Soạn Sử 7 Bài 14 ngắn nhất trang 69, 70, 72, 72, 73 Kết nối tri thức

Hướng dẫn Soạn Sử 7 Bài 14 ngắn nhất trang 69, 70, 72, 72, 73 Kết nối tri thức bám sát nội dung SGK Lịch sử 7 trang 69, 70, 72, 72, 73 bộ Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Mời bạn đọc cùng tham khảo!

Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên trang 69, 70, 72, 72, 73 SGK Lịch sử 7 Kết nối tri thức

1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 125

Trả lời câu hỏi trang 69 SGK Lịch sử 7 

1. Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1, hãy trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258.

Lời giải:

Những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258:

- Tháng 1 – 1258, 3 vạn quân Mông Cổ do tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, từ Vân Nam tiến vào Đại Việt.

- Vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy trận Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc). Trước thế giặc mạnh, quân ta tạm thời rút lui để bảo toàn lực lượng.

- Nhà Trần thi hành kế sách “vườn không nhà trống”, quân Mông Cổ chiếm được Thăng Long nhưng chỉ là một tòa thành trống rỗng.

- Trước tình cảnh khó khăn của quân giặc, nhà Trần mở cuộc tấn công quyết định vào Đông Bộ Đầu (Hà Nội ngày nay). Quân Mông Cổ thua trận, rút chạy khỏi Thăng Long.

- Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi sau chưa đầy một tháng.

2. Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của quân dân nhà Trần.

Lời giải:

- Câu nói của Thái sư Trần Thủ Độ thể hiện sự tự tôn dân tộc và ý chí quyết tâm chiến đấu đến cùng, sẵn sàng hi sinh xương máu để chống quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

2. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285

Trả lời câu hỏi trang 71 SGK Lịch sử 7

1. Khai thác tư liệu 2, 3, em hãy rút ra điểm chung về tinh thần chiến đầu của vua tôi nhà Trần.

Lời giải:

Đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm chiến đấu chống kẻ thù xâm lược.

Tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất, quyết không khoan nhượng.

Sự dũng cảm, gan dạ, ý chí sắt đá và lòng tự tôn, tự chủ mạnh mẽ.

2. Trình bày tóm tắt những nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên năm 1285 trên lược đồ.

Lời giải:

- Tháng 1/1285, hơn 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt. 

- Sau một số trận chiến ở vùng biên giới, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp (Chí Linh, Hải Dương) => Quân Thoát Hoan bao vây, tấn công Vạn Kiếp.

- Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, sau đó rút về Thiên Trường (Nam Định). Nhân dân ở Thăng Long thực hiện lệnh "vườn không nhà trống" của triều đình.

- Toa Đô được lệnh từ Cham-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hoá. Đồng thời, Thoát Hoan cho quân đánh xuống phía nam, tạo thành thế "gọng kìm" hòng tiêu diệt nhà Trần.
 - Quân dân nhà Trần kiên cường chiến đấu, phá vỡ kế hoạch của giặc. Quân Nguyên buộc phải rút về Thăng Long chờ tiếp viện trong tình cảnh thiếu lương thực.

- Tháng 5/1285, quân Trần tổ chức phản công, đánh bại quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (Thường Tín, Hà Nội) và tiến vào giải phóng Thăng Long. Quân giặc phải rút chạy về nước.

=> Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.

Trả lời câu hỏi trang 72 SGK Lịch sử 7

Trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 trên lược đồ.

Lời giải:

 Diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288"

- Cuối năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta. Quân dân nhà Trần chặn đường tiến quân của giặc đến Thăng Long. 

- Trần Khánh Dư chỉ huy quân phục kích đoàn thuyền lương của quân Nguyên giành thắng lợi tại Vân Đồn – Cửa Lục (Quảng Ninh).

- Đầu năm 1288, quân Nguyên chiếm Thăng Long, nhưng trúng kế “vườn không nhà trống” của nhà Trần.

- Nhà Trần quyết định tổ chức phản công, bố trí trận địa mai phục tại vùng cửa sông Bạch Đằng dưới sự chỉ huy trực tiếp của Trần Quốc Tuấn.

- Trận Bạch Đằng đại thắng. Cánh quân bộ trên đường rút lui cũng bị quân dân nhà Trần đánh cho tan tác. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 kết thúc thắng lợi.

3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 - 1288

Trả lời câu hỏi trang 72 SGK Lịch sử 7

Trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 trên lược đồ.

Lời giải:

- Cuối tháng 12/1287, khoảng 30 vạn quân Nguyên tiến vào nước ta theo hai đường thủy, bộ. 

- Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư chỉ huy quân mai phục. Phần lớn thuyền lương của giặc bị đánh đắm, số còn lại bị quân ta chiếm.

- Cuối tháng 1/1288, Thoát Hoan kéo quân vào kinh thành Thăng Long nhưng vẫn trúng kế “vườn không nhà trống” của nhà Trần nên lâm vào tình thế khó khăn. Do đó, Thoát Hoan quyết định rút quân về Vạn Kiếp và từ đây rút quân về nước theo hai đường thuỷ, bộ.

- Nhà Trần mở cuộc phản công ở cả hai mặt trận thuỷ, bộ:

+ Tháng 4/1288, đoàn thuyền của Ô Mã Nhi lọt vào trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng do quân Trần bố trí, Ô Mã Nhi bị bắt sống.

+ Trên bộ, Thoát Hoan dẫn quân từ Vạn Kiếp theo hướng Lạng Sơn rút về Trung Quốc, bị quân dân ta liên tục chặn đánh.

=> Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên kết thúc thắng lợi.

4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên

Trả lời câu hỏi trang 73 SGK Lịch sử 7

1. Phân tích nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.

Lời giải:

Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên:

- Lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập tự chủ và quyết tâm đánh giặc của quân dân Đại Việt.

- Kế sách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo của nhà Trần.

- Sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của các vị vua và danh tướng nhà Trần.

2. Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông – Nguyên

Lời giải:

- Đánh tan quân xâm lược Mông Cổ hung hãn, bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc.

- Đóng góp vào truyền thống và nghệ thuật quân sự Việt Nam

- Để lại những bài học lịch sử quý giá: chăm lo sức dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

- Ngăn chặn sự xâm lược của Mông Cổ với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á, góp phần làm suy yếu đế chế Mông-Cổ.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 73 SGK Lịch sử 7

Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây về ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.

Lời giải:

Cuộc kháng chiến	Kế hoạch kháng chiến của nhà Trần	Những chiến thắng tiêu biểu	Kết quả
Kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất  (1258)	- Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập. - Thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”	- Trận Đông Bộ Đầu	- Quân Mông Cổ buộc phải rút về nước.
Kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai  (1285)	-Triệu tập hội nghị Bình Than bàn kế phá giặc - Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến - 1285, vua Trần tổ chức Hội nghị Diên Hồng. - Củng cố lực lượng, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”	- Trận Tây Kết. - Trận Hàm Tử. - Trận Chương Dương.	Quân Nguyên buộc phải rút về nước.
Kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba  (1287 - 1288)	- Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến - Củng cố lực lượng, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”	- Trận Vân Đồn. - Trận Bạch Đằng.	Quân Nguyên buộc phải rút về nước.

2. Từ kiến thức đã học ở bài 13 và bài 14, em hãy đánh giá ngắn gọn về vai trò của các nhân vật lịch sử: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông đối với nhà Trần và cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.

Lời giải:

- Trần Thủ Độ:

+ Người sáng lập và trực tiếp lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước những năm đầu thời kỳ nhà Trần. 

+ Sau khi nhà Trần thành lập, ông được vua phong làm Quốc thượng phụ rồi Thái sư. Bằng tài năng, uy tín của mình, ông đã củng cố nước Việt vững mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự…

- Trần Quốc Tuấn:

+ Giữ vai trò tổng chỉ huy các lực lượng kháng chiến.

+ Đưa ra những chủ trương đúng đắn dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Là người khích lệ tinh thần chiến đấu của quân dân Đại Việt thông qua việc soạn thảo “Hịch tướng sĩ".

- Trần Nhân Tông:

+ Thể hiện trong chính sách dùng người:

+ Cho Hưng Đạo vương chỉ huy trực tiếp toàn quân.

+ Trọng dụng các tướng tài không phân biệt tuổi tác, xuất thân: Trần Khánh Dư, Trần Nhật Duật,...

+ Là nhà ngoại giao xuất sắc, có cách vừa mềm dẻo, vừa cứng rắn trước, trong và sau chiến tranh.

+ Có sự sáng suốt trong việc nắm bắt tình hình và đánh giá tương quan lực lượng để vừa hoạch định kế sách, vừa đốc binh ngoài mặt trận.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 73 SGK Lịch sử 7

Chiến thắng của ba lần chống quân xâm lược Mông – Nguyên đã để lại cho chúng ta bài học gì đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay?

Lời giải:

- Bài học kinh nghiệm từ ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay:

+ Chăm lo sức dân.

+ Củng cố khối đoàn kết dân tộc.

+ Phát huy sức mạnh của toàn dân.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Sử 7 Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sử 7 Bài 14 ngắn nhất trang 69, 70, 72, 72, 73 Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!