Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 14 ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 14 ngắn nhất Chân trời sáng tạo. Tổng hợp, tóm lược nội dung Bài 14: Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại trang 82, 83, 84, 85, 86 dễ hiểu.

Bài 14. Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại trang 82, 83, 84, 85, 86 Lịch sử 10 - Kết nối tri thức

>>> Xem thêm: Soạn Sử 10 Bài 14: Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại

I. Hành trình phát triển

Quá trình hình thành nền văn minh Đông Nam Á bắt đầu từ đầu Công nguyên cho tới đến thế kỉ X

- Từ đầu Công nguyên, nhiều quốc gia sơ kì hình thành và phát triển ở Đông Nam Á. Đây là thời kì dung hợp giữa nền văn hóa bản địa với văn hóa Ấn Độ tạo nên bước phát triển mới của nền văn minh Đông Nam Á. 

- Từ thế kỉ VII đến thế kỉ X, nhiều nước Đông Nam Á đã hình thành các quốc gia “dân tộc”. Đây là giai đoạn Đông Nam Á chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ văn hóa Trung Hoa và Ấn Độ. 

- Đặc biệt, Phật giáo được truyền bá mạnh mẽ ảnh hưởng tới mọi mặt trong đời sống tinh thần, văn hóa- xã hội ở nhiều nước. 

Tiến trình phát triển của văn minh Đông Nam Á thời trung đại trải qua 2 giai đoạn:

- Giai đoạn từ thế kỉ X đến thế kỉ XV: Đây là giai đoạn mà nhiều nước ở Đông Nam Á phát triển mạnh mẽ, nền kinh tế ổn định và xã hội có nhiều sự tiến bộ. Sự tiếp biến có sáng tạo và chọn lọc những văn hóa tù Trung Quốc và Ấn Độ để giúp cho nền văn minh ĐNA phát triển với nhiều thành tựu rực rỡ. 

- Giai đoạn từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX: Từ thế kỉ XVI, nhiều nước ở ĐNA bước vào thời kì khó khăn, suy thoái kinh trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, ĐNA còn phải đối mặt với sự đe dọa độc lập của chủ nghĩa thực dân phương Tây. Văn hóa phương Tây từng bước ảnh hưởng đến khu vực và xuất hiện thêm nhiều thành tựu mới. Đây là giai đoạn văn minh Đông Nam Á có những chuyển biến quan trọng cho sự phát triển của khu vực ở những thời kì tiếp theo. 

II. Thành tựu văn minh tiêu biểu 

1. Tín ngưỡng, tôn giáo

- Do nền nông nghiệp trồng lúa nước là đặc trưng kinh tế của các quốc gia ĐNA nên tín ngưỡng bản địa của cư dân cũng gắn liền với nó. Cư dân ĐNA thời các con vật gần gũi với cuộc sống nông nghiệp, thờ thần lúa... 

- Tín ngưỡng phồn thực – tục cầu sinh sôi nảy nở phổ biến rộng rãi ở ĐNA dưới hình thức thờ sinh thực khí, quan niệm về âm dương...

- Cư dân ĐNA cũng có tín ngưỡng phong tục thờ cúng tổ tiên, những vị thần có công lao với đất nước. 

2. Chữ viết và văn học

* Chữ viết

Các nước Đông Nam Á đã tiếp thu và học hỏi nhiều chữ viết từ bên ngoài và sáng tạo nên chữ viết riêng cho dân tộc của mình: Việt Nam tiếp nhận chữ Hán của Trung Quốc để tạo nên chữ Nôm, chữ Phạn của Ấn Độ được du nhập vào thế kỉ III - IV để tạo nên chữ Chăm-pa cổ....Từ thế kỉ XVI trở đi, chữ viết của nhiều quốc gia ĐNA được La-tinh hóa và được sử dụng đến ngày nay.

* Văn học

Cơ sở hình thành nền văn học (văn học dân gian và văn học viết) ở khu vực Đông Nam Á:

- Trước khi tiếp xúc với nền văn hóa lớn phương Đông như Ấn Độ, Trung Quốc thì văn học ĐNA đã hình thành trên cơ sở văn hóa nói chung của ĐNA thời tiền sử, đó là nền văn minh nông nghiệp lúa nước. Đây là nền tàng định hình cho sự phát triển văn hóa tinh thần, văn hóa vật chất, đời sống tâm linh, tư duy triết lý của người dân ĐNA. 

- Trên cơ sở văn minh nông nghiệp lúa nước, văn học dân gian và văn học viết sinh sôi nảy nở. Văn học viết tuy ra đời muộn hơn song nó lại phát triển vô cùng mạnh mẽ với những đề tài “điển tích văn học” từ nước ngoài cũng như khai thác các tác phẩm trong nước. 

3. Kiến trúc và điêu khắc

- Đặc trưng của nghệ thuật điêu khắc ở Đông Nam Á thời cổ - trung đại chịu ảnh hưởng rõ nét của tôn giáo Trung Quốc và Ấn Độ, phát triển tới trình độ cao với nhiều tác phẩm nổi bật như: tượng Phật, phù điêu, bức chạm nổi...Các tác phẩm này đều thể hiện sinh động, chân thực cảm nhận của người dân về các vị thần. 

- Các tác phẩm điêu khắc phần lớn được dựa theo hình tượng các vị thần và phật của tôn giáo Ấn Độ. 

- Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của kiến trúc Ấn Độ (kiến trúc Hin-đu giáo và Phật giáo) và kiến trúc Hồi giáo; phổ biến nhất chính là kiểu kiến trúc tháp vuông hay hình chữ nhật (điển hình là tháp Chăm ở Việt Nam và Ăng-co Vát ở Campuchia).

- Đặc trưng phổ biến của kiến trúc Phật giáo là kiểu kiến trúc Xơ-tu-pa (tháp).

- Trong quá trình giao thoa văn hóa bản địa và văn hóa các nước phương Đông, cư dân Đông Nam Á đã khéo léo kết hợp để sáng tạo nên những yếu tố văn hóa độc đáo của từng dân tộc. Cư dân Đông Nam Á đã xây dựng nên những công trình nghệ thuật, kiến trúc điêu khắc riêng cho dân tộc của mình. 

>>> Xem trọn bộ: Tóm tắt lý thuyết Sử 10 ngắn gọn Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 14 Chân trời sáng tạo trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!