Soạn Sử 7 Bài 13 ngắn nhất trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 Kết nối tri thức

Hướng dẫn Soạn Sử 7 Bài 13 ngắn nhất trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 Kết nối tri thức bám sát nội dung SGK Lịch sử 7 trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 bộ Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Mời bạn đọc cùng tham khảo!

Bài 13: Đại Việt thời Trần (1226 - 1400) trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 SGK Lịch sử 7 Kết nối tri thức

1. Sự thành lập nhà Trần

Trả lời câu hỏi trang 62 SGK Lịch sử 7

Hãy cho biết nhà Trần được thành lập như thế nào?

Lời giải:

- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu phải dựa vào họ Trần để đánh dẹp các thế lực chống đối.

- Họ Trần từng bước thâu tóm được quyền lực.

- Tháng 1 – 1226, Lý Chiêu Hoàng (vị vua cuối cùng của nhà Lý) buộc phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, nhà Trần được thành lập.

2. Tình hình chính trị

Trả lời câu hỏi trang 63 SGK Lịch sử 7

Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị của Đại Việt thời Trần

Lời giải:

- Về tổ chức bộ máy nhà nước được củng cố từ trung ương đến địa phương, hoàn thiện hơn so với nhà Lý.

- Về luật pháp:

+ Ban hành bộ Quốc triều hình luật (năm 1341)

+ Các cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn.

- Quân đội tiếp tục được hoàn thiện:

+ Gồm: quân triều đình; quân ở các lộ, phủ; quân của vương hầu và dân binh các làng xã

+ Chính sách “ngụ binh ư nông” tiếp tục được duy trì.

- Về chính sách đối nội và đối ngoại:

+ Tăng cường quản lí các địa phương, nhất là các khu vực miền núi và biên viễn.

+ Thi hành chính sách ngoại giao hòa hiếu với các nước láng giềng nhưng kiên quyết bảo vệ nền độc lập dân tộc.

3. Tình hình kinh tế, xã hội

Trả lời câu hỏi trang 65 SGK Lịch sử 7

1. Em hãy nêu những dẫn chứng chứng tỏ nhà Trần chú trọng và khuyến khích phát triển nông nghiệp.

Lời giải:

Thi hành nhiều chính sách tích cực: khai hoang, đắp đê phòng lụt, xây dựng các công trình thuỷ lợi,...

Cho phép các tôn thất lập điền trang.

2. Mô tả Những nét chính về tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần

Lời giải:

Những nét chính về tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần:

- Các xưởng thủ công của nhà nước chuyên việc đúc tiền, chế tạo vũ khí, đóng thuyền chiến,… Triều đình trưng dụng những người thợ giỏi để xây dựng các công trình lớn.

- Hình thành thêm nhiều làng nghề, phường nghề với sản phẩm thủ công làm ra rất đa dạng

- Các cửa khẩu dọc biên giới và các cửa biển như Vân Đồn (Quảng Ninh), Hội Thống (Nghệ An),… trở thành những nơi buôn bán tấp nập, thu hút nhiều thuyền buôn và thương nhân các nước đến trao đổi hàng hóa.

Trả lời câu hỏi trang 65 SGK Lịch sử 7

Xã hội thời Trần bao gồm những tầng lớp nào? Nêu đặc điểm của mỗi tầng lớp.

Lời giải:

- Xã hội thời Trần bao gồm 4 tầng lớp: quý tộc, địa chủ, nhân dân lao động và nô tì.

- Đặc điểm của các tầng lớp:

+ Tầng lớp quý tộc (vua, quan lại) có nhiều đặc quyền, nắm giữ các chức vụ chủ chốt của bộ máy chính quyền, là chủ các thái ấp, điền trang.

+ Nhân dân lao động chủ yếu là nông dân, cày cấy ruộng đất công xã, nhưng do chế độ tư hữu mở rộng nên ngày càng có nhiều người phải lĩnh canh ruộng đất của địa chủ.

+ Thợ thủ công và thương nhân tăng nhanh chóng do sự phát triển của kinh tế công thương.

+ Tầng lớp nông nô, nô tì có số lượng khá đông đảo, chuyên cày cấy trong các điền trang hoặc phục dịch trong các gia đình quý tộc.

4. Tình hình văn hóa

Trả lời câu hỏi trang 66 SGK Lịch sử 7

Trình bày những nét chính về tư tưởng – tôn giáo thời Trần

Lời giải:

- Thời Trần, cả Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo đều được coi trọng.

