Tác giả - Tác phẩm: Bản đồ dẫn đường (Tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, HCST, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Bản đồ dẫn đường bao gồm Hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Bản đồ dẫn đường - SGK Kết nối tri thức Văn 7

Bản đồ dẫn đường

I. Giới thiệu tác giả Đa-ni-en Gốt-li-ep

- Đa-ni-en Gốt-li-ep sinh năm 1946. Ông là nhà tâm lý học thực hành, bác sĩ điều trị tâm lí gia đình đồng thời là chuyên gia sức khỏe tâm thần người Mỹ. 

- Ông đã viết nhiều cuốn sách nổi tiếng đúc kết kinh nghiệm hơn 30 năm nghiên cứu và tư vấn tâm là Tiếng nói của xung đột (2001), Những bức thư gửi cháu Sam (2006), Tiếng nói trong gia đình (2007). Học từ trái tim (2008),... Bản đồ dẫn đường được trích từ cuốn sách Những bức thư gửi cháu Sam,…

II. Khái quát tác phẩm Bản đồ dẫn đường

1. Xuất xứ

Khi cháu ngoại chào đời, Daniel Gottlieb bắt đầu viết hàng loạt lá thư xúc động mà ông hy vọng sau này Sam sẽ đọc. Thư của ông bao gồm tất cả các chủ đề quan trọng như: việc đối xử với cha mẹ, với những kẻ bắt nạt, với tình yêu và với cái chết—và động lực thúc đẩy ông viết những lá thư này chính là nỗi sợ rằng một mai mất đi, ông sẽ không còn cơ hội chứng kiến cháu Sam trưởng thành.

Tác phẩm Bản đồ dẫn đường được trích từ cuốn sách “Những bức thư gửi cháu Sam”

2. Thể loại

Văn bản thuộc thể loại bức thư

3. Tóm tắt

Người ông mở đầu bức thư bằng câu chuyện mình đã quên chìa khóa nhà tại công ty và buộc phải tìm chìa khóa dự phòng. Thay vì tìm tại ngay cạnh cửa ra vào, ông lại tìm loanh quanh chỗ đèn đường. Điều đó chợt khiến ông nghĩ tới những tấm bản đồ dẫn đường, chúng ta thường tìm kiếm câu trả lời nơi sáng sủa trong khi cái chúng ta cần tìm là phải bước vào bóng tối. Tấm bản đồ dẫn đường là cách nhìn về cuộc đời này, bao gồm cả cách nhìn về con người, không chỉ vậy tấm bản đò còn bao gồm cả cách nhìn nhận về bản thân chúng ta nữa.Từng câu trả lời cho những câu hỏi trên sẽ là từng nét vẽ tạo nên hình dáng tấm bản đồ mà chúng ta mang theo trong tâm trí mình, quyết định thành bại của chúng ta trong cuộc sống. Người ông chia sẻ về tấm bản đồ của mình. Khác với quan điểm tiêu cực của bố mẹ ông về cuộc sống này, ông cảm thấy yêu mến và tin tưởng tất cả mọi người xung quanh. Bản thân ông tự thấy lúc đó bản đồ của mình rất bế tắc và kể cả sau này tấm bản đồ này vẫn không thay đổi. Suy cho cùng, cách duy nhất để tìm bản đồ khác là sẵn sàng tìm kiếm trong bóng tối. Hãy vẽ nên tấm bản đồ bằng chính kinh nghiệm của mình.

4. Bố cục

Bố cục văn bản gồm 5 phần:

Phần một: Từ đầu đến “bước vào bóng tối”: Kể lại về một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn

Phần hai: Tiếp theo đến “ngoan cường”: Giải thích hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường”.

Phần ba: Tiếp theo đến “ trong cuộc sống”: Vai trò của “tấm bản đồ” đối với đường đời của con người

Phần bốn: Tiếp theo đến “ý nghĩa cuộc sống là gì”: Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình. 

Phần năm: Còn lại: Lời khuyên của ông dành cho cháu.

5. Giá trị nội dung

Văn bản giúp ta biết cách nhận ra sự tri ân và ý nghĩa của cuộc đời trong bất kỳ hoàn cảnh nào, khuyến khích chúng ta tìm tòi, yêu thích và làm sống cái tôi tự trong sâu thẳm lòng mình.

6. Giá trị nghệ thuật

- Mở đầu bằng câu chuyện mang tính ngụ ngôn nhằm dẫn dắt người đọc nhẹ nhàng vào vấn đề chính.

