Tài liệu dạy học Vật lý 7 Chủ đề 18

Hướng dẫn Tài liệu dạy học Vật lý 7 Chủ đề 18 hay nhất. Tải về định dạng file PDF cho các thầy cô giáo tham khảo.

Hoạt động 1 trang 121 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Hãy thực hiện thí nghiệm và quan sát.

Dụng cụ: Nguồn điện, bóng đèn, công tắc, dây dẫn, mỏ kẹp.

Lắp mạch điện như hướng dẫn ở hình H18.3. Khi chạm hai mỏ kẹp vào hai nơi trên mỗi vật dụng như: li thủy tinh, đoạn dây kẽm, đoạn dây đồng, thước nhựa, thước gỗ bút chì, đoạn ruột bút chì, chén sứ…

Quan sát xem trường hợp nào bóng đèn sáng, bóng đèn không sáng?

Vẽ bảng như hình bên để liệt kê kết quả thí nghiệm.

Vật dụng	Đèn                       (sáng hay không sáng)
….                            ….	….                           ….

 

Lời giải chi tiết

Vật dụng	Đèn                   (sáng hay không sáng)
Li thủy tinh	Không sáng
Đoạn dây kẽm	Sáng
Đoạn dây đồng	Sáng
Thước nhựa	Không sáng
Vỏ gỗ bút chì	Không sáng
Chén sứ	Không sáng
Đoạn ruột bút chì	Sáng

Hoạt động 2 trang 122 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Từ kết quả thí nghiệm hoạt động 1, hãy cho biết các chất sau: thủy tinh, đồng, kẽm, nhựa ,gỗ khô, than chì, sứ, chất nào dẫn điện, chất nào cách điện. Vẽ lại bảng như hình bên và liệt kê kết quả vào bảng.

Chất dẫn điện	Chất cách điện
…                           …	…                              …

Lời giải chi tiết

- Chất dẫn điện là chất cho dong điện đi qua.

- Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.

Chất dẫn điện được dùng làm vật liệu để chế tạo các vật dẫn điện, các bộ phận dẫn điện trong các dụng cụ điện.

Chất cách điện được dùng làm vật liệu để chế tạo vỏ bọc ngoài, vỏ dây dẫn trong các dụng cụ điện.

Chất dẫn điện	Chất cách điện
Đồng	Thủy tinh
Than chì	Nhựa
Kẽm	Sứ, gỗ khô

Hoạt động 3 trang 122 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Hãy tìm hiểu và trả lời.

Kim loại có cấu tạo từ các nguyên tử. Một số electron trong các nguyên tử kim loại có thể thoát khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các electron tự do. Phần còn lại của nguyên tử dao động xung quanh những vị trí cố định. Hình H18.4 là mô hình đơn giản của một đoạn dây kim loại.

Trong mô hình này, em hãy cho biết:

- Kí hiệu nào biểu diễn các electron tự do? Chúng mang điện tích gì?

- Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử? Chúng mang điện tích gì? Vì sao?

Lời giải chi tiết

Kí hiệu hình tròn màu xanh bên trong có dấu (-) biểu diễn các electron tự do.Chúng mang điện tích âm.

Kí hiệu hình tròn khuyết màu đỏ bên trong có dấu (+) biểu diễn phần còn lại của nguyên tử. Chúng mang điện tích dương. Vì nguyên tử ban đầu trung hòa về điện, nhưng khi mất bớt electron (-) thì nó thiếu điện tích âm và trở thành điện tích dương.

Hoạt động 4 trang 122 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Hãy quán sát và nhận xét.

Hình H18.5 minh họa dây dẫn kim loại nối bóng đèn với hai cực của pin và một số electron tự do trong dây dẫn đó.

Hãy cho biết cá electron tự do bị cực nào của pin đẩy, cực nào của pin hút.

Vẽ thêm mũi tên vào mỗi electron tự do để chỉ chiều dịch chuyển có hướng của chúng.

Lời giải chi tiết

Các electron tự do trong kim loại chuyển động có hướng tạo thành dòng điện chạy trong dây kim loại.

Hoạt động 5 trang 123 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Các dụng dịch muối, axit, kiềm có tính chất điện giống nhau. Dựa trên thí nghiệm đã thực hiện lúc đầu, em hãy cho biết các chất này là chất dẫn điện hay chất cách điện?