- Nho giáo ngày càng được nâng cao vị thế. Nhiều nhà nho được cử giữ các chức vụ quan trọng trong triều như Chu Văn An, Trương Hán Siêu, Phạm Sư Mạnh,…

- Phật giáo được cả vua, quý tộc và nhân dân tôn sùng. Đặc biệt, thời kì này, Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử ra đời do Trần Nhân Tông sáng lập.

Trả lời câu hỏi trang 66 SGK Lịch sử 7

Hãy trình bày những nét chính về tình hình giáo dục thời Trần

Lời giải:

- Tình hình giáo dục thời Trần:

 + Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại.

 + Các lộ, phủ quanh kinh thành đều có trường công, các làng xã có trường tư.

 + Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều, có quy củ và nề nếp.

Trả lời câu hỏi trang 66 SGK Lịch sử 7

Nêu một số thành tựu chính về khoa học – kĩ thuật thời Trần. Em ấn tượng về thành tựu nào nhất? Vì sao?

Lời giải:

- Thành tựu khoa học – kĩ thuật thời Trần:

+ Sử học: cơ quan chuyên viết sử ra đời, gọi là Quốc sử viện; có nhiều bộ sử lớn, như: Đại Việt sử kí (Lê Văn Hưu biên soạn); Việt sử cương mục và Việt Nam thế chí của Hồ Tông Thốc…

+ Về quân sự: các tác phẩm "Binh thư yếu lược" và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư” của Trần Hưng Đạo đánh dấu bước phát triển về lí luận quân sự của Đại Việt.

+ Về y học: Thầy thuốc Tuệ Tĩnh đã nghiên cứu cây thuốc nam, tổng kết việc chữa bệnh bằng thuốc nam trong nhân dân.

Em ấn tượng về Lê Văn Hưu và bộ Đại Việt sử ký vì:

Lê Văn Hưu là nhà sử học đời nhà Trần, tác giả bộ Đại Việt sử ký, bộ quốc sử đầu tiên của Việt Nam. Bộ sách này không còn nhưng nhờ nó mà sử gia Ngô Sĩ Liên đã dựa vào để soạn bộ Đại Việt sử ký toàn thư. Đây là bộ Sử ghi lại những sự việc quan trọng chủ yếu trong một thời gian lịch sử dài gần 15 thế kỷ, từ Triệu Vũ đế - tức Triệu Đà - cho tới Lý Chiêu Hoàng. Đại Việt sử ký tất cả gồm 30 quyển, hoàn thành năm 1272 và được Trần Thánh Tông xuống chiếu ban khen.

Trả lời câu hỏi trang 67 SGK Lịch sử 7

Nêu những nét nổi bật về văn học thời Trần. Sự phát triển của dòng văn học chữ Nôm thời Trần có ý nghĩa như thế nào?

Lời giải:

- Văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm rất phát triển.

+ Chữ Hán: sử dụng để sáng tác thơ, phú, hịch,... phản ánh âm hưởng hào hùng của cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, lòng yêu nước và tự hào dân tộc, ngợi ca cảnh thái bình thịnh trị.

+ Văn học chữ Nôm: phản ánh cuộc sống bình dân với những tác giả nổi tiếng như Nguyễn Thuyên, Trần Nhân Tông, Chu Văn An,...

- Sự phát triển của dòng văn học chữ Nôm thời Trần có ý nghĩa:

+ Hệ thống hóa tư tưởng thành nhân sinh quan và triết lý Việt, thì đóng góp của đời Trần rất quan trọng trong việc phát huy một nền văn hóa thuần túy Việt Nam. 

+ Người Việt đã bắt đầu phát huy một nền văn hóa đầy tự tin và ý thức độc lập, vượt lên khỏi ảnh hưởng sâu đậm của Trung Quốc.

Trả lời câu hỏi trang 67 SGK Lịch sử 7

Hãy nêu những thành tựu tiêu biểu về kiến trúc, điêu khắc thời Trần.

Lời giải:

- Kiến trúc:

+ Nhiều công trình kiến trúc mới, có giá trị ra đời như: tháp Phổ Minh (Nam Định), thành Tây Đô (Thanh Hóa),…

+ Một số công trình được tu sửa lại có quy mô hơn như cung điện và Hoàng thành ở Thăng Long, cung Thái thượng hoàng ở Tức Mặc (Nam Định), tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc).

