Xuân Quỳnh được biết đến là bà hoàng thơ tình với những trang thơ dạt dào cảm xúc, chạm đến trái tim bạn đọc. Bên cạnh đó, truyện ngắn về thiếu nhi cũng để lại nhiều ấn tượng sâu sắc cho đọc giả. Cùng tham khảo bài Phân tích về truyện Con sáo của hoàn của tác giả Xuân Quỳnh để thấy được thông điệp về lòng nhân hậu, sống hoà hợp với thiên nhiên nhé!
Mở bài: Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh, truyện ngắn “Con sáo”, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Thân bài:
+ Hình dáng mong muốn: Một con sáo chân chì, mỏ vàng, lông đen nhánh.
+ Em sẽ bắt châu chấu, mua chuối chín cho sáo ăn, dạy sáo hót tiếng người, sáo sẽ biết chào mỗi khi mẹ Hoàn đi làm về…
+ Chuẩn bị sẵn lồng cho chú sáo của mình.
+ Sốt ruột chờ đếm từng ngày, sợ trời mưa bị hoãn lại thời gian đi mua,... Sự chờ đợi, háo hức, kì vọng của Hoàn về chú sáo bố mua → Sự vô tư, hồn nhiên của Hoàn.
+ Hoàn lặng người vì say mê, ngắm nghía hết con này sang con khác.
+ Khi thấy con sáo mình mơ ước: Ngực em đập mạnh, môi se lại, không nói được lời nào nữa. Em ôm chặt cái lồng có con sáo vào ngực.
+ Niềm vui mừng khôn xiết của Hoàn, em vô cùng trân trọng và yêu mến con sáo thuộc về mình.
+ Diễn biến tâm trạng Hoàn khi thấy chim mẹ bay xung quanh lồng chim sáo con:
+ Dỗ dành sáo con đừng đòi về với mẹ vì mình sẽ nuôi sáo và chiều sáo >< chim sáo vẫn hối hả kêu rối rít, đập cánh loạn xạ
+ Thấy chim mẹ mãi bay theo hai bố con và phản ứng của sáo con, Hoàn im lặng bần thần, đứng im, đầu cúi xuống
→ Hoàn có sự trầm tư, thay đổi suy nghĩ không muốn trói buộc tự do của chú sáo nữa, Hoàn day dứt khi chia cắt mẹ con sáo con,...
+ Hoàn nói với bố quyết định của mình, mặc dù khó khăn, tiếc nuối nhưng em vẫn trả tự do cho sáo con về với mẹ.
=> Hoàn là đứa bé nhân hậu, giàu tình yêu thương đối với động vật, Hoàn không muốn sự ích kỉ của bản thân chia cắt mẹ con chim sáo.
Thông điệp: Hãy biết yêu quý, nhân hậu với mọi thứ xung quanh, sống hoà hợp với thiên nhiên mới là cuộc sống tốt đẹp nhất…
Kết bài: Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Xuân Quỳnh được biết đến là bà hoàng thơ tình với những trang thơ dạt dào cảm xúc, chạm đến trái tim bạn đọc. Bên cạnh đó, truyện ngắn về thiếu nhi cũng để lại nhiều ấn tượng sâu sắc cho đọc giả. Truyện ngắn “Con sáo của Hoàn” là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện thông điệp về lòng nhân hậu, sống hoà hợp với thiên nhiên.
