Soạn sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

Trong bài học này Top lời giải sẽ cùng các bạn tóm lược kiến thức cơ bản của Bài 15. Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất trong sách giáo khoa Lịch sử 9 đồng thời chúng ta sẽ cùng nhau đi đến phần Soạn sử 9 bài 15 ngắn nhất bằng việc trả lời toàn bộ câu hỏi trong nội dung bài. Cuối cùng sẽ là các câu hỏi mở rộng và các bài tập trắc nghiệm áp dụng trong đề kiểm tra.

Vậy bây giờ chúng ta cùng nhau bắt đầu nhé:

Kiến thức lý thuyết Bài 15: Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

I. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA VÀ PHONG TRÀO CÁCH MẠNG THẾ GIỚI

- Dưới ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, phong trào giải phóng dân tộc ở phương Đông và phong trào công nhân ở các nước tư bản phương Tây gắn bó chặt chẽ trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc.

- Làn sóng cách mạng dâng cao trên toàn thế giới.

- Tháng 3 – 1919, Quốc tế Cộng Sản được thành lập, đánh dấu một giai đoạn mới trong quá trình phát triển của cách mạng thế giới.

- Sự ra đời của Đảng Cộng sản Pháp (1920), Đảng Cộng sản Trung Quốc,.. tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào Việt Nam.

II. PHONG TRÀO DÂN TỘC, DÂN CHỦ CÔNG KHAI

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào dân tộc dân chủ nước ta phát triển mạnh mẽ, thu hút nhiều tầng lớp tham gia với hình thức phong phú.

- Các phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản dân tộc:

+ Năm 1919, phong trào chấn hưng nội hóa, bài trừ ngoại hóa.

+ Năm 1923, đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất cảng lúa gạo Nam Kì của Pháp.

+ Thành lập Đảng Lập hiến.

Bùi Quang Chiêu – Người thành lập Đảng Lập Hiến

- Phong trào đấu tranh của tầng lớp tiểu tư sản trí thức:

+ Thành lập những tổ chức chính trị: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên,..

+ Xuất bản sách báo, lập ra những nhà xuất bản tiến bộ.

+ Đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu (1925) và để tang Phan Châu Trinh.

Đám tang cụ Phan Châu Trinh

III. PHONG TRÀO CÔNG NHÂN (1919 – 1925)

a. Hoàn cảnh:

- Năm 1920, công nhân Sài Gòn – Chợ Lớn thành lập Công hội (bí mật).

Tôn Đức Thắng (1888 – 1980)

- Các cuộc đấu tranh của công nhân, thủy thủ Pháp và Trung Quốc ở Hương Cảng, Áo Môn, Thượng Hải đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào công nhân Việt Nam.

b. Các cuộc đấu tranh:

- Năm 1922, công nhân viên chức các sở công thương Bắc Kì đấu tranh đòi nghỉ ngày chủ nhật có lương.

- Năm 1924, diễn ra nhiều cuộc bãi công của công nhân ở Nam Định, Hà Nội, Hải Dương,…

+ 8 – 1925, cuộc bãi công của công nhân Ba Son ở cảng Sài Gòn nhằm ngăn cản Pháp chở binh lính sang đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân, thủy thủ Trung Quốc.

=> Đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân Việt Nam – giai cấp công nhân đi vào đấu tranh có tổ chức và mục đích rõ ràng.

Công nhân Ba Son – tranh vẽ của học sĩ Huỳnh Phương Đông

Trả lời Câu hỏi thảo luận Sử 9 bài 15 ngắn nhất

Câu hỏi trang 59 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Tình hình thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đã ảnh hưởng tới cách mạng Việt Nam như thế nào?

Trả lời:

- Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông với phong trào công nhân ở các nước tư bản đế quốc.

=> Cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam.

- Sự thành lập Quốc tế Cộng sản (3-1919) đánh dấu một giai đoạn mới trong sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới.

=> Tác động mạnh mẽ đến sự lựa chọn con đường giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc.

