Tơ thiên nhiên là gì, Các loại tơ thiên nhiên?

Câu hỏi: Tơ thiên nhiên là gì? Các loại tơ thiên nhiên?

Trả lời: 

Tơ thiên nhiên là những vật liệu polime lấy từ nguồn động vật, thực vật hoặc khoáng vật, có thể sử dụng trực tiếp làm tơ không cần phải chế biến thêm bằng phương pháp hóa học. 

Trong số hơn 125 dạng tơ, nằm trong sự phân loại của dạng tơ thiên nhiên thì chỉ có 5 dạng có khả năng kéo thành sợi là bông, len, tơ tằm, gai và amiang

Các loại tơ thiên nhiên: quan trọng nhất là bông, len, tơ tằm.

Cùng Top lời giải tìm hiểu về Tơ thiên nhiên và các bài tập phân biệt tơ nhé

1. Định nghĩa

 Tơ thiên nhiên là những vật liệu polime lấy từ nguồn động vật, thực vật hoặc khoáng vật, có thể sử dụng trực tiếp làm tơ không cần phải chế biến thêm bằng phương pháp hóa học

2. Phân loại

Quan trọng nhất là bông, len, tơ tằm.

- Bông: được lấy từ quả bông, có thành phần chủ yếu là xenlulose (95-98%), thường có lẫn những lượng nhỏ protein, pectin, sáp... Nó bền vững với tác dụng của kiềm, có tính dẫn nhiệt, chịu đựng được nhiệt độ cao, dễ nhuộm. Với những ưu điểm trên nên sợi bông vẫn giữ được vai trò trong kĩ nghệ dệt.

- Len: là một polipeptit hoặc poliamit phức tạp, trong phân tử chứa khoảng 20 α-amino axit thường được chế từ lông động vật như cừu, thỏ,.. Len có tính cách nhiệt tốt, đàn hồi, dễ nhuộm màu, bền đối với tác dụng của nhiều dung môi, ít bền với nhiệt và ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, ưu điểm của len vẫn vượt xa nhiều loại tơ khác nên len vẫn được sử dụng rộng rãi để may quần áo, chăn, mũ, thảm, đệm...

- Tơ tằm: thành phần chính của tơ tằm là polipeptit, chủ yếu do các amino axit glyxin, alanin, serin và tyrosin tạo nên, trong đó glyxin và alanin chiếm tới 75% khối lượng tơ và tỉ lệ của hai amino axit này là 2:1.

Tơ tằm có độ bền cao, dẫn nhiệt kém, mềm mại, ống ả, bền vững với nhiệt nên hiện nay vẫn đóng vai trò quan trọng trong kĩ nghệ dệt.

3. Các bài tập về phân loại Tơ hay

*Tóm tắt lý thuyết

1. Khái niệm

Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định

2. Phân loại

Loại tơ		Nguồn gốc	Ví dụ
Tơ thiên nhiên		Có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp	Bông, len, tơ tằm
Tơ hóa học	Tơ tổng hợp	Polime được tổng hợp bằng phản ứng hóa học	Tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic (nitron, vinilon), tơ lapsan,...
	Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo	Chế biến polime thiên nhiên bằng phương pháp hóa học	Tơ visco, tơ xenlulozo, axetat

3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp

a) Tơ poliamit (có nhiều nhóm amit –CO–NH–)

b) Tơ polieste (có nhiều nhóm este)

c) Tơ vinylic (có nhiều nhóm polivinyl)

Ví dụ minh họa

Câu 1: Tơ visco không thuộc loại

A. tơ hóa học    

B. tơ tổng hợp.    

C. tơ bán tổng hợp.    

D. tơ nhân tạo.

Đáp án: B

Câu 2: Tơ nilon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng

A. trùng hợp giữa axit ađipic và hexametylen điamin

B. trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylen điamin

C. trùng hợp từ caprolactan

D. trùng ngưng từ caprolactan

Đáp án: B

Nilon-6,6 được điều chế bằng cách trùng ngưng hexametylenđiamin và axit ađipic.

Câu 3: Quá trình điều chế tơ nào dưới đây là quá trình trùng hợp ?

A. tơ nitron (tơ olon) từ acrilo nitrin.

B. tơ capron từ axit -amino caproic.

C. tơ nilon-6,6 từ hexametilen diamin và axit adipic.

D. tơ lapsan từ etilen glicol và axit terephtalic

Đáp án: A

Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome), giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử rất lớn (polime).

