Tính chất vật lý của xenlulozo

Câu hỏi: Tính chất vật lý của xenlulozo là gì?

Trả lời:

- Xenlulozơ là chất rắn hình sợi, màu trắng, không mùi, không vị, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng, tan trong dung môi hữu cơ thông thường như ete, benzen,...

Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về Xenlulozo nhé.

I. Cấu trúc phân tử

    - Công thức phân tử: (C₆H₁₀O₅)_n

    - Xenlulozơ là một polime hợp thành từ các mắt xích β – glucozơ bởi các liên kết β – 1,4 – glicozit

    - Mỗi mắt xịch C₆H₁₀O₅ có 3 nhóm OH tự do nên có thể viết công thức cấu tạo của xenlulozo là [C₆H₇O₂(OH)₃]_n

II. Tính chất vật lí và trạng thái tự nhiên

– Tinh bột là chất rắn vô định hình, màu trắng, không tan trong nước nguội

– Trong nước nóng từ 65^oC trở lên, tinh bột chuyển thành dung dịch keo (hồ tinh bột)

– Tinh bột có nhiều trong các loại ngũ cốc, củ (khoai, sắn), quả (táo, chuối)…

III. Tính chất hóa học

    Tương tự tinh bột, xenlulozơ không có tính khử; khi thủy phân xenlulozơ đến cùng thì thu được Glucozơ. Mỗi mắt xích C₆H₁₀O₅ có 3 nhóm OH tự do nên xenlulozơ có tính chất của ancol đa chức.

1. Phản ứng của polisaccarit (thủy phân)

    - Xảy ra khi đun nóng xenlulozơ với dung dịch axit vô cơ

    - Phản ứng cũng xảy ra nhờ enzim xenlulaza (trong dạ dày trâu, bò...). Cơ thể con người không đồng hóa được xenlulozơ

2. Phản ứng của ancol đa chức

    - Với HNO₃/H₂SO₄ đặc (phản ứng este hóa):

    - Xenlulozơ không phản ứng với Cu(OH)₂, nhưng tan được trong dung dịch [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (nước Svayde) tạo chất lỏng nhớt dùng để tạo tơ đồng - amoniac.

IV. Ứng dụng của xenlulozo

- Các vật liệu chứa nhiều xenlulozo như tre, gỗ, nứa...thường được dùng làm vật liệu xây dựng gia đình. 

- Xenlulozo nguyên chất và gần nguyên chất được chế tạo thành sợi, tơ, giấy viết, giấy làm bao bì, xenlulozo trixetat làm thuốc súng không khối và chế tạo phim ảnh. Thủy phân xenlulozo sẽ được gulozo làm nguyên liệu sản xuất etanol. 

V. Bài tập về Xenlulozo

Bài 1: Thủy phân m (gam) xenlulozơ trong môi trường axit. Sau một thời gian phản ứng, đem trung hòa axit bằng kiềm, sau đó cho hỗn hợp tác dụng hoàn toàn với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thu được m (gam) Ag. Xác định hiệu suất của phản ứng thủy phân xenlulozơ ?

A. 80%.        B. 66,67%.

C. 75%.        D. 50%.

Lời giải:

Đáp án: C

Bài 2: Thủy phân hoàn toàn m gam xenlulozơ có chứa 50% tạp chất trơ, toàn bộ lượng glucozơ thu được làm mất màu vừa đủ 500 ml dung dịch Br₂ 1M trong nước. Giá trị của m là

A. 162.        B. 81.

C. 324.        D. 180.

Lời giải:

Đáp án: A

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O → nC₆H₁₂O₆.

CH₂[CHOH]₄CHO + Br₂ + H₂O → CH₂[CHOH]₄COOH + 2HBr

n_C6H12O6 = n_Br2 = 0,5 mol. m_C6H12O6 = 0,5 × 180 = 90 gam.

Bài 3: Từ 16,20 tấn xenlulozơ người ta sản xuất được m tấn xenlulozơ trinitrat (biết hiệu suất phản ứng tính theo xenlulozơ là 90%). Giá trị của m là

A. 26,73.        B. 33,00.

C. 25,46.        D. 29,70.

Lời giải:

Đáp án: A

[C₆H₇O₂(OH)₃]_n → [C₆H₇O₂(ONO₂)₃]_n

Bài 4: Xenlulozơ trinitrat là chất dễ cháy, nổ mạnh. Muốn điều chế 29,7 kg xenlulozơ trinitrat từ xenlulzơ và axit nitric hiệu suất 90% thì thể tích HNO₃ 96% (D = 1,52 g/ml) cần dùng là bao nhiêu lít ?

A. 14,390 lít.     B. 15,000 lít.

C. 1,439 lít.     D. 24,390 lít

Lời giải:

Đáp án: A

⇒ n_HNO3 = 3n_{C6H7O2(ONO2)3} = 300 mol

H = 90% ⇒ m_HNO3 thực tế = 300.63:90% = 21000g

m_dd = 21000:96% = 21875g

V_dd = 21875 : 1,52 = 14391 ml = 14,391 lít