Tơ hóa học là gì

Tơ hóa học gồm:

- Tơ tổng hợp (chế tạo từ các polime tổng hợp) như các poliamit (nilon, capron) tơ vivylic (tơ nilon)

- Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo (xuất phát từ polime thiên nhiên nhưng được chế biến thêm bằng phương pháp hóa học) như tơ visco, tơ xenlulozơ axetat.

1. Khái niệm và phân loại

- Polime là những chất có phân tử khối rất lớn do nhiều mắt xích liên kết với nhau tạo nên.

- Ví dụ:

Polietilen: (−CH₂−CH₂−)n

Nilon-6: (−NH[CH₂]₅−CO−)n

- Hệ số n được gọi l hệ số polime hay độ polime hoá

+ Khi n = 1 gọi l monome ví dụ: (−CH₂−CH₂−)

+ Khi n lớn gọi là l polime ví dụ (−CH₂−CH₂−)n

- Dựa vào nguồn gốc, polime được phân thành hai loại chính:

+ Polime thiên nhiên (có sẵn trong tự nhiên): tinh bột, xenlulozơ, tơ tằm, cao su thiên nhiên...

+ Polime tổng hợp (do con người tổng hợp từ các chất đơn giản): poli etilen, cao su buna, poli (vinyl clorua)...

2. Cấu tạo và tính chất của polime

- Phân tử polime được cấu tạo bởi nhiều mắt xích liên kết với nhau.

- Ví dụ:

- Các mắt xích liên kết với nhau tạo thành mạch thẳng hoặc mạch nhánh. Mạch phân tử polime có thể liên kết với nhau bằng cầu nối là các nhóm nguyên tử, tạo ra mạng không gian.

Ví dụ:

3. Tính chất vật lí của polime

- Hầu hết polime là những chất rắn, không bay hơi, không có nhiệt độ nóng chảy xác định .

- Đa số polime không tan trong các dung môi thông thường .

- Nhiều polime có tính dẻo, tính đàn hồi, cách điện, cách nhiệt ,..

4. Ứng dụng của polime

a) Chất dẻo là một loại vật liệu chế tạo từ polime và có tính dẻo

- Thành phần chủ yếu của chất dẻo là polime, có thể có một số chất khác như: chất hóa dẻo, chất độn, chất phụ gia

- Chất phụ gia: để tạo màu, tạo mùi, tăng độ bền đối với môi trường.

- Chất dẻo có nhiều ưu điểm nhẹ, bền, cách điện, cách nhiệt, dễ gia công,...

- Ngày nay chất dẻo đã thay thế kim loại, sành sứ, thủy tinh trong nhiều lĩnh vực

b) Tơ là những polime thiên nhiên hay tổng hợp có cấu tạo mạch thẳng và có thể kéo dài thành sợi

- Tơ được phân thành: tơ thiên nhiên và tơ hóa học

+ Tơ hóa học được sản xuất với số lượng rất lớn

c) Cao su là polime thiên nhiên hay tổng hợp có tính đàn hồi

- Cao su được phân thành cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp

- Phổ biến trong cao su tổng hợp là cao su cao su buna

- Ưu điểm của cao su là tính đàn hồi, không thấm nước, không thấm khí,...

- Cao su được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực

5. Bài tập vận dụng về polime

a) Phương pháp giải

Bước 1: Lập sơ đồ điều chế polime từ chất đã cho:  nX=X  →  (-X-X-)_n

Bước 2: Biểu diễn các đại lượng, ghi nhớ các công thức sau:

+ nmắt xích polime = n . npolime

+ mpolime = n . Mmắt xích

Bước 3: Tính theo yêu cầu của bài toán.

- Trong nhiều trường hợp, có thể dùng định luật bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố để giải nhanh

b) Bài tập về polime

Câu 1. Chọn câu đúng nhất trong các câu sau:

A. Polime là những chất có phân tử khối lớn.

B. Polime là những chất có phân tử khối nhỏ.

C. Polime là những chất có phân tử khối rất lớn do nhiều loại nguyên tử liên kết với nhau tạo nên.

D. Polime là những chất có phân tử khối rất lớn do nhiều mắt xích liên kết với nhau tạo nên

Câu 2. Hãy chọn những từ thích hợp rồi điền vào các chỗ trống:

a. Polime thường là chất…. không bay hơi.

b. Hầu hết các polime đều…… trong nước và các dung môi thông thường.

c. Các polime có sẵn trong tự nhiên gọi là polime…. còn các polime do con người tổng hợp ra từ các chất đơn giản gọi là polime….

d. Polietilen và poli (vinyl clorua) là loại polime…. còn tinh bột và xenlulozơ là loại polime….

Trả lời:

a. Polime thường là chất rắn không bay hơi.

b. Hầu hết các polime đều không tan trong nước và các dung môi thông thường.

c. Các polime có sẵn trong thiên nhiên gọi là polime thiên nhiên còn các polime do con người tổng hợp ra từ các chất đơn giản gọi là polime tổng hợp.

d. Polietilen và poli(vinyl clorua) là loại polime tổng hợp còn tinh bột và xenlulozơ là loại polime thiên nhiên.

Câu 3. Trong các phân tử polime sau: polietilen, xenlulozơ, tinh bột (amilopectin), poli (vinyl clorua), những phân tử polime nào có cấu tạo mạch giống nhau ? Hãy chỉ rõ loại mạch của các phân tử polime đó.

Trả lời:

Polietilen, xenlulozơ, poli (vinyl clorua) đều là mạch thẳng. Tinh bột (amilopectin) có cấu tạo mạch nhánh.