Trình bày sự đa dạng về tập tính và môi trường sống của ngành chân khớp

Chân khớp đa dạng về tập tính và môi trường sống là nhờ: Hệ thần kinh và giác quan phát triển. Đó là trung tâm điều khiển mọi hoạt động phức tạp và đa dạng của Chân khớp, Cấu tạo phân hóa phù hợp với các chức năng khác nhau, giúp chân khớp thích nghi được nhiều môi trường khác nhau.

Câu hỏi: Trình bày sự đa dạng về tập tính và môi trường sống của ngành chân khớp

Trả lời: 

Chân khớp đa dạng về tập tính và môi trường sống là nhờ:

- Hệ thần kinh và giác quan phát triển. Đó là trung tâm điều khiển mọi hoạt động phức tạp và đa dạng của Chân khớp.

- Cấu tạo phân hóa phù hợp với các chức năng khác nhau, giúp chân khớp thích nghi được nhiều môi trường khác nhau.

Ví dụ, chân bơi, chân bò, chân đào bới ... phần phụ miệng thích nghi với kiểu nghiền, kiểu hút ...thức ăn.

Kiến thức vận dụng để trả lời câu hỏi

1. Khái niệm động vật chân khớp

Động vật Chân khớp hay Động vật Chân đốt là những động vật không có xương sống, có một bộ xương ngoài (bộ xương vĩnh viễn), một cơ thể chia đốt và những đốt phụ, thuộc Ngành Chân khớp (Arthropoda)  Ngành này gồm 4 phân ngành (Hexapoda, Chelicerata, Myriapoda và Crustacea) chia thành 15 lớp, và có hơn 1 triệu loài được mô tả, khiến chúng chiếm trên 80% tất cả các sinh vật được tìm thấy, và là một trong hai nhóm động vật thực sự sinh sống được ở môi trường khô – nhóm khác là động vật có màng ối. Chúng có kích thước từ rất nhỏ như sinh vật phù du cho đến chiều dài vài mét.

Ước tính có khoảng 1.170.000 loài động vật chân khớp đã được miêu tả, và chúng chiếm hơn 80% tất cả các loài động vật còn sống đã được biết đến. Một nghiên cứu khác ước tính rằng có khoảng từ 5 đến 10 triệu loài còn tồn tại, bao gồm đã miêu tả và chưa miêu tả. Ước tính tổng số loài còn sống là cực kỳ khó khăn do nó thường phụ thuộc vào một loại các giả thiết để mở rộng quy mô tính toán ở từng khu vực đặc biệt nhân lên cho toàn thế giới. Một nghiên cứu năm 1992 ước tính có 500.000 loài động vật và thực vật ở Costa Rica, trong đó có 365.000 loài là động vật chân khớp.

Chúng là các sinh vật quan trọng trong các hệ sinh thái biển, nước ngọt, đất liền và trong không khí, và là một trong hai nhóm động vật chính đã thích nghi trong các môi trường khô; nhóm còn lại là amniote, là những loài còn sống là bò sát, chim và thú. Một phân nhóm động vật chân khớp là côn trùng, đây là nhóm có nhiều loài nhất trong tất cả các hệ sinh thái trên cạn và nước ngọt. Loài côn trùng nhẹ nhất có khối lượng nhỏ hơn 25 microgram, trong khi loài nặng nhất hơn 70 gram. Một số loài giáp xác thì có kích thước lớn hơn nhiều; như chân của các loài cua nhện Nhật Bản có thể dài đến 4 mét

>>> Xem thêm: Tại sao lại gọi là ngành chân khớp?

2. Cấu tạo động vật chân khớp:

– Mặc dù có hàng triệu loài trên thế giới, nhưng chúng có chung các đặc điểm cấu tạo cơ thể. Tất cả động vật chân khớp đều có bộ khung xương cứng (bộ xương ngoài), cấu tạo chủ yếu từ kitin. Ở một số loài, lipid, protein, và canxi cacbonat cũng đóng vai trò trong bộ xương ngoài. Bộ xương bên ngoài cung cấp khả năng bảo vệ cho chúng cũng như hỗ trợ cho cơ thể phát triển.

– Chúng phát triển cơ thể qua lột xác: Do lớp vỏ kitin có tính đàn hồi kém, nên chân khớp phải lột xác để thay vỏ cũ bằng vỏ mới thích hợp với cơ thể. (2 hình thức: Biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn).

– Cơ thế chúng được chia thành nhiều phân đoạn. Về cơ bản chúng có cấu tạo gồm 3 phần: đầu, ngực và bụng. Tuy nhiên ở một số loài phần đầu và ngực hợp nhất với nhau.

– Arthropods có nghĩa là khớp chân. Ở động vật chân đốt tiền sử, mỗi phân đoạn cơ thể được liên kết với một cặp phụ. Tuy nhiên, động vật chân đốt ngày nay đã biến đổi các phần phụ đó thành miệng, râu hoặc cơ quan sinh sản. Phần phụ của chúng có thể phân nhánh hoặc không phân nhánh.

– Một số động vật chân khớp đã phát triển rất mạnh các cơ quan cảm giác. Hầu hết các loài đều có mắt hợp chất, và nhiều loài cũng có mắt đơn giản (ocelli). Động vật chân đốt có hệ thống tuần hoàn hở (không có mạch máu) bao gồm một ống tim và một hemocoel hở (chứa máu). Động vật chân đốt cũng có phần ruột hoàn chỉnh với hai lỗ, miệng và hậu môn.

3. Vai trò của ngành chân khớp

Với số lượng loài lớn, mỗi loài lại thường sinh ra số lượng cá thể rất lớn nên chân khớp có vai trò thực tiễn to lớn

* Có lợi:

- Làm thực phẩm: tôm, cua

- Thụ phấn cho cây trồng: ong, bướm

- Bắt sâu bọ có hại: nhẹn chăng lưới, bọ cạp

- Nguyên liệu làm mắm: tôm, tép

- Xuất khẩu: tôm hùm, tôm sú

* Có hại:

- Làm hại cây trồng: nhện đỏ

- Làm hại đồ gỗ trong nhà: mối

- Có hại cho giao thông đường thủy: con sun

- Truyền nhiều bệnh nguy hiểm: ruồi, muỗi