- Sự ra đời của hàng loạt các đảng cộng sản như: Đảng Cộng sản Pháp (1920), Đảng Cộng sản Trung Quốc (1921)...

=> Tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam.

Câu hỏi trang 60 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Hãy cho biết mục tiêu và tính chất của các cuộc đấu tranh trong phong trào dân tộc, dân chủ công khai.

Trả lời:

- Mục tiêu:

+ Đấu tranh đòi quyền lợi.

+ Chống sự chèn ép, áp bức.

+ Đòi các quyền tự do, dân chủ.

- Tính chất: Dân chủ tư sản.

Câu hỏi trang 60 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Trình bày những điểm tích cực và hạn chế của phong trào trên.

Trả lời:

* Tích cực:

- Mục tiêu phong trào dân tộc của tư sản dân tộc chủ yếu đòi quyền lợi kinh tế, đấu tranh chống lại sự chèn ép của tư bản nước ngoài, đòi quyền tự do, dân chủ.

- Thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng tự do dân chủ trong nhân dân, truyền bá những tư tưởng cách mạng mới.

* Hạn chế:

- Hoạt động còn mang tính chất cải lương, phục vụ quyền lợi giai cấp.

- Giai cấp tư sản sẵn sàng thỏa hiệp với thực dân Pháp khi được chúng cho một số quyền lợi.

- Đấu tranh còn bồng bột, xốc nổi, chưa có chính đảng lãnh đạo.

Câu hỏi trang 61 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Phong trào công nhân nước ta trong mấy năm đầu sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đã phát triển trong bối cảnh nào?

Trả lời:

- Năm 1920, công nhân Sài Gòn – Chợ Lớn thành lập Công hội.

- Cuộc đấu tranh của công nhân, thủy thủ Pháp và công nhân, thuỷ thủ Trung Quốc ở các bến cảng lớn như Hương Cảng, Thượng Hải.. đã cổ vũ công nhân Việt Nam đấu tranh.

Soạn phần Câu hỏi và bài tập Sử 9 bài 15 ngắn nhất

Bài 1 trang 61 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Căn cứ vào đâu để khẳng định phong trào công nhân nước ta phát triển lên một bước cao hơn sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Trả lời:

- Bắt đầu đi vào đấu tranh tự giác, có tổ chức lãnh đạo và mục đích chính trị rõ ràng.

- Hình thức đấu tranh: Từ đập phá máy móc sang bãi công chính trị.

- Có sự liên kết với phong trào công nhân quốc tế.

Bài 2 trang 61 Sử 9 Bài 15 ngắn nhất: Cuộc bãi công Ba Son (8-1925) có điểm gì mới trong phong trào công nhân nước ta sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Trả lời:

- Cuộc bãi công Ba Son (8 – 1925) có điểm mới là:

+ Có sự liên kết với phong trào công nhân quốc tế.

+ Chuyển từ đấu tranh tự phát sang đấu tranh tự giác

Câu hỏi củng cố kiến thức Sử 9 bài 15

Câu 1: Những nét nổi bật của phong trào dân chủ công khai trong những năm 1919-1925 là gì?

Trả lời 

Những năm sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào dân tộc dân chủ công khai ở nước ta trên đà phát triển mạnh mẽ, thu hút nhiều tầng lớp nhân dân tham gia với nhiều hình thức phong phú sôi nổi, trước hết là ở các thành thị.

Câu 2: Phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản Việt Nam diễn ra như thế nào?

Trả lời

- Giai cấp tư sản Việt Nam nhân đà làm ăn thuận lợi sau Chiến tranh đã phát động các phong trào trấn hưng nội hóa, bài trừ ngoại hóa (năm 1919), đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất cảng lúa gạo Nam Kì của tư bản Pháp ( 1923)

- Giai cấp tư sản dùng báo chí để bênh vực quyền lợi cho mình và thành lập Đảng Lập hiến để tập hợp lực lượng đấu tranh

Câu 3: Vì sao giai cấp tư sản dân tộc Việt Nam đứng lên đấu tranh?

