Soạn bài: Xây dựng đoạn văn trong văn bản (chi tiết)

Soạn văn 8: Xây dựng đoạn văn trong văn bản

• Soạn bài: Xây dựng đoạn văn trong văn bản (ngắn nhất)
• Soạn bài: Xây dựng đoạn văn trong văn bản (siêu ngắn)

I. Thế nào là đoạn văn

Câu 1 (trang 34, sgk Văn 8 Tập 1)

Văn bản trên gồm hai ý, mỗi ý viết thành một đoạn

Câu 2 (trang 35, sgk Văn 8 Tập 1)

Dựa vào đặc điểm nào đề xác định đoạn văn ?

- Bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng và thường kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng, biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh, do nhiều câu cấu tạo nên.

Câu 3 (trang 35, sgk Văn 8 Tập 1)

Đoạn văn là đơn vị cấu tạo văn bản, gồm có nhiều câu, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng và thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh.

II. Từ ngữ và câu trong đoạn văn

1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn (trang 35 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Từ ngữ chủ đề: Ngô Tất Tố

- Câu chủ đề: Tắt đèn ... Ngô Tất Tố. Đây là câu chủ đề vì nó mang ý khái quát, bào trùm cả đoạn văn. Đánh giá thành công của Ngô Tất Tố trong việc tái hiện thực trạng của nông dân Việt Nam trước cách mạng và khẳng định phẩm chất tốt đẹp của người lao động.

- Từ ngữ chủ đề là từ ngữ được dùng làm đề mục hoặc từ ngữ được lặp đi lặp lại nhiều lần ( thường là các chỉ từ, đại từ, các từ đồng nghĩa,...) để duy trì đối tượng biểu đạt.

- Câu chủ đề mang nội dung khái quát cả đoạn, lời lẽ ngắn gọn, thường có cấu tạo hoàn chỉnh và thường đứng đầu hoặc đứng cuối đoạn.

2. Cách trình bày nội dung đoạn văn (trang 35 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Đoạn 1: Trình bày theo cách song hành

- Đoạn 2: Trình bày theo cách diễn dịch

Câu chủ đề: “Như vậy, lá cây có màu xanh là do chất diệp lục chứa trong thành phần tế bào”.Đặt ở cuối câu  -> Trình bày theo trình tự quy nạp

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 36 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Gồm hai ý, mỗi ý được diễn đạt bằng một đoạn văn

- Ý 1: thầy đồ lười

- Ý 2: thầy đồ gàn

Câu 2 (trang 36 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Diễn dịch: Câu chủ đề nằm ở đầu đoạn

- Song hành: Các ý tồn tại ngang hàng nhau

- Song hành : Các ý được trình bày theo trình tự thời gian

Câu 3 (trang 37 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Diễn dịch:

Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Ví dụ như chiến thắng Điện Biên Phủ trên không đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ, giúp dân ta giành độc lập. Hay Cách mạng tháng 8 thành công đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

- Quy nạp:

Trong lịch sử chúng ta có, Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ, giúp dân ta giành độc lập. Hay Cách mạng tháng 8 thành công đã khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

Câu 4 (trang 37 Ngữ Văn 8 Tập 1)

a. Giải thích câu tục ngữ

Thành công là đạt được kết quả mục đích như dự định mình đặt ra. Thất bại là sau cả quá trình cố gắng hoàn thành mục tiêu đề ra nhưng ta đã không đạt được mục tiêu đó. Như vậy, thành công và thất bại là định nghĩa chỉ kết quả, quá trình phấn đấu của con người.

b. Người xưa thường nói “Thất bại là mẹ thành công” . Bởi lẽ nếu nhiều lần bạn cố gắng, phấn đấu để đạt được mục đích, mục tiêu mình đề ra nếu có thất bại đi chăng nữa thì mình vẫn có những kinh nghiệm trong những lần phấn đấu đó của mình. Dù cho có thất bại bao nhiêu lần thì đó chỉ làm dày thêm bước đệm giúp bạn thành công. Vì vậy, người xưa mới nhận định như vậy.

c.  Bài học rút ra dù cho bạn có bị thất bại bao nhiêu lần thì đừng lo lắng, chúng ta nhất định sẽ thành công. Mỗi lần chúng ta thất bại nhưng trước đó chúng ta đã có một quá trình phấn đấu. Quá trình đấy mang lại bài học, mang lại kinh nghiệm cho bạn. Điều đó sẽ giúp bạn trưởng thành hơn trong lần tiếp theo, sẽ là bước đẩy mạnh mẽ cho bạn tới thành công.