Soạn bài: Tiểu sử tóm tắt (chi tiết)

Soạn văn 11: Tiểu sử tóm tắt

Hướng dẫn học bài

I. Mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt

II. Cách viết tiểu sử tóm tắt

1. Chọn tài liệu để viết tiểu sử tóm tắt (trang 54 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

a. Ngữ liệu

- Lương Thế Vinh tự là Cảnh Nghi, hiệu là Thụy Hiên.

- Quê : Vụ Bản, Nam Định.

- Từ nhỏ đã nổi tiếng thần đồng, 21 tuổi đỗ trạng nguyên, có tài ngoại giao, toán học.

- Có rất nhiều đóng góp về nghệ thuật và văn chương

-> Là con người kinh bang tế thế, tài hoa dang vọng vượt bậc.

Đoạn tiểu sử tóm tắt:

Lương Thế Vinh (1942 -?) tự là Cảnh Nghi, hiệu Thụy Hiên. Quê ông ở tỉnh Nam Định. Từ nhỏ Lương Thế Vinh đã nổi tiếng là một thần đồng. Năm 21 tuổi, Lương Thế Vinh đỗ trạng nguyên, vì có tài ngoại giao nên ông được giao nhiệm vụ đón tiếp sứ thần. Ông biên soạn Đại Thành Toán pháp. Ông cũng có nhiều đóng góp về văn chương nghệ thuật, giữ chức Soái phu trong hội Tao đàn, soạn Hí phường phả lục. Lương Thế Vinh là một người có học thức, ông không thích lối văn chương phù phiếm. Ông được đánh giá là con người kinh bang tế thế, “tài hoa, danh vọng vượt bậc”.

b.

- Tính cụ thể, chính xác và chân thực thể hiện trong những thông tin mang tính chất cụ thể và chân thực về thân thế, quê hương, gia đình Lương Thế Vinh

- Tác giả chọn lọc những yếu tố tiêu biểu nhất ở nhân vật lịch sử: sự thông minh hoạt bát từ nhỏ, những đóng góp của Lương Thế Vinh và nét đăch trưng của ông so với các sĩ phu đương thời.

c. Để chuẩn bị cho bài viết, cần sưu tầm các thông tin về cá nhân (họ tên, năm sinh-mất, quê,…), hoạt động xã hội, đóng góp của người đó, đánh giá chung về nhân vật.

* Yêu cầu: chính xác, chân thực, cụ thể và tiêu biểu.

2. Viết tiểu sử tóm tắt (trang 55 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

* Bài viết gồm các nội dung và sắp xếp theo trình tự sau:

- Giới thiệu về nhân thân: họ tên, năm sinh, quê quán, gia đình, học vấn.

- Hoạt động xã hội của người được giới thiệu làm gì, ở đâu, mối quan hệ với mọi người.

- Những đóng góp, những thành tích tiêu biểu của người được giới thiệu.

- Đánh giá chung về người được giới thiệu.

Riêng phần đánh giá chung phải dựa trên cơ sở những thông tin đã có, đánh giá mang tính khách quan, trung thực, không mang cái nhìn cá nhân vào.

Luyện tập

Bài 1 (trang 55 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

Trường hợp c, d cần viết tiểu sử tóm tắt.

Bài 2 (trang 55 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

* Giống nhau

Các văn bản tiểu sử tóm tắt, điếu văn, sơ yếu lí lịch, thuyết minh có thể viết về một nhân vật nào đó.

* Khác nhau

- Điếu văn viết cho người mất để đọc trong lễ truy điệu nên ngoài phần tiểu sử tóm tắt còn có phần chia buồn với gia quyến.

- Sơ yếu lí lịch: do bản thân viết theo mẫu, còn phần tóm tắt do người khác viết khá linh hoạt.

- Tiểu sử tóm tắt chỉ có đối tượng là con người, còn đối tượng của thuyết minh rộng hơn và thuyết minh có yếu tố cảm xúc.

Bài 3 (trang 55 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

* Nam Cao tên thật là Trần Hữu Tri, sinh năm 1915 quê ở làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, tỉnh Hà Nam. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân có pha buôn bán từ nhỏ.

Học hết THPT, Nam Cao theo một người họ hàng vào Nam kiếm sống. Do vấn đề sức khỏe, ông quay về Bắc sống với nghề dạy học tư và viết văn. Ông tham gia vào việc cướp chính quyền ở quê hương năm 1945 và được bầu làm Chủ tịch xã lâm thời. năm 1946, ông tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp., hi sinh 11/1951 trên đường vận động thuế nông nghiệp ở khu ba.

Sự nghiệp văn chương ông để lại trên 20 truyện ngắn viết về đề tài người nông dân, và một cuốn tiểu thuyết Sống mòn với đề tài về về đội ngũ trí thức tiểu tư sản. Nhật kí Ở rừng và Đôi mắt là 2 tác phẩm viết trong kháng chiến chống Pháp.

Trong tác phẩm của mình, Nam Cao quan tâm đến những số phận bất hạnh của con người ở nhiều cảnh ngộ khác nhau. Nhà văn luôn tâm niệm một điều là “SỐng rồi hãy viết” và có những khi “làm những việc không nghệ thuật để có một nghệ thuật cao hơn”. Nam Cao chính là cánh chim đầu đàn của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. ông được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.