Trả lời 

Giai cấp tư sản Việt Nam đấu tranh là vì họ bị tư bản nước ngoài cạnh tranh, chèn ép.

Nhân đà làm ăn thuận lợi sau chiến tranh, giai cấp tư sản dân tộc muốn vươn lên giành vị trí khá thuận lợi trong nền kinh tế Việt Nam

Câu 4: Nêu các hình thức đấu tranh của tầng lớp tiểu tư sản trong thời kì này?

Trả lời 

Các hình thức đấu tranh của tầng lớp tiểu tư sản trong thời kì này :

- Thành lập những tổ chức chính trị như Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên...

- Xuất bản những tờ báo tiến bộ, lập ra những nhà xuất bản tiến bộ.

- Phát động hai phong trào nổi bật là đòi nhà cầm quyền Pháp thả Phan Bộ Châu (1925) và đám tang Phan Châu Trinh (1926)

Câu 5: Nêu mục tiêu, tính chất, mặt tích cực và hạn chế trong phong trào đấu tranh của tầng lớp tiểu tư sản Việt Nam?

Trả lời 

- Mục tiêu : Chống cường quyền, áp bức, đòi các quyền tự do, dân chủ

- Tính chất : Yêu nước, dân chủ

- Tích cực : Góp phần thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng tự do dân chủ trong nhân dân, truyền bá những tư tưởng cách mạng mới

- Hạn chế : chưa được tổ chức thành chính đảng nên đấu tranh mang tính chất xốc nổi, ấu trĩ.

Câu 6: Nêu các cuộc đấu tranh của công nhân trong những năm 1919-1925?

Trả lời 

- Năm 1922, công nhân viên chức các sở công thương của tư bản Pháp ở Bắc Kì đấu tranh đòi được nghỉ làm ngày chủ nhật có trả lương.

- Năm 1924, nhiều cuộc bãi công của công nhân các nhà máy dệt, nhà máy rượu, nhà máy xay xát gạo đang diễn ra ở Nam Đinh, Hà Nội, Hải Dương...

- Tháng 8-1925, thợ máy xưởng Ba Son ở cảng Sài Gòn bãi công ngăn cản tàu chiến Pháp chở lính sang đàn áp cách mạng Trung Quốc.

Câu 7: Tại sao cuộc bãi công của công nhân xưởng Ba Son (8-1925) là một mốc quan trọng trên con đường phát triển của phong trào công nhân Việt Nam từ sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Trả lời 

- Tháng 8-1925, thợ máy xưởng Ba Son ở cảng Sài Gòn bãi công ngăn cản tàu chiến Pháp chở lính sang đàn áp phong trào cách mạng của nhân dân Trung Quốc.

- Đây là cuộc đấu tranh đầu tiên có tổ chức, có sự lãnh đạo, thể hiện tinh thần quốc tế vô sản của công nhân Việt Nam

- Cuộc bãi công của thợ máy Ba Son thắng lợi đã đánh dấu một bước tiến mới của phong trào công nhân Việt Nam - giai cấp công nhân nước ta từ đây bước vào đấu tranh tự giác (đấu tranh có tổ chức và có mục đích chính trị rõ ràng)

Câu 8: Em hãy cho biết phong trào công nhân Việt Nam những năm 1919 - 1925 có đặc điểm gì?

Trả lời 

Các cuộc đấu tranh của công nhân thời kì này còn lẻ tẻ, mang tính tự phát nhưng ý thức giai cấp, chính trị ngày càng cao (được thể hiện rõ qua cuộc bãi công của công nhân Ba Son), bước đầu có tính tự giác và ý thức quốc tế, làm cơ sở cho các tổ chức và phong trào chính trị cao hơn về sau.

Phần Câu hỏi trắc nghiệm Sử 9 Bài 15

Câu 1. Những sự kiện nào trên thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất có tác động sâu sắc nhất tới cách mạng Việt Nam?

