H hoặc với nhau, công thức của Andehit là C_xH_yO_z. Trong tất cả các Andehit thì chỉ có HCHO, CH₃CHO là chất khí, các anđehit còn lại đều là chất lỏng. Anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn Ancol... Andehit có phản ứng cộng hiđro, phản ứng oxi hóa, phản ứng với AgNO₃/NH₃ (Phản ứng tráng bạc), phản ứng với Cu(OH)₂, phản ứng với Br₂

2. Công thức tổng quát của Anđehit

C_xH_yO_z (trong đó x, y, z là các số nguyên dương và y là số chẵn thỏa mãn điều kiện 2 ≤ y ≤ 2x + 2 – 2z và z ≤ x): Công thức này thường dùng để viết phản ứng cháy.

C_xH_y(CHO)_z hay R(CHO)_z: Công thức này thường được dùng để viết phản ứng xảy ra ở nhóm CHO.

C_nH_2n+2-2k-z(CHO)_z (k = số liên kết p + số vòng): Công thức này thường được dùng khi viết phản ứng cộng H₂ hay cộng Br₂…

>>> Xem thêm: Poli phenol fomandehit công thức?

3. Phân loại andehit

- Dựa trên đặc điểm cấu tạo của gốc hdrocacbon có thể chia thành:

Anđehit no

Anđehit không no

Anđehit thơm

- Nếu dựa vào nhóm –CHO, ta có:

Andehit đơn chức

Andehit đa chức

4. Cách gọi tên andehit và nhận biết andehit

a) Tên thay thế

– Tên thay thế = Tên hiđrocacbon tương ứng + al

b) Tên thường

– Tên thường = Anđehit + Tên axit tương ứng

Tên axit (thay hậu tố “ic” bằng “anđehit”)

* Chú ý: Dung dịch HCHO 37% → 40% gọi là: Fomalin hay fomon.

c. Nhận biết andehit

- Để nhận biết anđehit ta dùng dung dịch AgNO₃/NH₃, đun nóng nhẹ.

- Hiện tượng: Xuất hiện lớp bạc sáng như gương bám vào thành ống nghiệm.

- Phương trình hóa học tổng quát phản ứng tráng gương (tráng bạc) của của anđehit:

- Một số phương trình hóa học minh họa:

Đối với HCHO

5. Tính chất vật lý của Andehit

- Ở đk thường, các anđehit đầu dãy là các chất khí (HCHO, CH₃CHO ) và tan rất tốt trong nước. Các anđehit tiếp theo là các chất lỏng hoặc rắn, độ tan giảm khi phân tử khối tăng.

– Nhiệt độ sôi của anđehit thấp hơn của rượu tương ứng vì giữa các phân tử anđehit không có liên kết hidro.

- Dung dịch bão hòa của anđehit fomic (37 - 40%) được gọi là fomalin.

6. Tính chất hóa học của Andehit

Andehit tác dụng với hiđro (andehit + H₂)

R(CHO)_x + xH₂ R(CH₂OH)_x

* Chú ý: Trong phản ứng của anđehit với H₂: Nếu gốc R có các liên kết pi thì H₂ cộng vào cả các liên kết pi đó. Phản ứng với H₂ chứng tỏ anđehit có tính oxi hóa.

Phản ứng oxi hóa

Phản ứng oxi hóa hoàn toàn:

Khi bị đốt cháy mà n_CO2 = n_H2O thì Anđehit đó thuộc loại no, đơn chức hoặc mạch hở.

Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:

Phản ứng tráng gương

– Phản ứng tráng gương còn được gọi là phản ứng tráng bạc. Đây là loại phản ứng đặc trưng của anđehit. Đặc trưng của phản ứng tráng gương là tính khử. Khi nhóm chức anđehit khi công dụng với AgNO₃ hoặc Ag₂O trong môi trường tự nhiên NH₃ tạo ra Ag .

HCOOH + 2[Ag(NH₃)₂]OH –> (NH₄)₂CO₃ + 2Ag(kết tủa) + 2NH₃(khí) + H₂O

Tác dụng với kali pemanganat và brom

Hợp chất rất dễ bị oxi hóa, khả năng làm mất màu nước brom cùng dung dịch kali pemanganat và bị oxi hóa thành axit cacboxylic:

RCH = O + Br₂ + H₂O → R-COOH + 2HBr

Riêng đối với HCHO sẽ xảy ra phản ứng:

HCH=O + 2Br₂ + H₂O → CO₂ + 4HBr

Phản ứng với Cu(OH)₂ ở nhiệt độ cao (andehit + Cu(OH)₂)

R(CHO)x + 2xCu(OH)₂↓ xanh → R(COOH)x + xCu₂O↓ đỏ gạch + 2xH₂O

→ Phản ứng này được dùng để nhận biết anđehit.

* Chú ý: Phản ứng với Cu(OH)₂ thường được thực hiện trong môi trường kiềm nên có thể viết phản ứng dưới dạng:

R(CHO)x + 2xCu(OH)₂ + xNaOH → R(COONa)x + xCu₂O + 3xH₂O

HCOOH, HCOOR, HCOOM, glucozơ, fructozơ, mantozơ cũng có phản ứng này.