Thế nào là chủ nghĩa trọng thương? Cho biết những nội dung chủ yếu của chủ nghĩa trọng thương?

Câu hỏi: Thế nào là chủ nghĩa trọng thương? Cho biết những nội dung chủ yếu của chủ nghĩa trọng thương?

Trả lời

* Khái niệm:

Chủ nghĩa trọng thương là hệ tư tưởng của giai cấp tư sản thương nghiệp trong thời kì tích lũy nguyên thủy tư bản. Nó thuyết minh sự ra đời của chủ nghĩa tư bản đòi hỏi phải tích lũy vốn tiền tệ và nhà nước phải có những chính sách như thế nào để thúc đẩy nhanh chóng sự ra đời của chủ nghĩa tư bản .

* Những nội dung chủ yếu của chủ nghĩa trọng thương:

- Đánh giá cao vai trò của tiền, coi tiền là tiêu chuẩn căn bản của của cải quốc gia. Một nước càng có nhiều tiền (vàng) thì càng giàu có. Tất cả các chính sách kinh tế phải nhằm một mục đích là làm gia tăng khối lượng tiền tệ. Hàng hóa chỉ là phương tiện để đạt đến cái đích cuối cùng là tiền tệ.

Trong bài “Lại bàn về tài chính nước Phổ” (21/2/1849)” K.Marx khẳng định “Trong tất cả các thời kì, vàng bạc là chìa khóa để mở tâm can của giai cấp tư sản”.

- Nguyên nhân:

+ Chưa hiểu được bản chất của tiền, thấy rằng tiền và hàng hóa là khác nhau

+ Họ đang trong thời kì tích lũy vốn tiền tệ (theo C.Mác “các nước châu Âu đang “khát” tiền)

- khi đánh giá các hoạt động nghề nghiệp: coi tiền là tiêu chuẩn để đánh giá mọi hình thức nghề nghiệp

+ Hoạt động nào mang lại tiền cho quốc gia là tích cực

+ Hoạt động nào không mang lại tiền cho quốc gia là tiêu cực, không có lợi

Quan niệm sai lầm rằng công nghiệp chỉ thay đổi hình thái chứ không thay đổi về chất, vì không làm ra tiền lại mất tiền mua nguyên liệu nên là hoạt động tiêu cực (trừ công nghiệp khai thác vàng, bạc); hoạt động nông nghiệp chỉ là trung gian giữa tích cực và tiêu cực, không làm tăng thêm vã cũng không làm tiêu hao của cải; rằng chỉ có hoạt động ngoại thương mới là nguồn gốc thật sự của của cải. “Nội thương là hệ thống ống dẫn. Ngoại thương là máy bơm. Muốn tăng của cải phải có ngoại thương, nhập dẫn của cải qua nội thương” (Moncretien, đại biểu người Pháp).

- Cho rằng bản chất của lợi nhuận thương nhiệp là kết quả của trao đổi không ngang giá, là sự lừa gạt như trong chiến trannh, mua rẻ bán đắt, ăn cắp và lừa đảo. Không một người nào thu được lợi mà lại không làm thiệt kẻ khác.
Nội thương không làm cho khối lượng của cải tiền tệ của quốc gia tăng lên, mà chỉ là sự móc túi lẫn nhau. Muốn gia tăng khối lượng tiền tệ của quốc gia phải dùng ngoại thương. Dân tộc này được lợi thì dân tộc khác phải chịu thiệt. Muốn giành phần thắng trong quan hệ ngoại thương thì phải xuất siêu (xuất nhiều, nhập ít).

- Đánh giá cao vai trò kinh tế của nhà nước, dựa vào nhà nước để làm giàu cho giai cấp tư sản, coi chính sách nhà nước giữ vai trò quyết định đối với nền kinh tế mà không chú trọng các qui luật kinh tế khách quan do họ chưa biết đến các qui luật này