Truyện bắt đầu với mơ ước có một chú chim sáo của chú bé Hoàn. Cậu muốn có một con sáo chân chì, mỏ vàng, lông đen nhánh. Với sự vô tư, chờ đợi, háo hức của mình, Hoàn tự nói với bản thân sẽ bắt châu chấu, mua muối chín cho chim sáo ăn,...Hoàn chuẩn bị sẵn lồng bằng tre, chén gốm đựng nước,....chu đáo cho chú chim của mình. Hoàn đã vô cùng mê sáo đến mức ngay cả trong giấc mơ cậu cũng thấy chú sáo hót bên tai. Một điều đáng mừng hơn nữa là chủ nhật tuần này bố sẽ đưa cậu đi mua chim, Hoàn đã đếm ngược từng ngày để được cùng bố đến nhà bán chim. Cậu đã lo lắng khi trời mưa, sợ bố hoãn ngày đi, cậu cũng sốt ruột khi bố muộn rồi nhưng vẫn còn tiếp khách. Rồi khoảnh khắc mong chờ cũng đã đến, Hoàng bước vào cửa hàng bán chim với sự ngỡ ngàng, mê đắm đến lặng người. Cậu ngắm nghía hết chú chim này đến chú chim khác nhưng vẫn không quên rằng mình vào để mua chú sáo yêu thích của mình. Rồi khi ông chủ mang ra một chú chim sáo đúng như cậu mong muốn: “một chú sáo sậu còn non nhưng đẹp tuyệt. Bộ lông mượt mà đen nhấp nhánh, những chấm trắng nổi bật ở cổ, ở chân, đỏm dáng như thắt nơ và đi tất trắng. Cái mỏ vàng óng ánh, đôi mắt nhỏ trong veo, cái đầu ngẩng cao vừa kiêu hãnh vừa thơ dại”, cậu vui sướng đến mức không nói được lời nào, tim đập mạnh và lập tức ôm cái lồng có sáo vào ngực. Khoảnh khắc này cậu đã chờ rất lâu và bây giờ nó đã trở thành hiện thực. Chúng ta có thể thấy cậu sẽ yêu thương, quý mến chú chim này như thế nào, cậu sẽ nâng niu, chăm sóc chú chim như cậu đã nghĩ trước đây.
Thế nhưng, khi ra khỏi cửa hàng, cậu và bố đã thấy sự hiện diện của một chú chim sáo khác - mẹ của chú sáo con cậu vừa mua. Chim mẹ lao xuống, hót nấc lên như xúc động khi nhìn thấy con mình và sợ hãi, giận dữ khi thấy Hoàn bắt chim con. Thoạt đầu Hoàng vẫn thản nhiên ôm lồng về với bố trong sự vui vẻ vì cậu nghĩ mình sẽ chăm sóc chú sáo tốt hơn mẹ nó, sẽ chiều chuộng chú sáo con như chú sáo muốn. Ngược lại với sự giỗ dành của cậu thì chú chim con “nghển cổ kêu tìm mẹ” và chú chim mẹ vẫn không ngừng bay theo hai bố con. Dường như cậu đã có sự thay đổi suy nghĩ, Hoàn im lặng bần thần, không còn vô tư, vui vẻ như lúc mua sáo nữa. Đặc biệt khi Hoàn thấy chim mẹ khản tiếng gọi con, quên cả sợ lao xuống đập vào xe đạp như cố hết sức, không sợ nguy hiểm để cứu con còn chim con cũng cố thoát ra khỏi lồng đến mức lông rụng xuống thì Hoàn đã hoàn toàn thay đổi ý định. Cậu hỏi bố rằng mình có thể thả con sáo ra không và khi nghe bố hỏi lại, cậu đã gật đầu trong sự tiếc nuối, khó nhọc. Hoàn đã đợi ngày cậu tự tay chăm sóc chú sáo yêu quý của mình như thế mà bây giờ phải quyết định từ bỏ ước mơ đó ngay khi nó sắp thành hiện thực. Cậu thấy thương hai mẹ con chim sáo, cậu không muốn thấy chim con chết khi xa mẹ. Hoàn tự tay mở lồng thả tự do cho sáo con, nhìn sáo con bay về bên mẹ, cậu cũng hạnh phúc, thoải mái mặc dù vẫn có chút tiếc nuối. Hình ảnh bàn tay to lớn của bố nắm bàn tay bé nhỏ của Hoàn cho thấy bố cậu cũng rất đồng tình với quyết định của cậu. Và không chỉ bố cậu mà cả bạn đọc cũng vô cùng khâm phục, yêu mến Hoàn bởi tấm lòng đồng cảm, nhân hậu của em. Hoàn đã không ích kỉ, vì niềm vui bản thân mà chia cắt hai mẹ con sáo, đó là phẩm chất đáng quý mà mỗi ai cũng ngưỡng mộ, noi gương.
Bằng cách kể chuyện tự nhiên, cốt truyện gần gũi, giản dị nhưng giàu ý nghĩa nhân văn sâu sắc, Xuân Quỳnh đã để lại bài học quý giá về lòng cảm thông, nhân ái, yêu thương và sống chan hoà với động vật, thiên nhiên; không vi lợi ích cá nhân mà thờ ơ, vô cảm với mọi thứ xung quanh.