A. Thành công của Cách mạng tháng Mười Nga (1917) và sự thành lập Quốc tế cộng sản (2/1919).

B. Phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh.

C. Sự ra đời của các Đảng Cộng sản ở các nước châu Âu.

D. Hội nghị Véc-xai.

Đáp án: A

Giải thích: Cách mạng tháng Mười và phong trào cách mạng thế giới ảnh hưởng đến Việt Nam, thúc đẩy phong trào dân tộc, dân chủ công khai phát triển. Trong đó sự kiện nào có tác động sâu sắc nhất tới cách mạng Việt Nam là thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga (1917) và sự thành lập Quốc tế cộng sản (2/1919), đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào Việt Nam, soi sáng con đường cách mạng vô sản Việt Nam.

Câu 2. Giai cấp tư sản dân tộc có những hoạt động gì trong những năm 1919 – 1926?

A. Chống độc quyền cảng Sài Gòn.

B. Lập Đảng Thanh niên, dùng báo chí bênh vực quyền lợi của mình.

C. Không thỏa hiệp với thực dân Pháp.

D. “Chấn hưng nội hóa”, “Bài trừ ngoại hóa”, chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì.

Đáp án: D

Giải thích: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, giai cấp tư sản dân tộc muốn vươn lên giành vị trí tốt hơn trong nền kinh tế Việt Nam. Họ phát động các phong trào “Chấn hưng nội hóa”, “Bài trừ ngoại hóa” (1919), chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì của tư bản Pháp (1923). Một số tư sản và địa chủ lớn ở Nam kì lập Đảng Lập hiến, dùng báo chí bênh vực quyền lợi của mình.

Câu 3. Sự kiện nào được ví như “chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân”?

A. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái tại Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc) (6/1924).

B. Phong trào đấu tranh đòi thả tự do cho Phan Bội Châu (1925).

C. Phong trào đấu tranh đòi để tang Phan Châu Trinh (1926).

D. Khởi nghĩa Yên Bái (2/1930).

Đáp án: A

Giải thích:

Ngày 19 – 6 – 1924, Phạm Hồng Thái thực hiện việc mưu sát toàn quyền Đông Dương Méc-lanh ở Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc). Tuy thất bại, tiếng bom của Phạm Hồng Thái đã tiếp ngọn lửa chiến đấu cho nhân dân ta. Trong cuốn Những mẩu chuyện về hoạt động của Hồ chủ tịch, tác giả Trần Dân Tiên đã ví sự kiện đó như “chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân”.

Câu 4. Đảng Lập hiến là tổ chức của giai cấp, tầng lớp nào?

A. Tiểu tư sản trí thức.

B. Tư sản và địa chủ Nam kì.

C. Tư sản dân tộc.

D. Công nhân.

Đáp án: B

Giải thích: 

Đảng Lập hiến được do một số tư sản và địa chủ lớn ở Nam kì (đại biểu là Bùi Quang Chiêu, Nguyễn Phan Long,..) thành lập năm 1923 để tập hợp lực lượng, đưa ra một số khẩu hiệu đòi tự do, dân chủ để tranh thủ sự ủng hộ của quần chúng nhân dân nhằm gây áp lực với thực dân Pháp nhưng lại dễ dàng thỏa hiệp khi được chúng ban phát một số quyền lợi.

Câu 5. Các tổ chức Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên do tầng lớp nào thực lập ra?

A. Tiểu tư sản trí thức.

B. Tư sản và địa chủ Nam kì.

C. Tư sản dân tộc.

D. Công nhân.

Đáp án: A

Giải thích: 

Tầng lớp tiểu tư sản trí thức (gồm học sinh, sinh viên, giáo viên, nhà báo, nhà văn,..) được tập hợp trong những tổ chức chính trị như Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên. Họ xuất bản những tờ báo tiến bộ và lập ra những nhà xuất bản tiến bộ, đấu tranh chính trị nổi bật là hai sự kiện đấu tranh đòi thả tự do cho Phan Bội Châu (1925) và đấu tranh đòi để tang Phan Châu Trinh (1926).