- Lời văn đơn giản, ngắn gọn, nhưng mang tính uyên thâm

7. Tác phẩm Bản đồ dẫn đường

Sam thương yêu,

Có một người đàn ông nọ, ruột hôm vì có việc nến nạc trở về nhà khi trời đã khuya. Oái ăm thay, sau khi về tới nhà, ông mới phát hiện đã để quên chìa khóa nhà tại công ti, nên đảnh lom khom tìm kiếm chiếc chìa khóa dự phòng. Nhìn thấy ông loay hoay cạnh ngọn đến đường, người hàng xóm nhà bên cũng ra tim giúp. Chẳng mấy chốc, lại thêm vài người hàng xóm nữa gia nhập “đội tìm kiếm”, những chiếc chìa khóa vẫn không thấy đâu.

Một lúc lâu sau. một người hỏi ông đã nhìn thấy chiếc chìa khoá lần cuối cùng là ở đâu.

- Tôi thấy cạnh cửa ra vào ấy! - Ông trả lời.

Người hàng xóm ngạc nhiên:

- Vậy tại sao ông lại tìm dưới ngọn đèn đường?

- Bởi vì ở nơi này tôi nhìn thấy rõ hơn!

Sam, ông chợt nhớ lại câu chuyện ngụ ngôn nảy khi nghĩ tới những tâm bản đỏ dân đường cho chúng ta. Rất nhiều khi chúng ta tìm kiếm câu trả lời nơi sáng sủa, trong khi cái chúng ta cần là phải bước vào bóng tối

Tâm bản đỏ dẫn đường lả cách nhìn vẻ cuộc đời này, bao gồm cả cách nhìn vẻ con người. Thường thì cách nhìn này được truyền từ bố mẹ cho chúng ta, rôi qua năm tháng, được điều chỉnh theo từng hoàn cảnh sống, theo tôn giáo hay từ những kinh nghiệm của chỉnh bản thân chúng ta Một tâm bản đồ có thể cảnh bảo: “Cuộc đời này hết sức hiểm nguy, phải chiên đấu hết sức mới mong sống sót”, trong khi tâm bản đỏ khác thi hướng dẫn: “Bản chất của can người đều tốt cả. Càng thân thiết với nhiều người baba nhiều càng tốt cho bản thân ta bao nhiêu! ”.

Chán thấy đây, những tâm bản đồ này chỉ dẫn người ta đi theo những con đường khác nhau như thế nào. Hãy thử so sánh tâm bản đồ định hưởng; “Cuộc sống chỉ toàn những chuỗi lo âu, đau khổ, còn niềm vui thì hiếm hoi và dễ thương vụt mất như cánh chim trời!” với tấm bản đồ chỉ dẫn: “Cuộc sống là mỗi món quà quý mà chủng fa phải trân trọng” Với hai quan điểm khác nhau nảy. thì đủ điều kiện sống của hai người ấy có giống nÏan như thế nào đi nữa, cảm nhận của họ về cuộc sống lại rất khác biệt.

Sam à, tâm bản đồ này còn bao gồm cả cách nhìn nhận về bản thân chúng ta nữa. Tôi có phải là người đáng yêu? Tôi có giàu có, có thông minh Tôi có quá yếu đuối và để đảng bị người khác làm cho tổn thương? Khi gặp khó khăn, tôi sẽ gục ngã, hay chiến đấu một cách ngoan cường?

Từng câu trả lời cho những câu hỏi trên sẽ là từng nét vẽ tạo nến hình đãng tâm bản đỗ mã chúng ta mang theo trong tâm trí mình. Chính tâm bản đồ này quyết định cách nhìn của chúng ta đối với cuộc sống, với mọi người vả với với đường đời của con người. Nó cũng mang ý nghĩa quyết định đối với những thành bại của chúng ta trong cuộc sống.

Sam, bản đồ dẫn đường của cháu như thế nào? Ông sẽ kể cho cháu nghe tâm bản đỏ của öng. Khi ông còn nhỏ, mẹ ông luôn nhìn cuộc đời này như một nơi đây hiểm nguy. Bà vẫn hay nói với ông răng để tồn tại, ông phải luôn để phòng, phải luôn cảnh giác. Bồ của ông cũng phần nào đồng ý với quan điểm đó.

Những quan điểm xây dường như không phù hợp với ông. Những giống thấy không giống như lời bỏ mẹ ông nói. Ởng cảm thấy yêu miền và tin tưởng tất cả mọi người  xung quanh Ông thấy cuộc sống là chốn bình yên và an  toàn. Kết quả là ông nhận ra mình khác biệt với chỉnh gia  đỉnh mình. Chưa bao giờ ông cảm thấy tự tin với quan điểm của mình, bởi gia đình ông luôn cho rằng quan điểm đó là hoàn toàn sai lắm. Mỗi khi ông vả mẹ trò chuyện về một người nào đỏ vả ông khen ngợi họ để thương tốt bụng thể nào mẹ ông cũng ngắn ngẫm: “Cứ chờ mà xem”.