Lời giải chi tiết

Các dung dịch muối, axit, kiềm có tính chất điện giống nhau. Các chất này là các chất dẫn điện.

Nước nguyên chất là chất cách điện.

Hoạt động 6 trang 123 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Em hãy giải thích vì sao dẫy dẫn điện thường có lõi bằng kim loại và vỏ bằng nhựa.

Lời giải chi tiết

Dây dẫn thường có lõi bằng kim loại vì kim loại là chất dẫn điện. Vỏ bằng nhựa vì nhựa là chất cách điện.

Hoạt động 7 trang 123 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Em hãy cho biết không khí ở điều kiện bình thường là chất dẫn điện hay chất cách điện. Hãy nêu các lập luận dẫn đến câu trả lời đó.

Lời giải chi tiết

Không khí ở điều kiện bình thường là chất cách điện. Vì nếu là chất dẫn điện thì dòng điện sẽ phóng qua không khí và xung quanh nguồn điện lúc nào cũng có sự phóng điện.

Bài 1 trang 124 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Thế nào là chất dẫn điện, là chất cách điện?

Hãy kể tên ba vật liệu thường dung để làm vật dẫn điện, ba vật liệu thường dùng để làm vật cách điện.

Lời giải chi tiết

- Chất dẫn điện lầ chất cho dòng điện đi qua.

- Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.

Vật dẫn điện như: Đồng, nhôm, sắt, hợp kim,..

Vật cách điện như: Nhựa, sứ, thủy tinh,…

Bài 2 trang 124 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Dòng điện trong kim loại là dòng dịch chuyển có hướng của loại hạt nào?

Một mạch điện gồm pin, bóng đèn và dây dẫn. Khi có dòng điện chạy qua trong mạch, electron tự do chuyển động trong dây dẫn theo hướng từ cực nào sang cực nào của pin?

Lời giải chi tiết

Dòng điện trong kim loại là dong các electron tự do dịch chuyển có hướng. Một mạch điện gồm pin, bóng đèn và dây dẫn. Khi có dòng điện chạy trong mạch, electron tự do chuyển đông trong dây dẫn theo hướng từ cực âm sang cực dương của pin.

Bài 3 trang 124 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Chất nào dưới đây là chất dẫn điện?

A. Nước muối.       

B. Muối ăn khi khô ráo.

C. Nước nguyên chất. 

D. Cao su.

Lời giải chi tiết

Chọn đáp án A.

Bài 4 trang 124 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Electron tự do trong các vật nào sau đây?

A. Vỏ nhựa của dây dẫn.          

B. Ruột đồng của dây điện.

C. Vỏ thủy tinh của bóng đèn điện. 

D. Quần áo bằng vải.

Lời giải chi tiết

Chọn đáp án B.

Bài 5 trang 124 - Tài liệu Dạy Học Vật lý 7 Chủ đề 18

Các kim loại đều dẫn điện nhưng chúng có thể dẫn điện tốt, kém khác nhau. Các em hãy tìm hiểu và trả lời:

- Kim loại dẫn điện tốt nhất là bạc, kế đến là đồng. Nhưng vì sao lõi dây dẫn điện thường làm bằng đồng mà không làm bằng bạc?

- Đồng dẫn điện tốt hơn nhôm. Nhưng lại một số dây dẫn điện lại làm bằng nhôm mà không làm bằng đồng? Dây dẫn điện lõi nhôm có ưu điểm gì so với dây dẫn điện lõi đồng?

Lời giải chi tiết

Lõi dây dẫn điện thường làm bằng đồng mà không làm bằng bạc vì đồng rẻ hơn bạc

Một số lõi dây dẫn điện lại làm bằng nhôm mà không phải làm bằng đồng. Vì về cơ bản thì dây điện lõi đồng có nhiều đặc tính ưu việt hơn dây điện lõi nhôm: độ dẫn điện, độ dãn dài, độ thắt, độ dẻo…  Tuy nhiên thì dây điện lõi nhôm lại có ưu điểm là nhẹ, cứng, rẻ tiền và đặc tính điện ổn định hơn dây điện lõi đồng (đối với nhiệt độ môi trường…).