- Điêu khắc:

+ Phổ biến điêu khắc các hình, tượng hổ, sư tử, trâu, chó và các quan hầu bằng đá. Hình rồng khắc trên đá trau chuốt, có sừng uy nghiêm.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 67 SGK Lịch sử 7

Lập và hoàn thành bảng thống kê về một số thành tựu chính trên các lĩnh vực theo mẫu:

Lĩnh vực	Thành tựu	Ý nghĩa
Giáo dục
Khoa học - kĩ thuật
Văn học
Kiến trúc và điêu khắc

Lời giải:

Lĩnh vực	Thàng tựu	Ý nghĩa
Tư tưởng – tôn giáo	- Nho ngày càng được nâng cao vị thế. - Phật giáo ngày càng được tôn sùng. Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử ra đời do Trần Nhân Tông sáng lập.	Cho thấy sự đa dạng trong tư tưởng, tôn giáo của nhân dân ta.
Giáo dục	- Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại.  - Các lộ, phủ quanh kinh thành đều có trường công, các làng xã có trường tư.  - Các kì thi được tổ chức nhiều, quy củ.	- Cho thấy sự quan tâm của nhà nước tới nền giáo dục của dân tộc. - Góp phần đào tạo nhiều nhân tài cho đất nước.
Khoa học – Kĩ thuật	- Sử học: cơ quan chuyên viết sử ra đời; có nhiều bộ sử lớn. - Quân sự: các tác phẩm "Binh thư yếu lược" và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư”. - Y học: thầy thuốc Tuệ Tĩnh đã nghiên cứu, tổng kết việc chữa bệnh bằng cây thuốc nam.	- Đặt nền móng cho sự phát triển của khoa học – kĩ thuật Đại Việt ở giai đoạn sau.
Văn học – Nghệ thuật	- Văn học chứ Hán và chữ Nôm phát triển. - Nhiều công trình kiến trúc – điêu khắc có giá trị ra đời, như: tháp phổ Minh, chùa thành Tây Đô. - Các loại hình nghệ thuật diễn xướng như chèo, tuồng… rất phát triển.	- Cho thấy sự phát triển của ngôn ngữ dân tộc. - Khẳng định tinh hoa, giá trị của đất nước.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 67 SGK Lịch sử 7

1. Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết sự thành lập triều Trần thay thế cho triều Lý vào đầu thế kỉ XIII có phù hợp với yêu cầu lịch sử không? Vì sao?

Lời giải:

Nhà Lý ngày càng suy yếu, không còn chăm lo đến đời sống nhân dân như trước mà quan lại chỉ lao vào ăn chơi, xa đọa.

Lụt lội, hạn hán, mất mùa liên tiếp xảy ra. Đời sống nhân dân khổ cực, các thế lực chống đối chính quyền cũng không ngừng gây chiến.

=> Yêu cầu bức thiết cần phải thay đổi bộ máy chính quyền để cải thiện đời sống nhân dân, phát triển kinh tế đất nước và đàn áp các thể lực chống đối.

2. Tìm hiểu thêm từ sách, báo và internet, hãy viết bài giới thiệu (khoảng 7 – 10 câu) về một thành tựu văn hóa Đại Việt thời Trần còn được bảo tồn và phát huy giá trị đến ngày nay.

Lời giải:

Tháp Phổ Minh - đặc trưng kiến trúc nhà Trần

Tháp Phổ Minh được xây dựng trên một địa thế tách biệt với xóm làng, vốn tĩnh mịch, thâm nghiêm. Do công trình này mà chùa Phổ Minh còn được gọi là chùa Tháp. Tháp Phổ Minh được xây dựng vào năm 1305, dưới thời vua Trần Anh Tông, tháp hình vuông, cao 19,5m, có 14 tầng, lên cao thu hẹp dần và kết thúc bằng một chỏm nhọn hình bầu rượu có nhiều cạnh. Mỗi đầu viên gạch có dòng chữ “Hưng - Long thập tam niên”(1305) và khắc họa con rồng nổi thời Trần. Kết cấu của tháp ở các tầng đá chủ yếu dựa vào các mộng và keo vữa kết dính. Sau này, một thương nhân giàu có đã bỏ tiền trát vữa lên các mặt tháp.Tháp Phổ Minh là một trong số ít công trình còn giữ được tương đối toàn vẹn từ thời Trần.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Sử 7 Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sử 7 Bài 13 ngắn nhất trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!