Tơ là gì? Phân loại tơ?

Câu hỏi: Tơ là gì? Phân loại tơ?

Trả lời: 

- Tơ là những polime thiên nhiên hay tổng hợp có cấu tạo mạch thẳng và có thể kéo dài thành sợi. 

- Tơ hóa học có nhiều ưu điểm hơn tơ thiên nhiên, chúng thường bền, đẹp, dễ giặt, khi giặt dễ sạch, phơi mau khô.

Phân loại tơ

Loại tơ		Nguồn gốc	Ví dụ
Tơ thiên nhiên		Có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp	Bông (xenlulozo), len, tơ tằm
Tơ hóa học	Tơ tổng hợp	Polime được tổng hợp bằng phản ứng hóa học	Tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic (nitron, vinilon), tơ lapsan,…
	Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo	Chế biến polime thiên nhiên bằng phương pháp hóa học	Tơ visco, tơ xenlulozo axetat,

Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu thêm kiến thức về Tơ nhé!

1. Thế nào là tơ?

- Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định.

- Trong tơ, những phân tử polime có mạch không phân nhánh xếp song song với nhau. Polime đó phải rắn, tương đối bền với nhiệt, với các dung môi thông thường, mềm, dai, không độc và có khả năng nhuộm màu.

2. Phân loại tơ

Loại tơ		Nguồn gốc	Ví dụ
Tơ thiên nhiên		Có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp	Bông (xenlulozo), len, tơ tằm
Tơ hóa học	Tơ tổng hợp	Polime được tổng hợp bằng phản ứng hóa học	Tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic (nitron, vinilon), tơ lapsan,…
	Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo	Chế biến polime thiên nhiên bằng phương pháp hóa học	Tơ visco, tơ xenlulozo axetat,

3. Một số loại tơ tổng hợp và tơ nhân tạo thường gặp

a. Tơ tổng hợp:

* Tơ nilon-6,6 (tơ poliamit): Có nhiều nhóm amit – CO – NH – 

– Tơ nilon-6,6 có tính dai bền, mềm mại óng mượt, ít thấm nước, giặt mau khô nhưng kém bền với nhiệt, với axit và kiềm.

* Tơ lapsan (tơ polieste)

* Tơ nitron (hay olon) 

- Tơ nitron thuộc loại tơ vinylic được tổng hợp từ vinyl xianua (hay acrilonitrin) nên được gọi poliacrilonitrin :

- Tơ nitron dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt nên thường được dùng để dệt vải may quần áo hoặc bện thành sợi “len” đan áo rét.

b. Tơ nhân tạo:

* Tơ Clorin: Được điều chế theo phản ứng PVC + Cl₂  có nguồn gốc là tơ tổng hợp, cấu trúc mạch thẳng (poli Vinylic).

* Tơ axetat: Là hỗn hợp gồm xenlulozơ diaxetat ([C₆H₇O₂(OH)(OOCCH₃)₂]_n) và xenlulozơ triaxetat ([([C₆H₇O₂(OOCCH₃)₃]_n nguồn gốc tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo.

* Tơ visco: Hòa tan xenlulozơ trong NaOH loãng sau đó thu được một dung dịch keo rất nhớt đó chính là visco.

4. Ứng dụng của Tơ trong đời sống

5. Bài tập

Bài tập 1: Tơ visco không thuộc loại

A. tơ hóa học    

B. tơ tổng hợp.    

C. tơ bán tổng hợp.    

D. tơ nhân tạo.

Đáp án đúng: B. tơ tổng hợp

Giải thích: Tơ visco thuộc loại tơ bán tổng hợp ( tơ nhân tạo), xuất phát từ xenlulozo. hay còn gọi là tơ hóa học.

Bài tập 2: Tơ sợi axetat được sản xuất từ:

A. Visco

B. Vinyl axetat

C. Axeton

D. Este của xenlulozơ và anhiđrit axetic

Đáp án đúng: D. Este của xenlulozơ và anhiđrit axetic 

Giải thích: Tơ axetat được sản xuất từ xenlulozơ và anhiđrit axetic:

Bài tập 3: Quá trình điều chế tơ nào dưới đây là quá trình trùng hợp ?

A. tơ nitron (tơ olon) từ acrilo nitrin.

B. tơ capron từ axit -amino caproic.

C. tơ nilon-6,6 từ hexametilen diamin và axit adipic.

D. tơ lapsan từ etilen glicol và axit terephtalic

Đáp án đúng: A. tơ nitron (tơ olon) từ acrilo nitrin.

Giải thích: Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome), giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử rất lớn (polime).

Điều chế tơ nitron (tơ olon) từ acrilonitrin là quá trình trùng hợp

Bài tập 4: Cacbohidrat nào sau đây được dùng làm nguyên liệu sản xuất tơ visco?

A. Saccarozơ

B. Tinh bột

C. Glucozơ

D. Xenlulozơ

Đáp án đúng: D. Xenlulozơ

Giải thích: Tơ visco được tạo thành từ phản ứng giữa xenlulozơ với CS₂ và NaOH tạo thành một dung dịch nhớt gọi là visco. Bơm dung dịch này qua những lỗ rất nhỏ rồi ngâm trong dung dịch H₂SO₄ tạo thành tơ visco.

Bài tập 5: Trong số các polime: tơ tằm, sợi bông, len, tơ enang, tơ visco, nilon-6,6, tơ axetat, loại tơ có nguồn gốc xenlulozơ là:

A. Tơ tằm, sợi bông,nilon-6,6    

B. Sợi bông, len, nilon-6,6

C. Tơ visco, nilon-6,6, tơ axetat    

D. Sợi bông, tơ axetat, tơ visco

Đáp án đúng: D. Sợi bông, tơ axetat, tơ visco

Giải thích: Sợi bông là tơ thiên nhiên có nguồn gốc xenlulozơ.

Tơ axetat, tơ visco là các loại tơ bán tổng hợp có nguồn gốc từ xenlulozơ.

Bài tập 6: Tơ nilon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng

A. trùng hợp giữa axit ađipic và hexametylen điamin

B. trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylen điamin

C. trùng hợp từ caprolactan

D. trùng ngưng từ caprolactan

Đáp án đúng: B. trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylen điamin

Giải thích:  Nilon-6,6 được điều chế bằng cách trùng ngưng hexametylenđiamin và axit ađipic