Tóm tắt Trưa tha hương (Sơ đồ tư duy, nội dung chính)

Tìm hiểu tác phẩm, tóm tắt Trưa tha hương ngắn gọn nhất. Hướng dẫn cách vẽ sơ đồ tư duy bài Trưa tha hương dễ hiểu bám sát nội dung SGK Ngữ văn 7 Cánh diều.

1. Trưa tha hương

Có một buổi trưa lung linh năng làm cho tôi nhớ quê hương vô hạn. Một buổi trưa ở Chúp

Nguyên hôm đó là một ngày nghĩ. Tôi đạp xe sang thăm Chúp ở bên kia bờ Cửu Long Giang. Tôi nghĩ chân ở một gia đỉnh người bạn Nam Kỷ. Sau bữa cơm trưa, ai nấy đều sửa soạn đi nghỉ. Bạn tôi ném cho một cái gối lớn để tôi nằm trên một cái ghẻ tràng ky trong phòng khách và sau khi đã khép bớt cửa sổ cho đỡ chói, anh mỉm cười nhìn tôi cỏ ý chúc ngủ ngon, rỏi sang phòng bên cạnh.

Trong phỏng bảy giờ tôi mát. Tôi nằm luồn hai tay đuổi gảy, miệng côn ngậm

tăm, vân vơ đợi giấc ngủ đến. Giờ phút ấy là giờ phút mở người ta thấy tâm hồn thành thơi, trồng rồng, không biết nghĩ cái gì. [... ]

Một cảnh cửa sổ bếp còn mở. Ngoài vườn, nẵng đẹp võ ngân. Khung cửa sổ đen xanh cắt lên vườn chuối một bức tranh mùa hạ nên thơ. Nẵng sưởi trên tàu chuỗi xanh non, chế xanh trong, chỗ lắng bỏng như mạ bạc, phản chiếu lên trần bếp một thứ ánh sáng rất dịu, xanh mướt và thái bình. Một con chim nào hót lảnh lót trong rừng cao su xa xa.. . tôi lại im lặng. Mọi vật, dưới nẵng, thỉu thu sắp chim trong một giác ngủ nặng nẻ. Thỉnh thoảng có hơi gió nhẹ lay động tàu chuối ngoài cửa sổ làm biến đối, chập chờn cải màu xanh dịu trên rèm cửa.

Bỗng nhiên, ở bên trải, ngoài hiên rộng, nổi lên tiếng võng đưa. Tiếng dây thừng căng thẳng cọ vào guốc võng kéo tụt, nghe buồn nản lạ. Bên ngoài, nẵng lung linh. Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hôn. Tôi năm không yên, phải nghiêng mình áp má lên gồi vì xúc động. Một cảm giác gì rất quen thuộc, rât xưa, xâm chiếm tâm hôn tôi, hình như bao lâu chưa GặP. Rồi một giọng ru em nói lên - một giọng người Bắc:

Cái cò lặn lội bờ ao

Ăn sung thì chát, ăn đào thì chua.

À ơi ơi... À ời ời

Tiếng hát ngừng ru. Trong im lặng, nắng như rung rinh vì vang tiếng võng đưa kéo kẹt.

Tự nhiên tối nhớ nhà. Phải chẳng tôi đã gặp lịnh hồn của đất nước. Hình như xa lắm, đã lâu rồi, ở mãi tít phương Bắc, trong gia định tối cũng có những buổi trưa oi ả với tiếng võng đêu đều... Khi cha tôi cảm tờ bão vào buông đề nghỉ trưa, mẹ tôi bảo vú em():

- Ru em ngủ, đừng đẻ nó khỏe cho ông nghỉ trưa.

Thẻ rồi vú em âm em tôi lên võng.

Thẻ rỏi tiếng kẽo kẹt nói lên cùng với tiếng ru êm não nẻ, trong kỈu mẹ tôi ra sản phơi nết mẫu cai quản ảo của người nhà Mới giặt. Màu trắng của vải tưới ra ngoài năng cũng sáng chói lên và hắt vào buồng học của tôi như cải dòng ảnh sảng gờn gợn, rung rinh chảy trên mảnh tường xa xôi là bên Chúp nảy. 

Tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ. Và ngạc nhiên sao lại nằm ở đây, ở chốn rừng rủ này. Thi ra tôi đã phải đi mắt hàng ngàn cây số mới nhận thấy ở giữa gia đỉnh người cãi hạnh phúc hàng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi. [... ]

Tiếng ru đều đều hoả với tiếng võng kẽo kẹt có một cái gì đặc biệt Việt Nam - nhất là một buổi trưa ở chốn xa xôi, nghe một câu hát ru của quê hương minh, thâm thía và buồn mang mang quái

Qua bao thẻ kỉ, tâm hồn người nhà quê Việt Nam vẫn còn nguyên vẹn trong câu hát ru em. [... |

Trưa hôm nay, ôm con người, chắc lòng quê xúc động. người ấy cất tiếng ru: 

Cò về nuôi cái cùng con

Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng

Cao Bằng xa lắm... anh ơi!

Rồi một lúc lâu. lại tiếp giọng thiết tha, man mác một niềm nhớ tiếc:

Khi đi trúc mới mọc măng

Khi về trúc đã cao bằng ngọn tre

Tôi bỗng thấy tâm hồn bớt cô đơn hơn một chút. Bởi vi ở chốn xa lạ này, bên vách kia còn có một linh hồn cö đơn hơn, lạnh lùng hơn, nhưng âm thâm, tắm tôi hơn, cho nên tha hương hơn nữa...

Có tiếng đứa nhỏ cựa mình khóc. Tức thi tiếng võng kẽo kẹt đưa nhanh hơn, và tiếng ru lại nồi lên vồn vã:

À ơi ơi... À ời ời...

Đầu năm ăn quả thanh yên

Cuối năm ăn bưởi cho nên đèo bòng"...

Vì cam cho quýt đèo bòng

Vì em nhan sắc cho lòng anh mê...

Lạ chưa!

Thi ra cô thôn nữ vui vẻ, nhí nhảnh, tra hát ví vân còn sống trong lòng người đánh võng.

Rồi xử Bắc, với những làng tre xanh trên ruộng lửa, với các cổ thôn nữ khăn mö qua, những đêm trắng trai gái hát trông quân, Những đêm chèo vào ngày đám tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đây thi vị ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tắt cả những cải gì rất đẹp của quê hương đều lần lượt hiện về trong lòng tôi vi câu hát...

Thi ra, cho củ cỏ đi quanh thế giới này đi nữa, trong khi Trái Đất mang ta, ta cũng mang trong lòng cả một thế giới.

Dù qua không gian, qua thời gian. ta vẫn còn một chút gì riêng biệt của ta. Tiếng nói có trọ trẹ, giọng có pha, nhưng tâm hồn vẫn vậy. [... ]

17-7-1843

(Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 30A. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội. 1995)

2. Tóm tắt Trưa tha hương

“Trưa tha hương” thuật lại nỗi nhớ quê hương da diết của một người con lâu ngày rời xa quê hương. Vào một buổi trưa ở Chúp, khi chứng kiến không gian quen thuộc, giản dị, gần gũi và đặc biệt khi được nghe tiếng hát ru của một người giọng Bắc. Nhân vật tôi bỗng nhớ lại những kỉ niệm ngày thơ ấu ở nơi quê nhà. Nhớ lại những dấu ấn thân thuộc mà dù đi tới đâu cũng không thể quên.

3. Giá trị nội dung Trưa tha hương

Thuật lại nỗi nhớ quê hương da diết của một người con lâu ngày rời xa quê hương. Chỉ với những âm thanh quen thuộc, đơn sơ, mộc mạc, đã gợi lại trong trái tim những kỉ niệm xưa cũ không thể nào quên.

4. Sơ đồ tư duy Trưa tha hương

>>>Xem thêm: Tác giả - Tác phẩm: Trưa tha hương Ngữ văn 7 Cánh diều.