Cháu biết không, tâm bản đỗ của ông lúc ấy thật sự bé tắc. Ông không biết có phải mình là người quá ngây thơ, khờ khạo hay không. [...] Ông cảm thấy mặt đất dưới chân minh sao ma bap benh vả không bền vững. Không giống như người đàn ông trong câu chuyện ngụ ngôn ở trên, thậm chí öng còn không có một ngọn đèn đường nào đề đứng cạnh mả tìm kiếm.

Có lẽ cháu nghĩ rằng tâm bản đồ dẫn đường của ông sáu đỏ đã trở nên rõ ràng hơn, khi ô ông đã trường thành. Nhưng không phải vậy đâu Sam à. Nó không có thay đổi gì đáng kẻ cho đến sau vụ tai nạn. Nằm trên giường tĩnh tâm" một thời gian đãi, ông, được rất nhiều người đến thăm. Ông bắt đầu đi vào bỏng tôi để tìm hiểu xem mình là ai và ý nghĩa của cuộc sống là gì.

- Sam, cách duy nhất để tìm một bản đỏ khác, đỏ lá săn sảng tìm kiếm trong bóng lỗi. Chán cũng cản phải  tìm kiếm bản đỗ cho chính mình, Không nhất thiết:phải  là tâm bản đỏ cháu đã được trao sẵn, hay tâm bản đỏ giọng hệt bố mẹ mình, mả là tấm bản đỏ chảy từ vẽ nền bằng chỉnh kinh nghiệm của minh.

Ông hi vong trắng, Một ngày nào đó, châu có thẻ đối mặt với cuộc đời mình một cách khiến nàng, mạnh mẽ, bởi châu đã có tất cả những điển chán cân trong tâm bản đỗ dân đường của mình.

Yêu cháu,

Ông ngoại của cháu

(Pa-ni-en Gốt-li-ep, Những bức thư gửi cháu Sam, Thông điệp cuộc sống,

Minh Trâm - Hoa Phượng - Ngọc Hân dịch,

NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2012, tr 339 - 233)

8. Sơ đồ tư duy

III. Câu hỏi vẫn dụng kiến thức tác phẩm Bản đồ dẫn đường

Câu 1: Trong văn bản, tác giả lí giải về hai khía cạnh của hình ảnh ẩn dụ "tấm bản đồ". Khi bàn về hai khía cạnh đó, tác giả dùng những lí lẽ và bằng chứng nào để thuyết phục người đọc?

Lời giải:

Trong văn bản, tác giả lí giải về hai khía cạnh của hình ảnh ẩn dụ "tấm bản đồ". Khi bàn về hai khía cạnh đó, tác giả dùng những lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người đọc:

- Khía cạnh 1: Tấm bản đồ là cách nhìn về những người xung quanh.

+ Lí lẽ: Cách nhìn này được truyền từ bố mẹ cho chúng ta, rồi qua năm tháng, được điều chỉnh theo từng hoàn cảnh sống, theo tôn giáo hay từ những kinh nghiệm của chính bản thân chúng ta.

+ Bằng chứng: Khi tác giả còn nhỏ, bố mẹ ông luôn nhìn cuộc đời này như một nơi đầy hiểm nguy nhưng ông không cho là như vậy.

- Khía cạnh 2: Tấm bản đồ còn là cách nhìn nhận về bản thân chúng ta.

+ Lí lẽ: Những câu trả lời cho những câu hỏi để nhìn nhận bản thân sẽ quyết định cách nhìn của chúng ta đối với cuộc sống, mang ý nghĩa quyết định đối với những thành bại trong cuộc sống của chúng ta.

+ Bằng chứng: Tác giả từng bế tắc, không biết mình có phải là người quá ngây thơ, khờ khạo hay không. Sau một tai nạn, ông đã tĩnh tâm để đi vào bóng tôi tìm hiểu xem bản thân ông là ai và ý nghĩa của cuộc sống là gì.

Câu 2: Trong hai ý kiến khác nhau sau đây, em đồng ý với ý kiến nào? Vì sao?

a. Cuộc sống chỉ toàn những chuỗi lo âu, đau khổ, còn niềm vui thì hiếm hoi và dễ dàng vụt mất như cánh chim trời!

b. Cuộc sống là một món quà quý mà chúng ta phải trân trọng.

Lời giải:

Ý kiến đồng tình: b

Nguyên nhân: Mỗi người sinh ra đều có một giá trị riêng, được sống là một điều tốt đẹp. Bởi vậy cuộc sống chính là một món quà mà chúng ta phải biết trân trọng.

Câu 3: Từ cách tìm chìa khóa rất kì khôi của người đàn ông trong câu chuyện, tác giả liên hệ đến vấn đề gì?

Lời giải:

Vấn đề được liên hệ: Rất nhiều khi chúng ta tìm kiếm câu trả lời nơi sáng sủa, trong khi cái chúng ta cần là phải bước vào bóng tối.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 7 Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Bản đồ dẫn đường trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!