Soạn bài: Xin lập khoa luật (siêu ngắn)

Hướng dẫn Soạn bài Xin lập khoa luật siêu ngắn gọn. Với bản soạn văn 11 siêu ngắn gọn này các bạn sẽ chuẩn bị bài trước khi đến lớp nhanh chóng và nắm vững nội dung tác phẩm dễ dàng nhất.

Soạn bài: Xin lập khoa luật - Bản 1

Bố cục

Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (từ đầu… quốc dân giết): Nêu trách nhiệm, vị trí của luật pháp đối với xã hội.

- Phần 2 (tiếp… chất phác): Mối quan hệ của luật pháp với Nho giáo.

- Phần 3 (còn lại): Mối quan hệ luật pháp với đạo đức.

Nội dung chính

 Với cái nhìn tiến bộ và đầy tinh thần trách nhiệm, Nguyễn Trường Tộ đã chỉ rõ vai trò của luật pháp đối với sự ổn định của xã hội. Tư tưởng ấy của ông dù được nói đến cách đây hàng trăm năm nhưng đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Theo Nguyễn Trường Tộ, luật bao gồm các lĩnh vực: kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thường.

- Tác giả giới thiệu, việc thực hành luật ở các nước phương Tây:

+ Rất công bằng, vua cũng phải tuân thủ.

+ Có Bộ Hình riêng chuyên giữ việc thực hiện đúng luật

+ Những người nhập ngạch Bộ Hình xử đoán các vụ kiện tụng thì chỉ có thăng trật chứ không bao giờ bị biếm truất.

Câu 2 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Trước pháp luật, tác giả chủ trương:

- Vua không dự vào những việc ngũ hình để tỏ đạo nhân ái và công bằng.

- Quan dùng luật để trị, dân theo luật mà giữ.

=> Chủ trương như vậy nhằm giữ công bằng và nhân ái trong xã hội.

Câu 3 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống không trọng luật pháp bởi:

- Chỉ nói suông trên giấy.

- Chỉ dựa vào sách vở mà sách vở thì có đúng có sai.

=> Hậu quả là khó khiến con người thân hành làm việc theo chuẩn mực.

Câu 4 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

  Tác giả quan niệm, đạo đức và pháp luật có mối quan hệ chặt chẽ:

- Luật là phương tiện để tiện cho việc cai trị.

- Luật tốt cho đạo đức: nếu tận dụng cái lẽ công bằng ở trong luật mà xử sự thì mọi quyền, pháp đều là đạo đức, trái luật là tội, giữ đúng luật là đức.

Câu 5 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

    Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng lập luận chặt chẽ. Bởi không chỉ có tác giả mà cả Khổng Tử (người có vai trò, ảnh hưởng lớn lao trong đạo Nho) cũng chỉ ra hạn chế của giáo lý, đạo đức Nho giáo: Chép những lời nói suông chẳng bằng thân hành ra làm việc.  

=> Tác giả đã sử dụng phép lập luận phản đề.

Soạn bài: Xin lập khoa luật - Bản 2

Tóm tắt

Xin lập khoa luật được Nguyễn Trường Tộ ghi trong bản điều trần Tế cấp bát điều (Tám việc cần làm gấp) dâng lên triều đình. Văn bản này bàn về sự cấp thiết của luật pháp đối với xã hội nhằm thuyết phục triều đình cho mở khoa Luật.

Bố cục

Phần 1 (từ đầu đến “thì đó là quốc dân giết”): Vai trò của luật pháp đối với đời sống của đất nước.

Phần 2 (tiếp theo đến “chất phác?”): Điểm hạn chế của Nho giáo trong việc thực thi luật.

Phần 3 (đoạn còn lại): Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức.

Câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   + Luật bao gồm các lĩnh vực: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thương và những việc hành chính của sáu bộ.

   + Giới thiệu việc thực thi luật ở các nước phương Tây:

- Những người nhận nhiệm vụ điều tra, xét xử không bị o ép bởi bất cứ thế lực nào.

- Họ chỉ có thăng trật chứ không bị biếm truất.

- Đến vua cũng không có quyền tự đoán phạt một người mà thiếu sự xem xét của những người này.

Câu 2 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   + Tác giả chủ trương: vua, quan và dân đều phải tôn trọng và thực thi pháp luật.

   + Chủ trương như vậy để tạo ra một xã hội bình đẳng, công bằng, nghiêm minh.

Câu 3 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống chưa có sự tôn trọng luật pháp.

Câu 4 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Mối quan hệ giữa đạo đức và luật pháp:

   + Giữ đúng luật chính là đạo đức.

   + Luật pháp chính là cái đức lớn nhất, là chí công vô tư, hợp với đức trời, đạo người.

Câu 5 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương, tác giả đã sử dụng phép lập luận phản đề, chứng minh thực tế Nho gia đi ngược lại với chính lý thuyết sách vở họ đặt ra.

⇒ Tăng tính sắc bén, tính chiến đấu cho lời văn.

Ý nghĩa

Qua văn bản ta thấy được ý nghĩa quan trọng của luật pháp đối với quốc gia, đồng thời thấy được tư tưởng tiến bộ vượt thời đại của Nguyễn Trường Tộ cùng những tâm tư, tình cảm, sự trăn trở của ông trước vận mệnh đất nước thể hiện qua ngòi bút nghệ thuật đặc sắc.

Soạn bài: Xin lập khoa luật - Bản 3

Bố cục

Phần 1 (từ đầu đến “thì đó là quốc dân giết”): Vai trò và tác dụng của luật pháp đối với xã hội

Phần 2 (tiếp theo đến “chất phác?”): Mối quan hệ giữa pháp luật với đạo Nho, văn chương và nghệ thuật.

Phần 3 (đoạn còn lại): Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức.

Nội dung bài học

Đoạn trích bàn đến sự cần thiết của pháp luật với đời sống con người, từ đó cho ta thấy tấm lòng của Nguyễn Trường Tộ với nền luật pháp nước nhà.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Luật bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thường...

- Việc thực hành luật ở các nước phương Tây:

+ Việc thực hành luật pháp ở các nước phương Tây rất công bằng, nghiêm minh.

+ Không có ai (kể cả vua chúa) được đứng ngoài, đứng trên luật pháp.

+ Nhà nước xã hội vận hành và phát triển bằng luật pháp, dựa trên luật pháp

Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Tác giả chủ trương: vua, quan và dân phải tôn trọng và thực hiện đúng luật pháp

- Tác giả chủ trương như vậy nhằm tạo nên sự công bằng xã hội

Câu 3 (trang 73 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống hạn chế do không có luật pháp làm nền tảng

Câu 4 (trang 73 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Mối quan hệ giữa đạo đức và luật pháp: Đạo đức là chí công vô tư, trong luật, điều gì cũng luôn công bằng, chí công vô tư nên giữ đúng luật chính là đạo đức

Câu 5 (trang 73 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng làm cho nghệ thuật biện luận tác động đến tư duy và tâm lí các nhà , để họ nhận thức rõ vấn đề quan trọng của luật pháp.