Câu 6. Trong những năm 1919 – 1926, giai cấp tiểu tư sản có những tờ báo tiến bộ nào?

A. Chuông rè, Tin tức, Thanh niên.

B. Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê.

C. Thanh niên, Chuông rè, An Nam trẻ.

D. Người nhà quê, An Nam trẻ, Thanh niên.

Đáp án: B

Giải thích: (SGK – trang 60)

Câu 7. Sự kiện tiêu biểu trong phong trào yêu nước dân chủ công khai những năm 1924 – 1925 là sự kiện nào?

A. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái tại Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc) (6/1924).

B. Xuất bản những tờ báo tiến bộ và lập ra những nhà xuất bản tiến bộ.

C. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái và phong trào đấu tranh đòi thả tự do cho Phan Bội Châu (1925).

D. Phong trào đấu tranh đòi thả tự do cho Phan Bội Châu (1925) và đấu tranh đòi để tang Phan Châu Trinh (1926).

Đáp án: D

Giải thích: (SGK – trang 60)

Câu 8. Năm 1920, công nhân Sài Gòn – Chợ Lớn đã thành lập tổ chức gì, do ai đứng đầu?

A. Tổ chức Việt Nam nghĩa đoàn, Tôn Đức Thắng đứng đầu.

B. Đảng Thanh niên, do Tôn Đức Thắng đứng đầu.

C. Tổ chức Công hội, do Tôn Đức Thắng đứng đầu.

D. Tổ chức Hội Phục Việt, Tôn Đức Thắng đứng đầu.

Đáp án: C

Giải thích: (SGK – trang 60)

Câu 9. Phong trào công nhân trong những năm 1919 -1924 đấu tranh với mục tiêu chủ yếu là gì?

A. Đòi quyền lợi kinh tế.

B. Đòi quyền lợi chính trị.

C. Đòi quyền lợi kinh tế và chính trị.

D. Đấu tranh giải phóng dân tộc.

Đáp án: A

Giải thích:  

Phong trào công nhân trong những năm 1919 -1924 đấu tranh với mục tiêu chủ yếu là đòi quyền lợi kinh tế như đòi tăng lương, giảm giờ làm và đòi nghỉ ngày chủ nhật có lương.

Câu 10. Sự kiện nào dưới đây đánh dấu phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam đã đi vào con đường đấu tranh có tổ chức?

A. Cuộc bãi công của công nhân thợ nhuộm ở Chợ Lớn (1922).

B. Tổng bãi công của công nhân Bắc Kì (1922)

C. Bãi công của thợ máy xưởng Ba Son – Sài Gòn (8/1925)

D. Cuộc bãi công của 1000 công nhân nhà máy sợi Nam Định (1926)

Đáp án: C

Giải thích: 

Cuộc bãi công của thợ máy xưởng Ba Son – Sài Gòn (8/1925) với mục đích ngăn cản tàu Pháp chở lính sang đàn áp phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân và thủy thủ Trung Quốc. Sự kiện này đánh dấu bước phát triển mới trong phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam chuyển từ đấu trong tự phát sang tự giác, đi vào con đường đấu tranh có tổ chức. Cuộc đấu tranh không chỉ nhằm mục đích kinh tế mà còn nhằm mục đích chính trị, thể hiện tình đoàn kết giai cấp, đoàn kết quốc tế của giai cấp công nhân Việt Nam.

Vậy là chúng ta đã cùng nhau soạn xong Bài 15: Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất trong SGK Lịch sử 9. Mong rằng bài viết trên đã giúp các bạn nắm thật chắc kiến thức lí thuyết, soạn được các câu hỏi trong nội dung bài học dễ dàng hơn qua đó vận dụng để trả lời câu hỏi trong đề kiểm tra và các câu hỏi tình huống khác.

Mời các bạn xem thêm các bài Giải Lịch sử 9 trong Sách bài tập và Vở bài tập tại đây nhé:

• Giải SBT Lịch sử 9: Bài 15. Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất
• Giải VBT Lịch sử 9: Bài 15. Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất