Phân biệt Glucozơ và Fructozơ

Trong thế giới của các loại đường đơn, Glucozơ và Fructozơ đứng đầu danh sách những nguyên tố quan trọng. Tuy chúng cùng là monosaccharides và đều có vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể, nhưng sự khác biệt trong cấu trúc hóa học và tác động sinh học của chúng đã tạo ra những đặc điểm riêng biệt. Hãy cùng khám phá sự phân biệt giữa Glucozơ và Fructozơ qua bài viết của Toploigiai sau đây.

Tìm hiểu công thức cấu tạo của Glucozơ và Fructozơ

Glucozơ:

Công thức hóa học: C6H12O6

Cấu trúc hóa học: Glucozơ là một loại hexose (có 6 nguyên tử carbon) với công thức cấu trúc như sau:

Trong đó, nguyên tử carbon ở vị trí 1 chứa nhóm aldehyde (H-C=O), còn các nguyên tử carbon khác chứa nhóm hydroxyl (OH).

Fructozơ:

Công thức hóa học: C6H12O6

Cấu trúc hóa học: Fructozơ cũng là một loại hexose, tuy nhiên cấu trúc hóa học khác với Glucozơ. Cấu trúc cơ bản của fructozơ như sau:

Trong đó, nguyên tử carbon ở vị trí 1 chứa nhóm ketone (>C=O), và các nguyên tử carbon khác cũng chứa nhóm hydroxyl (OH).

Như vậy, sự khác biệt chính giữa Glucozơ và Fructozơ nằm ở vị trí của nhóm chức (nhóm aldehyde trong Glucozơ và nhóm ketone trong Fructozơ) và cấu trúc hóa học tổng thể của phân tử. Chính sự khác biệt này là cơ sở để phân biệt Glucozo và Fructozo

Cách phân biệt Glucozơ và Fructozơ

Dùng thuốc thử dung dịch Brom

Dung dịch thuốc thử dung dịch brom (Br₂) dư thường được sử dụng để phân biệt giữa glucozơ và fructozơ dựa trên phản ứng của chúng với brom. Khi phản ứng với brom, glucozơ và fructozơ cho ra các kết quả khác nhau do sự khác biệt trong cấu trúc hóa học của hai chất này.

Khi dung dịch brom tác động lên glucozơ, brom sẽ phản ứng với nhóm chức aldehyde (-CHO) ở vị trí carbon 1 trong cấu trúc của glucozơ. Quá trình này gây ra sự oxy hóa của aldehyde thành acid gluconic và đồng thời brom bị khử thành bromua hydrobromic (HBr). Kết quả của phản ứng là dung dịch Brom bị mất màu.

Phản ứng này không xảy ra với fructozơ, vì fructozơ không chứa nhóm chức aldehyde. Thay vào đó, fructozơ có nhóm chức ketone ở vị trí carbon 2. Do đó, không có phản ứng oxy hóa tương tự khi dung dịch brom tác động lên fructozơ như trong trường hợp của glucozơ.

Phân biệt bằng vị giác

Glucozơ: Glucozơ có một vị ngọt, nhưng vị ngọt này không mạnh và thường không thể cảm nhận rõ ràng khi nồng độ thấp.

Fructozơ: Fructozơ có một vị ngọt mạnh hơn so với glucozơ, thậm chí có thể ngọt gấp đôi so với đường bột.

Phân biệt bằng phản ứng với dung dịch Fehling

Dung dịch Fehling là gì

Thuốc thử Fehling có 2 loại là Fehling A có công thức CuSO4 và 

Fehling B là hỗn dịch của NaOH với muối tartrate của Na và K có công thức NaOOC-CHOH-CHOH-COOK (trong đó {-}OOC-CHOH-CHOH-COO{-} là gốc tartrate)

Các bước phân biệt Gluco và Fructo bằng dung dịch Fehling

- Đặt một ít dung dịch Fehling vào ống nghiệm.

- Thêm một ít dung dịch chứa glucozơ (hoặc fructozơ) vào ống nghiệm và đun sôi trong khoảng thời gian ngắn.

Quan sát kết quả

Nếu dung dịch ban đầu có màu xanh (do ion Cu²⁺ trong dung dịch Fehling), và sau phản ứng xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch, thì đó là dấu hiệu của phản ứng oxy hóa, chỉ ra sự hiện diện của nhóm chức aldehyde trong glucozơ.

Nếu thực hiện phản ứng Fehling với fructozơ, không có sự oxy hóa xảy ra, và do đó không có kết tủa màu đỏ gạch được tạo thành.