Điều chế tơ nitron (tơ olon) từ acrilonitrin là quá trình trùng hợp

Câu 4: Tơ sợi axetat được sản xuất từ:

A. Visco     

B. Vinyl axetat

C. Axeton     

D. Este của xenlulozơ và anhiđrit axetic

Đáp án: D

Tơ axetat được sản xuất từ xenlulozơ và anhiđrit axetic:

[C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 3n(CH₃CO)₂O → [C₆H₇O₂(CH₃COO)₃]_n + 3nCH₃COOH

Câu 5: Tơ enang được tổng hợp từ nguyên liệu nào sau đây ?

A. H₂N_-(CH₂)_3-COOH    

B. H₂N_-(CH₂)_4-COOH    

C. H₂N_-(CH₂)_5-COOH    

D. H₂N_-(CH₂)_6-COOH

Đáp án: D

Nilon-7 được điều chế bằng cách trùng ngưng axit 7-aminoheptanoic.

nH₂N_-(CH₂)_6-COOH

Bài tập vận dụng

Bài 1: Tơ nilon thuộc loại:

A. tơ nhân tạo.    

B. tơ thiên nhiên.    

C. tơ polieste.    

D. tơ poliamit.

Đáp án: D

Tơ nilon thuộc loại tơ poliamit do có liên kết CO-NH

Bài 2: Trong số các loại to sau: tơ tằm, tơ visco, tơ nilon -6,6, tơ axetat, tơ capron, tơ enang; những loại tơ thuộc loại tơ nhân tạo là:

A. tơ tằm và tơ enang.    

B. tơ visco và tơ nilon -6,6.

C. tơ nilon -6,6 và tơ capron.    

D. tơ visco và tơ axetat.

Đáp án: D

Tơ nhân tạo (hay tơ bán tổng hợp) là tơ visco và tơ axetat.

Bài 3: Polime nào sau đây là nguyên liệu để sản xuất tơ visco ?

A. xenlulozơ    

B. caprolactam.

C. axit terephtalic và etilenglicol.    

D. vinyl axetat

Đáp án: A

Xenlulozơ là nguyên liệu để sản xuất tơ visco

Bài 4: Tơ lapsan thuộc loại tơ:

A. poliamit.    

B. polieste.    

C. poliete.    

D. vinylic.

Đáp án: B

Tơ lapsan (-OCH₂-CH₂OOC-C₆H₄-CO-)_n thuộc loại tơ polieste

Bài 5: Tơ nào sau đây thuộc loại tơ bán tổng hợp (tơ nhân tạo)?

A. Bông.   

B. Tơ visco.    

C. Tơ nilon-6,6.    

D. Tơ tằm.

Đáp án: B

Tơ visco thuộc loại tơ bán tổng hợp

Bài 6: Trong số các polime: tơ tằm, sợi bông, len, tơ enang, tơ visco, nilon-6,6, tơ axetat, loại tơ có nguồn gốc xenlulozơ là:

A. Tơ tằm, sợi bông,nilon-6,6    

B. Sợi bông, len, nilon-6,6

C. Tơ visco, nilon-6,6, tơ axetat    

D. Sợi bông, tơ axetat, tơ visco

Đáp án: D

Sợi bông là tơ thiên nhiên có nguồn gốc xenlulozơ.

Tơ axetat, tơ visco là các loại tơ bán tổng hợp có nguồn gốc từ xenlulozơ.

Bài 7: Polime nào sau đây có tên gọi "tơ nilon" hay "olon" được dùng dệt may quần áo ấm?

A. Poli(metylmetacrylat)    

B. Poliacrilonitrin

C. Poli(vinylclorua)    

D. Poli(phenol-fomanđehit)

Đáp án: B

Bài 8: Cho các loại tơ: bông, tơ capron, tơ xenlulozơ axetat, tơ tằm, tơ nitron, nilon-6,6. Số tơ tổng hợp là

A. 5.    

B. 2.    

C. 3.    

D. 4.

Đáp án: C

Bông, tơ tằm thuộc loại tơ thiên nhiên

Tơ xenlulozo axetat thuộc loại tơ nhân tạo

Tơ capron, tơ nitron, nilon-6,6 thuộc loại tơ tổng hợp

Bài 9: Nilon–6,6 là một loại

A. tơ axetat.    

B. tơ poliamit.   

C. polieste.    

D. tơ visco.

Đáp án: B

Nilon–6,6: [-HN-(CH₂)₆-NH-OC-(CH₂)₄-CO-]_n là một tơ poliamit do có liên kết CO-NH

Bài 10: Tơ capron thuộc loại

A. tơ poliamit.    

B. tơ visco.    

C. tơ polieste.    

D. tơ axetat.

Đáp án: A

Tơ capron [-HN-(CH₂)₆-CO-]_n là một tơ poliamit do có liên kết CO-NH